کیهان آنلاین – ۳۰ فروردین ۹۳ – در روز ۱۷ مارس ۲۰۱۴ ، جان کواک ( John Kovac ) از مرکز سمیتزونین ( Smithsonian ) دانشگاه هاروارد از خبر علمی مهمی خبر داد. این خبر علمی آن قدر مهم است که ممکن است به اعطای جایزه نوبل فیزیک امسال به این فیزیکدان جوان منجر شود. او توانست با کمک تلسکوپی که در قطب جنوب نصب شده ، برای اولین بار امواج گرانشی ناشی از دوران بسیار کوتاه تورمی ( Inflation ) بلافاصله پس از مهبانگ (بیگ بانگ) را شناسائی کند. برای روشن شدن این رهیافت علمی بسیار مهم باید به عقب برگرد یم و مروری بر پدیده مهبانگ داشته باشیم.
تا دهههای اول قرن بیستم، علم کیهانشناسی پیشرفت زیادی نکرده بود. معدودی از دانشمندانی هم که در این زمینه کار کرده بودند، از جمله آلبرت آینشتاین، عقیده داشتند که جهان ما همیشه به همین بزرگی کنونی بوده، تغییر زیادی از نظر وسعت نکرده و نخواهد کرد.
در ۱۹۲۷ یک کشیش بلژیکی به نام لومتر (Lemaitre) که در فیزیک و ریاضی هم مطالعاتی داشت با استناد به معادلات آینشتاین به این نتیجه رسید که جهان ما همیشه به این بزرگی نبوده و پیوسته در حال بزرگ شدن است. آینشتاین هم این نظریه را قبول کرد و از آن به بعد کیهانشناسان به تدریج به این نتیجه رسیدند که جهان از نقطهای آغاز شده و به صورت انفجاری و با انرژی بسیار زیاد بزرگ شده است. این انرژی از همان لحظات آغازین به مادّه تبدیل شده و این مواد، ستارهها و کهکشانها را تشکیل دادهاند. این نظریه که از دهه ۵۰ به بعد نام مهبانگ یا بیگ بانگ را به خود گرفت، به تدریج مورد پذیرش کیهانشناسان واقع شد.
کیهانشناسان توانستند در دهههای بعد، زمان مهبانگ را حدود ۷/۱۳ میلیارد سال تعیین کنند. در اینجا یک سئوال مطرح بود و آن اینکه از زمان مهبانگ، جهان به چه طرزی بزرگ شده و به اندازه جهان ما رسیده است؟
در ابتدا عقیده دانشمندان بر این بود که جهان به تدریج و در طی ۷/۱۳ میلیارد سال به اندازه کنونی رسیده است. در دهه ۱۹۸۰ پاول گت ( (Paul Guthو آندره لینده (Andrei Linde) از دانشگاه استانفورد این نظریه را مطرح کردند که جهان میبایستی از یک دوران بسیار کوتاه تورمی بلافاصله پس از مهبانگ گذشته باشد. در این دوران تورم (Inflation) حجم جهان بسیار زیاد شده و پس از آن با ریتم بسیار کمتری بزرگ شده است.
اگر این نظریه تورمی اولیه جهان درست باشد، میبایستی امواج گرانشی بسیار قوی تولید کرده باشد که بتوان باقیمانده بسیار ضعیف این امواج را پس از ۷/۱۳ میلیارد سال رصد کرد. برای این منظور یک طرح پژوهشی به نام BICEPz در دانشگاه هاروارد پایهریزی و قرار شد که به منظور دسترسی به بهترین نتایج، تلسکوپ مخصوصی ساخته و در قطب جنوب که از نظر دستیابی به بهترین نتایج مناسب تشخیص داده شد نصب شود.
جان کواک از ژانویه ۲۰۱۲ تا پایان ۲۰۱۳ به تحقیق با این تلسکوپ برا ی تشخیص این امواج گرانشی ادامه داد و توانست نتیجه تحقیقات خودرا در مارس ۲۰۱۴ منتشر کند. او توانسته بود که امواجی را که ۷/۱۳ میلیارد سال در راه بودهاند شناسائی کند.
به وجود آمدن کهکشانها میلیونها سال پس از مهبانگ
طبق نظریههای قبلی، جهان از مهبانگ به بعد به تدریج بزرگ شده است
طبق نظریه تورمی، جهان در آغاز یک تورم شدید کرده و بعد با آهنگ بسیار ملایمتری بزرگ شده است
محل نصب تلسکوپ و آزمایشگاههای مربوطه در قطب جنوب
