بیژن فرهودی – خبر درگذشت ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی در ۹۱ سالگی ساعت ۲۲ پنجشنبه به وقت لندن رسما اعلام شد و از این رو روزنامه‌های جمعه انگلیس که اندکی زودتر زیر چاپ رفته بودند بدون هیچ خبر و واکنشی نسبت به آن منتشر شده‌اند.
ناظران معتقدند جانشین ملک عبدالله یعنی ملک سلمان ۷۹ ساله سیاست‌های ملک عبدالله را ادامه خواهد داد. سال‌هاست که سن متوسط حاکمان عربستان سعودی ۷۰ تا ۸۰ سال است و حاضر نیستند در زمینه حقوق انسانی از جمله حقوق زنان، دگراندیشان و آزادی بیان، گامی به سوی جهان امروز و نسل‌های جوان بردارند.
اما مقامات دولت بریتانیا بلافاصله با تسلیت به خاندان سلطنت و مردم عربستان سعودی که از کشورهای دوست بریتانیا در منطقه خلیج فارس محسوب می شود واکنش نشان دادند.
دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس که در سال ۲۰۱۲ از عربستان بازدید کرد گفت از شنیدن خبر درگذشت «خادم حرمین شریفین اعلیحضرت عبدالله بن عبدالعزیز» عمیقا متاثر شده است. کامرون اظهار داشت که از ملک عبدالله به خاطر پایبندی‌اش به صلح و تقویت تفاهم میان ادیان یاد خواهد شد. کامرون ابراز امیدواری کرد که پیوندهای عمیق و دیرینه بین این دو کشور پادشاهی ادامه یابد و دو کشور بتوانند به همکاری در جهت تقویت صلح و نیک‌بختی در جهان ادامه دهند.
دیوید کامرون سال گذشته میلادی در مکالمه‌ای تلفنی با ملک عبدالله مسایلی چون تهدید از جانب داعش را مورد گفتگو قرار داد و از پادشاه عربستان به خاطر کمک‌های مالی قابل ملاحظه‌اش برای خدمات انسان‌دوستانه در عراق سپاسگزاری کرد.
فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا نیز در اعلامیه تسلیت خود یادآور شده که ملک عبدالله سالیان دراز با شایستگی و تعهد فراوان به کشور پادشاهی عربستان سعودی خدمت کرد و کمک‌هایش در جهت رفاه و امنیت این کشور و منطقه برای مدتی طولانی در یاد خواهد ماند.
پرنس چارلز ولیعهد انگلیس به عنوان نماینده رسمی این کشور روز شنبه ۲۴ ژانویه در مراسم رسمی ترحیم ملک عبدالله شرکت خواهد کرد.
ملک عبدالله هم‌چنین از متحدان کلیدی آمریکا در منطقه بود و باراک اوباما رییس جمهوری ایالات متحده با وی دیدار کرده بود. اوباما ملک عبدالله را به خاطر برداشتن گام‌های جسورانه برای کمک به برقراری صلح با ارائه طرح ابتکاری صلح اتحادیه عرب مورد ستایش قرار داد و گفت برای دیدگاه او و دوستی صادقانه و گرم‌اش ارزش قائل بوده است. جو بایدن معاون ریاست جمهوری آمریکا در شبکه اجتماعی توییتر اعلام کرده که ریاست هیاتی را از جانب دولت آمریکا برای شرکت در مراسم ترحیم ملک عبدالله برعهده خواهد داشت.
روون ریولین رییس جمهوری اسراییل نیز آنچه را «رهبری ملاحظه‌کار و با مسئولیت» ملک عبدالله خوانده مورد ستایش قرار داده است. جمهوری اسلامی که از انقلاب ۵۷ تا کنون به استثنای یک دوره کوتاه در زمان ریاست جمهوری حجت‌الاسلام محمد خاتمی، به طور کلی رابطه حسنه‌ای با عربستان نداشته و در عوض در عرصه‌های گوناگون با ریاض به رقابت و حتا جنگ نیابتی پرداخته است، درگذشت ملک عبدالله را تسلیت گفته و اعلام کرده است که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه برای شرکت در مراسم رسمی روز شنبه به ریاض خواهد رفت.
با وجود تعریف و تمجید دولت‌های غربی از برنامه اصلاحات ملک عبدالله او رهبری بحث‌برانگیز بود که ده سال بر غیردموکراتیک‌ترین کشور خاورمیانه حکومت کرد. منتقدیان کارنامه ضعیف حقوق بشر عربستان سعودی و هم‌چنین چشم بستن دولت‌های غربی را به خاطر نادیده گرفتن نقض حقوق انسانی در این کشور که نظام حقوقی آن بر اساس شریعت اسلام تعریف و تنظیم شده است، پیوسته مورد انتقاد قرار داده‌اند. آخرین نمونه نقض فاحش حقوق بشر در عربستان سعودی صدور حکم ۱۰۰۰ ضربه شلاق برای رائف بداوی وبلاگ‌نویس سعودی است که به اتهام انتقاد از روحانیان سنی در آن کشور مورد پیگرد و مجازات قرار گرفته است. ملک عبدالله با وجود درخواست بسیاری از کشورها و سازمان‌های مدافع حقوق بشر حاضر به لغو این حکم غیرانسانی نشد.
