سخنرانی و نمایش در کانون ایران

کیهان آنلاین – ۱۲ مهر ۹۳ – طبق روال  ۳۲ سال گذشته برنامه سخنرانی ماهانۀ کانون ایران در لندن در آخرین جمعه ماه سپتامبر برگزار شد. کانون ایران به عنوان یک مرکز فرهنگی قدیمی به طور سنتی مرکز گردهمآیی هموندان قدیمی ساکن لندن است. هموندان فعال کانون و به ویژه دبیر آن، دکتر رضا قاسمی در تلاش هستند با برنامه‌های متنوع و با شرکت سخنرانانی از نسل جوان پای جوان‌ترها را نیز به این کانون باز کنند و شرایط تداوم فعالیتِ کانون را در آینده نیز فراهم آورند. از همین رو طی یک سال گذشته، تنوع در سخنرانان و برنامه‌های این کانون بیشتر شده است.

برنامۀ ماه سپتامبر کانون ایران در جمعه گذشته نمونه‌ای از این رویکرد بود. سخنران نشست سپتامبر، بردیا جلالی بود و بخش دوم نیز نمایش “خیمه شب بازی” نوشته قاضی ربیحاوی و کارگردانی محمد حیدری اجرا شد که هر دو آنها بازیگر این نمایش نیز بودند. قاضی ربیحاوی نویسندۀ شناخته شده‌ای است که سالهاست مقیمِ لندن است. محمد حیدری جوان علاقمند و پُرکاری است از شیفتگان تئاتر که علاوه بر بازیگری در زمینۀ کارگردانی نیز زورآزمایی کرده است.

ابتدا اما کمی در مورد بردیا جلالی بگوییم. او تحصیل کرده تئاتر با فعالیت حرفه‌ای در ایران است و همین رشته را در انگلیس ادامه داده است. با اینکه سال‌های طولانی از اقامت بردیا جلالی در انگیس نمی‌گذرد ولی وی در همین مدت کوتاه  با تلاش و پیگیری توانست در جامعۀ هنری و فرهنگی ایرانیان در لندن جایگاهِ شایسته ای به دست آورد. در دومین دوره جشنواره تئاتر فارسی و انگلیسی که توسط گروه تئاتر سام در اگوست امسال در شمال لندن برگزار شد و توجه زیادی را در جامعۀ ایرانی لندن جلب کرد، نمایش  “از یاد رفته” به نویسندگی و کارگردانی و بازی خود بردیا جلالی و شماری دیگر از هنرمندان مورد توجه ویژۀ هیئت داوران قرار گرفت و جوایز متعددی دریافت نمود.  

سخنرانی بردیا جلالی در نشست کانون ایران، در مورد تاریخچۀ تئاتر ایران از انقلاب مشروطه تا زمان حاضر بود. بردیا جلالی بخش نخست برنامه خود را به صورت سخنانِ ویدئویی- همراه با تصاویری از دست درکاران تئاتر ایران و اسناد مهم به نمایش گذاشت.

در این ویدئو، سخنران پس از اشاره‌ای کوتاه به دوران باستان و هم چنین سنت‌های نمایشی در ایران  بعد از اسلام، به موضوع اصلی خود، یعنی تئاتر ایران از مشروطیت تا انقلاب ۵۷ پرداخت. جلالی اطلاعات مهم و جالبی در این عرصۀ بسیار گسترده دست‌چین کرده و با گفتار مناسب ارائه داد.  وی قرار بود قسمت دوم برنامه  خود را که در مورد تئاتر بعد از انقلاب و تئاتر خارج از کشور بود، پس از اجرای نمایش “خیمه‌شب بازی” به صورت سخنرانی زنده ارائه دهد. اما به جهت اشکال فنی در دستگاه نمایش ویدئو که باعث تأخیر در شروع برنامه شد و نیز طولانی بودن مدت نمایش نوبت به قسمت دوم سخنرانی جلالی نرسید. البته درهمین حد نیز این برنامه مورد توجه حاضران قرار گرفت. از همین رو امید می‌رود به زودی برنامۀ دیگری ویژه تاریخچۀ تئاتر ایران در کانون برگزار شود و وقت کافی در اختیار بردیا جلالی گذاشته شود تا عطش علاقمندان در مورد قصۀ تئاتر ایران رفع شود.

و اما نمایش “خیمه‌شب بازی” که سومین بار بود در لندن اجرا می‌شد از دیالوگ‌های قوی، هوشمندانه و نکته‌های ظریف و طنزآمیز برخوردار است. کاری که نویسنده  در این نمایشنامه کرده آن است که با قرار دادن تیپ معروف تئاتر سنتی ایران (سیاه) بر بستر یک متن  مدرن “نیمچه جنایی”، ترکیبی تازه و جذاب ارائه داده و به نوعی سنت‌شکنی کرده است.  بازی‌ ربیحاوی و محمد حیدری نیز بسیار خوب بود. اما کمبودهایی نیز وجود داشت. از جمله اینکه حاکمیت مطلق دیالوگ میدان عمل زیادی برای کارگردان جهت میزانسن‌های تئاتری باقی نگذاشته بود. اتکاء بیش از حد بر دیالوگ در غیبت عوامل نمایشی دیگر، به جذابیت‌های نمایشی تئاتر ضربه می‌زند و آن را تبدیل به نمایش رادیویی می‌کند  که نیازی به صحنه ندارد.

گذشته از جنبه‌های تئاتری، این نمایش برای این نشست کانون ایران که دو بخش را در بر می‌گرفت، طولانی بود. به همین دلیل  و نیز تأخیر در شروع برنامه و هم چنین اصرار دکتر رضا قاسمی بر قرعه کشی کتاب، دیگر وقتی برای قسمت دوم سخنرانی بردیا جلالی باقی نماند. اصرار دکتر قاسمی درحفظ  سنتِ دیرینۀ قرعه‌کشی کتاب برای آن است که برخی از حاضران علاوه برخوشه‌چینیِ فرهنگی و هنری، با کتابی در دست به خانۀ خود بازگردند.

برنامۀ ماه جاری کانون ایران در تاریخ ۲۴ اکتبراست که به مناسبت ۳۲‌امین سالگرد تاسیس کانون برگزار خواهد شد. در این  نشست قرار است پروفسور تجلی کشاورز استاد دانشگاه وست مینستر در بارۀ “فلسفۀ اشراق، از دوران کهن تا عصر حاضر و تاثیر آن بر عرفان ایران” سخنرانی کند. نشست اکتبر شامل برنامۀ موسیقی با اجرای خانم سروش ایزدی نیز خواهد بود. پس از پایان برنامه، با کیکِ تولد خوشمزه کانون و چای و شیرینی از حاضران پذیرایی خواهد شد. اطلاعات بیشتر در مورد این برنامه به زودی در اختیار علاقمندان قرار خواهد گرفت.