کیهان آنلاین – ۲۹ مهر ۹۳ – انجام اسیدپاشی زنجیرهای به چند زن در شهر اصفهان، هر چند نخست با انکار و بیاعتنایی برخی مسئولان دولتی و انتظامی روبرو شد اما با توجه به حساسیت افکار عمومی و اطلاع رسانی شهروندان و خبرنگاران آزاد در شبکههای اجتماعی، به یکی از پربحثترین اخبار روزهای گذشته تبدیل شده است.
طی هفتههای گذشته شماری از زنان شهر اصفهان قربانی اسیدپاشی فرد یا افرادی ناشناس شدند. اغلب زنان هنگامی که سوار خودرو شخصی بودند توسط افراد موتور سوار مورد حمله قرار گرفتند. قربانیان با هم نسبتی نداشته و خانواده همه قربانیان وجود اختلاف خانوادگی، دشمنی یا احتمال انگیزههای تلافیجویانه شخصی را به طور قطع رد کردهاند.
جوان بودن و چادری نبودن قربانیان دیگر وجه مشترک آنهاست. با توجه به مواضع تند برخی از مذهبیها در این شهر، تهدیدها و برخوردهایی که طی سالهای گذشته در مورد حجاب وجود داشته و همچنین اظهار نظر برخی قربانیان و شهروندان اصفهانی، این اسیدپاشیها به منظور مبارزه با بدحجابی به تندروهای مذهبی نسبت داده میشود.
هر چند آمارهای ضد و نقیضی در مورد تعداد قربانیان این جنایات منتشر شده است اما «ندا- م» ۲۷ ساله، «مریم- د» متاهل، «سارا- ق» ۲۵ ساله و متاهل و «سهیلا جورکش» چهار قربانی هستند که اسامی آنها از سوی پلیس اصفهان اعلام شده است. برخی گزارشها از این شهر شمار قربانیان اسیدپاشی را تا ۱۵ تن اعلام میکنند.
نهی از منکر با اسید
بخشی از مردم اصفهان تحریکات محمد تقی رهبر امام جمعه موقت منصوب سیدعلی خامنهای رهبر سیاسی و مذهبی حکومت را یکی از دلایل این جنایات میدانند. امام جمعه اصفهان چندی پیش در مورد ضرورت ورود فعال نیروهای مؤمن در مبارزه علیه بدحجابی گفته بود: «امر به معروف و نهی از منکر باید از تذکر لسانی فراتر برود». همچنین پیشتر یوسف طباطبایینژاد، یکی از امامان جمعه اصفهان گفته بود مسئله حجاب دیگر از حد تذکر گذشته است و برای مقابله با بدحجابی باید چوبِ تر را بالا برد و از نیروی قهریه استفاده کرد.
شایعات نسبت به مسئولیت بسیج سپاه پاسداران در این جنایات تا آنجا میان مردم اصفهان بالا گرفته که در مجلس شورای اسلامی نیز بازتاب یافته است. در این باره، به گزارش روزنامه شهروند، احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملّی مجلس اسلامی گفته است که: «قطعا بسیجیها و حزب اللهیهای ما این کار را انجام نمیدهند».
اما شاید سخنان عباسعلی منصوری آرانی، عضو کمیسیون امنیت ملی که خبرگزاری ایسنا بازتاب داده افشاگرانهترین مورد درباره مسئولیت محافل تندرو جمهوری اسلامی در این حوادث جنایتکارانه باشد: «برخی سعی دارند این موضوع را به بحث حجاب و عفاف مرتبط بدانند که این دقیقا شبیه اقداماتی است که داعش در عراق و سوریه به دنبال اجرای آن است و با انجام کارهای خلاف شرع در بروز چهره خشن از اسلام تلاش میکنند.»
تکذیب و فرافکنی اصولگرایان
اخبار پیرامون اسیدپاشیهای زنجیرهای در شهر اصفهان در حالی در شبکههای اجتماعی و برخی رسانهها منتشر شد که مسئولان تلاش در تکذیب آن داشتند. به طور مثال خبرگزاریهای فارس و مهر با انتشار گزارشهایی در این مورد، اخبار پیرامون اسیدپاشی زنجیرهای در اصفهان را کذب عنوان کرده و به نقل از یک فرمانده امنیتی استان اصفهان تعداد قربانیان را دو نفر اعلام کردند. به گزارش خبرگزاری مهر سردار عبدالرضا آقاخانی در برنامه تلویزیونی خبر اصفهان و ۳۰: ۲۰ با تشریح آخرین جزئیات ماجرای اسیدپاشی در اصفهان، گفت: «از ابتدای سال تا کنون چهار مورد اسیدپاشی در اصفهان رخ داده است که دو مورد اول به خاطر اینکه عدم پیگیری در سیستم نیروی انتظامی و قضایی داشته، انعکاس خاصی نداشته است.» وی ادامه داد: «مورد آخر اسیدپاشی منجر به آسیب دیدن یک خانم شده و این موجب ایجاد حساسیت در بین مردم شد ولی یافتههای پلیس نشان میدهد که فرد «اسیدپاش» احتمالاً از یک شخصیت ضداجتماعی رنج میبرد و با انگیزه مشخص و در یک فرصت مناسب با پاشیدن اسید، متواری شده است.»
اما سرانجام خبرگزاری ایسنا در گزارشی از اصفهان با خانواده ۴ قربانی اسیدپاشیهای اخیر به گفتگو نشست. گفتگوی ایسنا ضمن اینکه به شدت خشم برخی رسانههای اصولگرا را در پی داشت، مسئولان را مجبور به پاسخگویی پیرامون این فاجعه جنایی کرد. این در حالیست که بیشتر رسانههای وابسته به جریانات امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی که در این باره سکوت کرده و یا تلاش مینمودند مسئولیت این جنایات را به شانه خود قربانیان بگذارند پس از انتشار گفتگوی ایسنا با خانوادهها دست به فرافکنی زدند. برای نمونه رجا نیوز روز یکشنبه همین هفته نوشت: «با نگاهی به آمارهای منتشر شده در سالهای اخیر میتوان به این نتیجه رسید که زنان بدحجاب عموما در معرض خطرهای اجتماعی متعددی در جامعه هستند، اما رسانههای جریانهای ضد انقلاب و برخی محافل خبری داخلی تلاش میکنند تا این مساله را به نیروهای انقلابی نسبت دهند، اقدامی که چند روز است به طور هماهنگ از سوی این رسانهها دنبال میشود. با این حال، نگاهی به تاریخچه اقدامات خشونت بار در سطح جامعه و بررسی موردی این اقدامات اثبات میکند که طیفهای سیاسی نزدیک به جریان اپوزیسیون و ضد انقلاب در صدر جدول این اعمال جنایتکارانه قرار دارند.»
فرافکنی پیرامون فاجعه اسیدپاشی تا آنجا پیش رفته است که روز گذشته، دوشنبه ۲۸ مهر، عباسعلی منصوری نماینده مجلس اسلامی اذعان داشت که قبل از دستگیری مجرمان نمیتوان درباره هویت آنها قضاوت کرد اما به طور حتم مجرمان اسیدپاش از طریق سرویسهای اطلاعاتی بیگانه و صهیونیستی یاری میشوند! همچنین گفتنی است حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو مجمع نمایندگان استان اصفهان با انتقاد شدید از عملکرد شبکه استانی اصفهان در انعکاس اخبار مربوط به اسیدپاشیها، همزمانی این جنایات با طرح حمایت از آمران به معروف در مجلس شورای اسلامی را مشکوک عنوان کرد و گفت: «در سالهای اخیر موردی از اسیدپاشی در اصفهان اتفاق نیفتاده است، حالا چطور میشود که دقیقا همزمان با بررسی طرح حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر در مجلس این اتفاق افتاده است» وی افزود: «تصور ما این است که فرد یا افرادی تحریک شده به صورت هدفدار چنین اقدامی را مرتکب شدهاند تا بتوانند به موضوع امر به معروف خدشه وارد کنند.»
نکته قابل تامل اینجاست که اگر نمایندگان مجلس و مسئولان انتظامی تا این حد پیرو گمانهزنیهای خود مطمئن هستند چرا تا کنون نتوانستهاند سر نخ جدی از این جنایات زنجیرهای به دست بیاورند و دست کم در اختیار خانواده قربانیان قرار دهند. در همین زمینه گفتنی است یکی ازنزدیکان قربانی اسیدپاشی اصفهان به خبرگزاریها گفته است دقیقا نمیدانیم چند روز است که اسیدپاشی به بقیه صورت گرفته اما ماموران نیروی انتظامی ازخانوادهها خواستهاند کسی چیزی به رسانهها نگوید تا پلیس اسیدپاشان را پیدا کنند.
سردرگمی خانواده قربانیان
فریدون عابدینی رئیس بیمارستان سوانح سوختگی اصفهان نیز در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته بود: «چهار مورد اسیدپاشی داشتیم که دو مورد آن منجر به بستری شد و دو مورد بسیار جزئی بودند و نیاز به بستری شدن نداشتند.» وی اضافه کرده بود: «بحث آسیب به چشم در اثر اسیدپاشی به این زنان نیز صحت ندارد.» رییس بیمارستان سوانح سوختگی در حالی این ادعا را مطرح کرده که روز گذشته پدر یکی از قربانیان اسیدپاشی اصفهان در گفتگو با ایسنا از سردرگمی در روند درمان و بینتیجه بودن پیگیریهای انتظامی در پرونده دخترش خبر داد. وی پیرامون آسیبهای وارد شده به دخترش به ایسنا گفته است: «با توجه به سوختگی شدید از ناحیه صورت، دست چپ و رانها قرار بود عملهای لازم روی دخترم انجام شود که با نظر من قرار شد این عملها در تهران انجام شود. اولین عمل انجام شد، اما برای من اول بینایی و بعد زیبایی دخترم اهمیت دارد.»
او با گلایه از عملکرد پزشکها برای درمان چشمهای دخترش، ادامه داد: «ابتدا قرار بود در اصفهان چشمهای دخترم بخیه بشود که بعد از مخالفت من، ما را به بیمارستان لبافینژاد ارجاع دادند که در آنجا اعلام کردند اصلا نیاز به بخیه کردن نبوده و اگر این کار انجام میشد دخترم بینایی خود را از دست میداد. در حال حاضر هم بیمارستان چشم پزشکی، بیماران سوختگی را بستری نمیکند و بیمارستان سوختگی هم که دخترم را بستری کرده است اعلام میکند در قبال چشمها مسئولیتی نداریم و این کار را بلد نیستیم. با توجه به اینکه چشمها باید هر پنج ساعت یک بار با آب شستوشو شود و در آن قطره ریخته شود این کار برعهده خودمان افتاده است و این شستوشو را انجام میدهیم.»
مادر سهیلا جورکش نیز که سه هفته پیش دخترش در منطقه پل بزرگمهر اصفهان قربانی اسید شده است، در مورد تعداد قربانیان به ایسنا گفت: «قبل از ما ۲-۳ روز پیش یک نفر دیگر بوده که میگویند فوت کرده و جز این دو نفر، ۶ نفر دیگر بودند و بیشتر اسیدپاشیها در خیابان مهرداد بوده است. قبل از ما هم یک نفر دیگر حدود یک هفته پیش این اتفاق برایش افتاده بود و ما هم در مسیر رفت و آمدهایمان به کلانتری متوجه شدیم که همراه موتورسوار یک پیکان سفید هم بوده است.»
از سوی دیگر گفتنی است اطلاعاتی که نیروی انتظامی در روزهای اول به خبرنگاران داد، ضد و نقیض بوده و برای نمونه، رئیس کلانتری یکی از مناطق اصفهان به خبرنگاران گفت چند نفری را در این رابطه دستگیر کردیم ولی بعد روابط عمومی ناجا دستگیری را در کل تکذیب کرد.
حال آنکه سرهنگ ستار خسروی، رئیس پلیس آگاهی استان اصفهان روز ۲۶ مهرماه گفته بود که سرنخهای خوبی در این پرونده کشف شده است. او ارتباط مجرم یا مجرمان را به گروههای خاص رد کرد و تایید کرد که این حملات توسط یک شخص انجام شده و اطلاعرسانی بیشتر را موکول به تکمیل شدن پرونده کرد.
زندگی زیر سایه ترس
بنا بر گزارش خبرنگاران محلی، تیم پزشکی و پرستاری بیمارستانهای سوانح و سوختگی شهر اصفهان چنان ترسیدهاند که حتی حاضرنیستند راجع به کمکهای ابتدایی به قربانیان با خبرنگاران صحبت کنند. یکی از مسئولان بیمارستان امام موسی کاظم اصفهان گفته مقامات خواستهاند در مورد این اسیدپاشی اطلاع رسانی صورت نگیرد.
از سوی دیگر هراس بر شهروندان اصفهانی غلبه کرده و زندگی زیر سایه ترس و دلهره جریان دارد. بنا برگزارشها برخی از خبرنگاران زن اصفهانی دیگر نام خود را پای مطالب خویش نمینویسند که مبادا مورد حمله اسید پاشها قرار بگیرند. بسیاری از خانواده ها ترجیح میدهند زنان و دخترانشان غیر از موارد ضروری از خانه خارج نشوند و با ماندن در خانه امنیت خود را تضمین کنند.
در پایان گفتنی است فارغ از انگیزه مجرمان اسیدپاشی در اصفهان، یکی از معضلاتی که طی سالهای گذشته از سوی مسئولین نادیده گرفته شده این است که تهیهٔ اسید در ایران بسیار ساده است. با مراجعه به داروخانهها، باطریسازیها و تعمیرگاههای اتومبیل و با بهانهای ساده میتوان اسید تهیه کرد.
هیچ قانون، بخشنامه و دستوری برای محدودیت خرید و فروش اسید در کشور وجود ندارد به طوری که کارشناسان سهولت دسترسی به اسید را در افزایش میزان اسیدپاشی در جامعه موثر میدانند.
متوسط مجازات اسیدپاشی در کشور تا به حال با استناد به ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی بین ۲ تا ۵ سال حبس بوده است. میزان اندک مجازات برای جنایتی جبرانناپذیر که سرنوشت و زندگی قربانی را برای همیشه تغییر میدهد، میتواند در افزایش این جرم نقش داشته باشد.