بیژن فرهودی – ۴۳ سال پس از خروج بریتانیا از شرق سوئز، این کشور که زمانی قدرت نظامی برتر در منطقه به شمار می‌رفت، با امضای پیمانی با بحرین به شرق سوئز باز می‌گردد.
بر اساس این پیمان که در تعطیلات آخر هفته به امضای فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا و همتای بحرینی او شیخ خالدبن احمد آل خلیفه رسید.
بریتانیا یک پایگاه دائمی نیروی دریایی سلطنتی در بندر مینا سلمان در خلیج فارس دائر خواهد کرد. ایجاد این پایگاه دائمی در بحرین نشان از علاقه روزافزون بریتانیا به بازگشت به شرق سوئز دارد خصوصا در زمانی که ایالات متحده توجه خود را بیشتر به خاور دور معطوف ساخته است.
این پایگاه که میزبان ناوشکن‌های مدل ۴۵ نیروی دریایی سلطنتی و دو ناو هواپیمابر در دست ساخت خواهد بود. هم‌چنین نشانه‌ای از بازگشت بریتانیا به شرق سوئز پس از ۴۳ سال محسوب می‌شود.
در سال ۱۹۶۸ بریتانیا تصمیم گرفت که ظرف سه سال نیروهای خود را از شرق سوئز خارج کند و به اصطلاح درهای امپراتوری ماوراء بحار خود را ببندد.
در سال ۱۹۷۱ بود که ایران با موافقت بریتانیا نیروهای خود را در سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی مستقر ساخت و در عوض دولت شاه تصمیم گرفت از حق مالکیت ایران بر جزیره بحرین چشم‌پوشی کند.
بازگشت بریتانیا به خلیج فارس آن هم در قالب یک قدرت نظامی برتر نشان می‌دهد که دولت کامرون در اجرای قول و قراری که چهار سال پیش برای احیای اتحاد با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس گذاشت و آن را به صورت یک اولویت کلیدی سیاست خارجی خود در آورد، کاملا جدی است.
البته این تلاش لندن در پی آغاز «بهار عرب» و جلب توجه عمومی به کارنامه ضعیف حقوق بشر کشورهای حوزه خلیج فارس و نیز استعفای لیام فاکس وزیر دفاع وقت بریتانیا که هدایت این فعالیت‌ها را بر عهده داشت، با کُندی روبرو شد. اما فیلیپ هاموند وزیر امور خارجه بریتانیا گفت ثبات «خلیج» از منافع حیاتی بریتانیاست و این گفته را که «بگذارید خاورمیانه خود مشکلاتش را حل کند» مردود دانست.
وزیر خارجه بریتانیا هم‌چنین گفت که مذاکراتی در جریان است تا نقش بزرگ‌تری به ارتش این کشور در منطقه داده شود و از این رو لندن مشغول گفتگو درباره امکان استفاده از تأسیسات آموزشی مشترک در یک کشور دیگر خلیج فارس است. به گفته هاموند گسترش حضور بریتانیا مبتنی بر سابقه ۳۰ ساله ما در عملیات گشت‌زنی در خلیج فارس صورت می‌گیرد و تنها یک نمونه از همکاری روزافزون ما با شرکای‌مان در خلیج برای مقابله با تهدیدهای مشترک استراتژیک و منطقه است.
در ایران، این خبر هنوز با واکنش از جانب مقامات رسمی روبرو نشده است اما سایت خبری تابناک وابسته به محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام مدعی شده که وزیر مشاور در امور خارجی بحرین، هدف اصلی این قرارداد را محافظت از امنیت منطقه و خصوصا مقابله باتهدیدهای مربوط به بستن تنگه هرمز از جانب ایران و نیز خطر هواداران داعش توصیف کرده است.
گفتنی است که آقای هاموند در بیانات خود هنگام امضای این پیمان و نیز در مصاحبه‌هایی که با رسانه‌های بریتانیایی در این زمینه انجام داد به جای واژگان «خلیج فارس» صرفا از واژه «خلیج» استفاده کرد که بی‌شک این امر برای رضایت خاطر بحرین و دیگر شرکای عرب بریتانیا در خلیج فارس صورت گرفته است.
گزارش های بیشتر در کانال یوتیوب کیهان آنلاین در اختیار خوانندگان قرار دارد.
