بیژن فرهودی – کشف جسد آلبرتو نیسمان، ۵۱ ساله، دادستان پیشین آرژانتین که مأمور تحقیق در مورد بمبگذاری سال ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان بوئنوس آیرس بود، این پرسش را مطرح میکند که آیا مرگ وی آن گونه که مقامات آرژانتین میگویند خودکشی بوده و یا اینکه وی به سفارش رژیم ایران و یا حتا دولت کنونی آرژانتین به قتل رسیده است تا راز دخالت جمهوری اسلامی در آن بمبگذاری هرگز فاش نشود.
آلبرتو نیسمان قرار بود روز دوشنبه ۱۹ ژانویه در یک جلسه غیرعلنی در پارلمان آرژانتین شواهد و مدارکی را ارائه دهد که به گفته او نشان از تلاش خانم کریستینا کیرشنر رییس جمهوری آرژانتین برای بیگناه جلوه دادن جمهوری اسلامی در حادثه بمبگذاری سال ۱۹۹۴ دارد که ۸۵ کشته و دهها زخمی بر جای گذاشت.
نیسمان طی یک دهه گذشته به تحقیق در مورد این پرونده پرداخته بود و دو سال پیش کار روی یک پرونده ۳۰۰ صفحهای را آغاز کرد که قرار بود بعد از ظهر دوشنبه در اختیار پارلمان آرژانتین گذاشته شود. نیسمان گفته بود که با یک سری عملیات شنود گسترده مکالمات، موفق شده پرده از راز این بمبگذاری که تا کنون هیچ کس به خاطر آن مجرم شناخته نشده است، بردارد. نیسمان، یک هفته پیش، پرزیدنت کیرشنر و وزیر خارجه او را متهم کرده بود که در ازای خرید نفت با شرایط سهل از جمهوری اسلامی و فروش گندم به ایران، قصد دارند نقش رژیم ایران را در این بمبگذاری به اصطلاح «پاک» کنند.
ایران از همان ابتدا به عنوان یکی از مظنونین اصلی در این بمبگذاری معرفی شد هر چند تهران هر گونه دخالت در این ماجرا را همواره تکذیب کرده است.
دو سال پیش از آن حمله نیز سفارت اسراییل در بوئنوس آیرس هدف یک بمبگذاری قرار گرفت و بر اثر آن ۲۹ تن جان باختند. سازمان «جهاد اسلامی» در فلسطین که زیر چتر حزبالله لبنان فعالیت میکند و از رژیم ایران نیز پول و اسلحه دریافت میدارد، مسئولیت آن بمبگذاری را بر عهده گرفت. اما به نوشته دیلی تلگراف لندن، در عالم جاسوسی کمتر تردیدی وجود داشت که ایران در پس هر دو حمله بوده است. در آن زمان ایران از تصمیم آرژانتین به قطع همکاریهای هستهای با جمهوری اسلامی خشمگین بود. آرژانتین از بیم آنکه فعالیتهای اتمی ایران به مقاصد صلحآمیز محدود نباشد، ارسال سوخت اتمی به جمهوری اسلامی را قطع کرد.
به گفته ناظران، ایران در آن زمان همچنین برنامهای را برای ترور مخالفان خود در خارج از کشور اجرا میکرد. بر اساس یک سند دولت فرانسه زیر عنوان «حزبالله جهانی» از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ حدود ۱۸ تن از مخالفان رژیم اسلامی در اروپا به قتل رسیدند. سازمان سیا نیز برآورد میکند که از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۶ شبکه حزبالله عامل ۲۰۰ حمله جدی بود که صدها کشته بر جای گذاشت. با این همه، جمهوری اسلامی پیوسته تکذیب کرده است که در پس این حملات تروریستی قرار داشته است.
آرژانتین در سال ۲۰۰۶ رسما حزبالله را به دست داشتن در بمبگذاری مرکز ملّی یهودیان متهم کرد و یک سال بعد نیز ۶ تبعه ایران را به ارتباط با این حمله متهم کرد. در میان اسامی این ۶ تن از جمله نام احمد وحیدی وزیر دفاع دولت احمدی نژاد و محسن ربّانی رایزن فرهنگی سفارت ایران در بوئنوس آیرس که مغز متفکر آن بمبگذاری شناخته شده، در اختیار اینترپول قرار گرفت.
در سال ۲۰۱۳ رییس جمهوری آرژانتین اعلام کرد که این کشور و ایران با تشکیل یک کمیسیون تحقیق در مورد حادثه بمبگذاری ۱۹۹۴ موافقت کردهاند. تشکیل این کمیسیون مورد انتقاد کسانی قرار گرفت که تصور میکردند دولت آرژانتین برای پاک کردن اثر انگشت ایران در این بمبگذاریها با مقامات ایرانی تبانی کرده است. کمیسیون حقیقتیاب از ۵ قاضی مستقل که هیچ یک از آنها ایرانی یا آرژانتینی نخواهند بود تشکیل خواهد شد. یک سخنگوی اسراییلی تشکیل این کمیسیون را به مثابه این خوانده بود که از یک قاتل بخواهند در مورد قتلی که انجام داده تحقیق کند!
اکنون با مرگ آلبرتو نیسمان معلوم نیست که چه بر سر پرونده بمبگذاری بوئنوس آیرس خواهد آمد و آیا هویت آمران و عاملان آن هرگز مشخص خواهد شد یا خیر.
وزارت امور خارجه اسراییل با صدور اعلامیهای ضمن اظهار تأسف از مرگ نیسمان، ابراز امیدواری کرده است که مقامات آرژانتین به کار نیسمان ادامه دهند و تمام تلاش لازم را برای سپردن عاملان آن حادثه خونین به دست عدالت به عمل آورند.
هر چند سرویس امنیتی آرژانتین، مرگ نیسمان را بر اثر اصابت گلوله یک تپانچه کالیبر ۲۲ خودکشی میداند اما بسیاری با این نظریه موافق نیستند از جمله الیسا کاریو رهبر یک حزب مخالف دولت آرژانتین که معتقد است این دادستان آرژانتینی ترور شده است.