[گزارش] [هنر]
کیهان آنلاین – ۲۰ بهمن ۹۳ – ماه‌های آغازین هر سال میلادی با برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات بین‌المللی فیلم و موسیقی همراه است که جایزه مشهور اسکار نقطه اوج آن است. در کنار گزارش‌هایی که کیهان هم‌زمان با برگزاری ۶۵امین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین در آلمان منتشر میکند، این گزارش را نیز بخوانید که درباره جشنواره بین‌المللی روتردام در هلند است که پس از پایان آن تنظیم شده است.
چهل و چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم روتردام که از ٢۱ ژانویه آغاز شده بود، روز یک‌شنبه ۱ فوریه به کار خود پایان داد. مدیریت امسال جشنواره با روتگر وُلفسون Rutger Wolfson بود که آخرین سالی بود که در این مقام حضور داشت.
بیش از ۲۱۰ فیلم بلند و ۲٣٣ اثر کوتاه سینمایی در بخش‌های مختلف این جشنواره شرکت داشتند و بیش از ۲۵۰۰ مهمان از هشتاد کشور در آن حضور داشته و نزدیک به ۳۰۲ هزار تن به تماشای فیلم‌ها نشستند.
امسال نیز چون سال های گذشته نمایش فیلم‌های مستقل و تجربی در کانون توجه این جشنواره قرار داشت.
فیلم افتتاحیه
جشنواره با فیلم انگلیسی «کتاب جنگ» ساخته “تام هارپر” گشایش یافت. فیلمی تخیلی درباره امکان رویداد جنگ هسته‌ای و نقش دولت وقت بریتانیا در این جنگ فرضی.
بیش از نود درصد فیلم در اتاقی می‌گذرد که در آن نخست‌وزیر، وزرا و مشاوران دولت فرضی انگلیس موقعیت خود را در قبال حمله هسته‌ای پاکستان به یکی از شهرهای هندوستان بررسی می‌کنند. دیالوگ‌های طولانی و محدود بودن کاراکترها به چند تن و فضای محدود، فیلمی بسیار خسته‌کننده و کسالت‌آور به مخاطبان ارائه می‌دهد.
بخش مسابقه
جشنواره فیلم روتردام گرچه در سال‌های اول به صورت غیرمسابقه‌ای برگزار می‌شد ولی از سال ۱۹۹۵به شکل مسابقه و رقابت درآمده و جایزه‌ای به نام جایزه ببر Tiger Award به برگزیدگان خود اهدا میکند.
هیئت داوران امسال را یوهانا تر اِستِیخه بازیگر هلندی، رولف دِ هِیر کارگردان هلندی-استرالیایی، شوزو ایچی‌یاما تهیه‌کننده ژاپنی، خوزه ماریا پرادو گارسیا مدیر موسسه سینمایی «فیلموتکا اسپانیولا» وابسته به وزارت فرهنگ اسپانیا و هم‌چنین مایا میلوش فیلم‌ساز صرب و برنده جایزه ببر جشنواره روتردام در سال ۲۰۱۲ تشکیل می‌دادند.
امسال سیزده فیلم برای دریافت سه جایزه ببر طلایی و پانزده هزار یوروجایره نقدی رقابت داشتند. یازده فیلم از این مجموعه برای اولین بار نمایش داده می‌شدند.
در پایان جشنواره سه فیلم زیر به عنوان برنده انتخاب شدند:
۱- “پروژه قرن” ساخته کارلوس ام. کوئینتلا محصول مشترک آرژانتین، کوبا و آلمان. این فیلم درباره یک پایگاه اتمی است که ساخت آن با همکاری شوروی و کوبا در منطقه کارائیب آغاز می‌شود اما با فروپاشی شوروی پروژه ادامه پیدا نمی‌کند.
۲- ” ویدئوفیلیا” ( عشق ویدئو) ساخته خوان دانیل اف. مولرو از پرو درباره دختر نوجوانی است که برای نخستین بار مواد مخدر و پورنوگرافی را تجربه میکند.
۳- “نقطه ناپدید شدن” ساخته جاکراوال نیلتامرونگ از تایلند. این فیلم دو مرد را تصویر میکند که راه رهایی از آلام خود را در وجود یکدیگر می‌یابند.
هم‌زمان با اهدای جوایز بالا، “انجمن بین‌المللی منتقدان فیلم” (فیپرشی) نیز از میان بیست و پنج فیلم شرکت‌کننده در بخش “آینده درخشان” این جشنواره، فیلم “نبردها” ساخته ایزابل تولنر و محصول مشترک بلژیک و هلند را بهترین تشخیص داد و جایزه منتقدان را به آن اهدا کرد.
فیلم‌های برگزیده تماشاگران جشنواره
فیلم “اسب سیاه» The dark horse به کارگردانی جیمز ناپیر روبرتسون از نیوزلند مقام اول انتخاب تماشاگران را به خود اختصاص داد. این فیلم که سناریوی آن نیز توسط کارگردان نوشته شده به زندگی واقعی “جنسیس پوتینی” می‌پردازد که تا زمان مرگ‌اش در سال ۲۰۱۱ دست از فعالیت برای کودکان عقب‌مانده نکشید.
فیلم‌های کوتاه
در بخش فیلم‌های کوتاه ٢۴ فیلم کوتاه (حداکثر ۶۰ دقیقه‌ای) شرکت داشتند که در پایان فیلم‌های Things یا “اشیاء” ساخته بن ریورز Ben Rivers از انگلیس، فیلم «تَب» La Fievre به کارگردانی صفیه بنهایم گیبس از فرانسه و فیلم «سلام بر نیاکان» Greeting to the ancestors ساخته بن راسل Ben Russell از آمریکا اول تا سوم شدند ولی جایزه سه هزار یورویی و یک دستگاه دوربین فیلم‌برداری کانُن به طور یک‌سان به هر کدام از سازندگان آنها هدیه شد.
هم‌چنین در بخش فیلم‌های کوتاه، فیلم «پیکر ما» Our body اثر دانه کوملیِن Dane Komljen محصول مشترک صربستان و آلمان جایزه فیلم «اروپا» را از آن خود کرد.
فیلم‌های ایرانی شرکت کننده در جشنواره
امسال هیچ فیلم کوتاه یا بلند ایرانی در بخش‌های رقابتی جشنواره فیلم روتردام شرکت نداشت. اما دو فیلم بلند و دو فیلم کوتاه ایرانی در بخش غیررقابتی به نمایش درآمدند.
یکی فیلم “امروز” ساحته رضا میرکریمی که پس از حضور موفق‌اش در هشت فستیوال بین‌المللی و ناکامی‌اش در ورود به اسکار ۲۰۱۵ در بخش “اسپکتروم” جشنواره روتردام به نمایش درآمد. این فیلم چهار بار در سالن‌های سینمایی بزرگ اکران شد و تمامی بلیط‌ها نیز پیش‌فروش شد.
رضا میرکریمی که میهمان جشنواره بود در برنامه‌های پرسش و پاسخ با تماشاچیان و هم‌چنین در چند مصاحبه با خبرنگاران و یک جلسه گفتگوی فیلم‌ساز/ منتقد با جف اندرو منتقد سینمایی معروف انگلیسی شرکت کرد.
در خلاصه داستان «امروز» آمده است: یونس راننده تاکسی کهنه‌کار در پایان یک روزِ کاری به زن جوانی کمک میکند تا به بیمارستان برسد. غافل از اینکه در بیمارستان اتفاقات زیادی در انتظارِ اوست. پرویز پرستویی برای اولین بار با رضا کریمی در این فیلم همکاری دارد و نقش اول فیلم را به خوبی بازی میکند. سهیلا گلستانی در نقش مقابل پرستویی، بازی ضعیفی را به نمایش می گذارد.
فیلم دیگر ایرانی که در این جشنواره به نمایش در آمد «دختری که تنها در شب به خانه می‌رود» نام دارد که با حمایت جشنواره ساندیس در آمریکا و به صورت سیاه و سفید ساخته شده است.
این فیلم نخستین کار بلند آنا لیلی امیرپور کارگردان جوان ایرانی ساکن آمریکاست که فیلم‌های کوتاه «خودکشی کوچک» و «من احساس حماقت می‌کنم» را در کارنامه هنری خود دارد.
داستان فیلم در یک شهر خیالی به نام “بدسیتی” می‌گذرد. در این شهر که بیشتر ساکنان‌اش بزهکارانی چون معتاد و روسپی و دلال مواد مخدر هستند، دختری بی‌نام، اما خون‌آشام، شب‌ها در تاریکی به شکار انسان‌های فاسد می‌پردازد. در این میان عشقی بین این دختر خون‌آشام و آرش، جوانی که پدری معتاد دارد و به گانگسترهای شهر بدهکار است، شکل می‌گیرد. اما دختر حاضر نیست هویت خود را برملا کند.
موزیک متن فیلم ترکیبی است از راک‌های به یاد ماندنی ایرانی و پاپ انگلیسی که چون خود کارگردان دستی در موسیقی دارد، نشانگر انتخاب مناسب و آگاهانه اوست.
سومین فیلم ایرانی یک فیلم کوتاه به نام “حذف اضطراری” ساخته پیمان نعیمی و فهیمه آقاحسنی بود. داستان این فیلم در یک خوابگاه دانشجویی دخترانه می‌گذرد و نشانگر معضلات و تبعیضات دختران ساکن خوابگاه است.
“ای مثل ایران” ساخته ساناز آذری از بلژیک چهارمین فیلم ایرانی جشنواره روتردام ۲۰۱۵ بود.
در این فیلم، فیلم‌ساز سعی میکند با نمایش یک کلاس درس فارسی و به کارگرفتن مثال‌ها و کلماتی برای آموزش الفبای فارسی، درباره ایران و مشکلات‌اش صحبت کند. اما این فیلم نمی‌تواند با تماشاگر، به ویژه تماشاگر غیرایرانی ارتباط برقرار کند.
فیلم پایانی
چهل و چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم روتردام با نمایش فیلم «خشن‌ترین سال A most violent year به کارگردانی ی . س . چاندر J.C. Chandor به کار خود پایان داد. این فیلم درباره رویدادهای خشن سال ۱۹۸۱ در نیویورک است و ایستادگی یک مهاجر را برای حفظ فعالیت تجاری‌اش در این شهر بیان میکند.
