بیژن فرهودی – منابع خبری جمهوری اسلامی در ساعات نخستین روز دوشنبه خبر از آتشسوزی در یک مرکز تولید مواد آتش زا در شرق تهران دادند. بنا به این گزارشها به نقل از اطلاعیه وزارت دفاع جمهوری اسلامی آتشسوزی یک شنبه شب ۱۳ مهر در یک کارگاه تولید مواد منفجره روی داد و بر اثر آن دو تن از کارکنان این کارگاه کشته شدند.
اما آنچه این خبر را قابل تامل میسازد گزارشی است که پیش از انتشار خبر رسمی از سوی سحام نیوز سایت خبری وابسته به حجتالاسلام مهدی کروبی رییس پیشین مجلس شورای اسلامی و یکی از دو رهبر «جنبش سبز» و اعتراض به نتیجه انتخابات ۱۳۸۸ منتشر شد.
سحام نیوز در گزارش خود مینویسد: ”انفجار مهیبی مناطق اطراف سایت نظامی پارچین در شرق تهران را به لرزه در آورد. شدت انفجار به حدی بوده که شیشههای ساختمانهای اطراف این مرکز نظامی فروریخته و نور انفجار تا کیلومترها قابل مشاهده بوده است.”
سحام نیوز هیچ منبع و مدرک معتبری را برای تایید خبر خود مورد استناد قرار نداده و هیچ مقام رسمی جمهوری اسلامی نیز در مورد وقوع حادثه در مرکز نظامی پارچین سخن نگفته است.
خبر وقوع حادثه چه در پارچین و چه مرکزی در نزدیکی آن، ناظران فعالیتهای هستهای ایران را حساس میسازد چراکه پارچین نه تنها یکی از سرّیترین مراکز تولید ساز و برگ نظامی ایران است بلکه در کانون مناقشه جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز قرار دارد.
آژانس براساس مدارک و تصاویری که از سوی بیش از ۱۰ کشور عضو دریافت کرده به این موضوع مشکوک است که جمهوری اسلامی در رابطه با طراحی یک کلاهک هستهای آزمایشاتی در پارچین انجام داده است. آژانس تنها یک بار و آن هم در سال ۲۰۰۵ موفق به بازدید از پارچین شد اما پس از آن تصاویر ماهوارهای مرتب نشان از پاکسازی پارچین با هدف ظاهری از میان بردن آثار آزمایشهای مشکوک داشتهاند. این در حالیست که تهران هرگونه آزمایش مرتبط با ساخت سلاح اتمی را تکذیب کرده و میگوید اطلاعات ارائه شده به آژانس جعلی است.
با این همه تهران و آژانس سال پیش توافق کردند که برای روشن شدن فعالیتهای هستهای گذشته ایران این کشور به ۵ سوال مطرح برای آژانس پاسخ دهد. تهران تا کنون تنها به ۳ سوال پاسخ داده و ۲ مورد دیگر را که به «آزمایش چاشنیهای انفجاری» و «شبیهسازی کامپیوتری مرتبط با انفجار هستهای» مربوط میشود و باید تا ۲ سپتامبر به آنها پاسخ میگفت بدون جواب گذاشته است .
در واقع همین عدم شفافیت از سوی جمهوری اسلامی است که موجب شده بیش از ۳۵۰ عضو مجلس نمایندگان آمریکا با ارسال نامهای به جان کری وزیر امورخارجه ایالات متحده بر این نکته تاکید کنند که یک موافقتنامه هستهای بین ایران و قدرتهای بزرگ که عملا مانع از دستیابی ایران به توانایی تولید سلاح هستهای شود مستلزم آن است که در مورد فعالیتهای گسترده ایران در عرصه توسعه و تحقیق در گذشته (اشاره به سوالات آژانس از ایران) شفافیت وجود داشته باشد .
هیاتی عالیرتبه از مقامات آژانس به ریاست ترو واریورتانا معاون امور پادمان آژانس برای گفتگو با مقامهای سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی در مورد مسایل مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران و از جمله وضعیت مرکز نظامی پارچین عازم تهران شده است. این گفتگوها قرار است از روز سه شنبه آغاز شود.
قدرتهای بزرگ که در قالب گروه پنج بعلاوه یک در مورد آینده برنامه هستهای ایران مشغول چک و چانه زنی دیپلماتیک با جمهوری اسلامی هستند تصریح کردهاند که هر گونه توافق جامع هستهای با ایران و لغو تحریمهای کمرشکن نفتی و مالی ایران به حصول توافق بین ایران و آژانس بستگی دارد و به عبارت دیگر تهران نمیتواند بدون رفع ابهامات در مورد گذشته برنامه هستهای خود، انتظار توافق با غرب را در مورد آینده برنامه اتمیاش داشته باشد.
مذاکرات پنج بعلاوه یک با ایران با مهلت ۲۴ نوامبر برای حصول توافق نهایی قرار است ظرف دو هفته آینده در اروپا از سر گرفته شود ولی از هم اکنون بسیاری از کارشناسان بر این باورند که به علت شکاف گسترده در مواضع طرفین این احتمال هست که ایران و قدرتهای بزرگ توافق ۲۴ نوامبر سال پیش در ژنو را با برخی تغییرات برای چند ماه دیگر تمدید کنند. اما برخی دیگر از ناظران امور ایران بر این گمان هستند که در صورت پیروزی جمهوریخواهان در انتخابت میاندورهای ماه نوامبر در آمریکا و انتقال کنترل سنا از دموکراتها به آنها دولت اوباما ابتکار عمل در روند دیپلماتیک با ایران را از دست خواهد داد و در مقابل برای تشدید تحریمهای ایران تحت فشار قرار خواهد گرفت .