پایتخت هلند از یازدهم ژانویه ۲۰۱۵ میزبان نمایشگاه آثاری از هنرمندان ایرانی است. این نمایشگاه به کوشش دو نهاد هلندی به نامهای «پروژه فرانسیس بوسکه» و «آژانس کلرکس» برگزار شده است و دربرگیرنده کارهای کولاژ به صورت چاپ، نقاشی و عکس است.
مراسم گشایش این نمایشگاه با شرکت تعدادی از هنرمندانی که آثارشان ارائه شد، همراه با سخنرانی و حضور گروهی از دوستداران هنر معاصر ایران در هلند برگزار شد. تعدادی از این هنرمندان در ایران ساکن و فعال هستند و تعدادی دیگر در اروپا و آمریکا.
محسن راستانی یکی از عکاسان سرشناس ایرانی از جمله سخنرانان بازگشایی این نمایشگاه بود. تعدادی از عکسهای او نیز که در جریان جنگ ایران و عراق گرفته شدهاند در این نمایشگاه به تماشا گذاشته شده است. راستانی در سخنان خود گفت که عکسهای او گرچه در ایران گرفته شدهاند ولی دیگر تنها به ایران محدود نمیشوند و متعلق به جامعه بشریاند. راستانی که در تهران به تدریس عکاسی نیز مشغول است گفت: «حدود سی سال است که در جامعه ایران یک تغییر بنیادین رخ داده که برخی با آن موافق و برخی با آن مخالفند، اما من در این مرزبندیها شرکت نمیکنم؛ نقش من تنها به عنوان یک گزارشگر تاریخی است».
محسن راستانی که در جریان جنگ بوسنی و جنگهای لبنان هم عکاسی کرده، عکسهای خود در بوسنی را «عاطفیتر» ارزیابی میکند. او میگوید: «در زمان جنگ ایران و عراق، سنی نداشتم و به شدت تحت تاثیر فرهنگی بودم که از آن آمده بودم. همین دید را محدودتر میکند. استانداردهای ما در آن زمان با استانداردهای دنیا بسیار متفاوت بود.»
راستانی از پیوند نداشتن نسل جوان در ایران با «ارزشهای جنگ» دلشکسته است. او بر این باور است که «ارزشهای واقعی جنگ» با جوانان در میان گذاشته نشده و بسیاری از جوانان در برابر جنگ دچار موضعگیری هستند. عکسهای او همگی سیاه و سفید هستند و مردمی را نشان میدهند که مستقیما به دوربین نگاه میکنند. راستانی این مجموعه از عکسهایش را عکسهایی از «پیامد جنگ» ارزیابی میکند تا خود جنگ.
یکی دیگر از هنرمندان ایرانی که آثارش در نمایشگاه آمستردام ارائه شده «افسون» است. او در نوجوانی ایران را ترک کرده و بیست و پنج سال است که در لندن زندگی میکند. کارهای او کولاژ با کاربرد طرحها و نشانههای فرهنگ و هنر ایران است که با چهرهها پیونده خوردهاند؛ چهرههایی که به گفته او، از نمادهای دوره نوجوانی او در ایران بودهاند: گوگوش، محمد علی کلی، بروس لی…
افسون میگوید مرتب سرگرم پژوهش درباره فرهنگ و هنر ایران است و همچنین درگیر اندیشههایی که متاثر از سنت یا مذهب در میان مردم وجود داشته یا دارد. یکی از کارهای به نمایش درآمده از افسون به موضوع «چشم بد» و محافظت در برابر آن پرداخته است. افسون که در زمینه فرهنگ مصر و مراکش هم کار کرده، میگوید: «آن قدر در فرهنگ اسلامی ترس وجود دارد که همه میخواستهاند در برابر همه چیز محافظت شوند.»
افسون سالهای آغازین کار خود را به یاد میآورد و میگوید: «در آن سالها دائما میخواستم درباره ایران کار کنم. حس میکردم داستانهای زیادی درون من هستند که باید گفته شوند اما الان راحتتر شدهام و به مسائل دیگر هم میپردازم. ولی به هر حال ایران درون من است هر چند سالها زندگی در اروپا مرا بسیار خارجی کرده است.» از افسون مجموعهای نیز با عنوان «دنیای پارسیزبان» در موزه بریتانیا به نمایش درآمده است.
آثاری از آزاده قطبی، هنرمند مقیم لندن نیز در این نمایشگاه به تماشا گذاشته شده بود. این آثار از مجموعه رازگشایی محجبه (مستور) است و شامل کولاژهایی از روزنامههایی است که این هنرمند را تحت تأثیر قرار دادهاند.
نمایشگاه آثار هنرمندان ایرانی در آمستردام همچنین دربرگیرنده آثاری از امیر فرهاد، فرزاد کهن، نیوشا توکلیان، تهمینه منزوی، ملودی هژبرسادت و هنرمندی است که با نام Ice & Sot کارهایش را امضا کرده است. نمایشگاه تا ۲۱ فوریه ۲۰۱۵ برپا خواهد بود و در جریان آن یک برنامه فشرده یک روزه برای نمایش فیلمهای مستند درباره ایران و اجرای موسیقی نیز گنجانده شده است.
