سفر به سرزمین هزار و یک شب
هواپیمایی جرمانیا دو پایتخت ایران و آلمان را به هم پیوند می‌دهد

آزاده کریمی؛ علی اشتیاق- این عکس لحظه فرود یکی از هواپیماهای جرمانیا را نشان می دهد که هفته گذشته از تهران در فرودگاه شونه فلدِ برلین فرود آمد.

اما از پرواز نخستین هواپیمای مسافربری برلین به تهران، هفتاد و شش سال می‌گذرد. این دو پایتخت در طول نزدیک به هشت دهه گذشته، وقایع و اتفاقات بسیاری را از سر گذرانده‌اند. مسافران بسیاری از این دو شهر بر مرکب پرواز نشسته‌ و به خاک دیگری قدم نهاده‌اند. 

معاشرت هفتاد و شش ساله خط هوایی برلین- تهران با پیچ و خم‌های بسیاری روبرو بوده؛ گاه منظم و گاه کاملا قطع شده است. گذشته از محدودیت ارتباطات در سال‌های نخست فعالیت آن، پس از برپایی دیوار برلین نیز، فضای جزیره‌ای شهر، پروازها را به شدت کاهش داده بود. برلین غربی محبوس در دل آلمان شرقی و فاقد شهرهای حومه، توجیهی برای یک خط هوایی مستقیم به سوی تهران نداشت. هم‌چنین ایرانیان ساکن برلین غربی نیز جمعیت اندکی بودند و از مهاجران ایرانی فضای بسته برلین شرقی نیز کسی به ایران سفر نمی‌کرد.

اما با فروپاشی دیوار برلین و افزایش ایرانیان مهاجر که دیگر تنها فعالان سیاسی را در بر نمی‌گرفت، خط پرواز برلین- تهران جان تازه‌ای به خود گرفت اگرچه فقط دو سه ماه تابستان، پروازها با استقبال روبرو می‌شد و هم‌چنان شمار کسانی که در صف مسافران همیشگی بودند، کم و محدود بود. در نتیجه و نیز به دلیل اختلافات پیش آمده بین مسئولان آلمانی و ایرانی، همین پروازهای محدود نیز (که عمدتا یک بار در هفته بودند) در سال ۲۰۰۴ به طور کامل متوقف شد.

پرواز مستقیم برلین به تهران برخلاف پروازهای شهرهای دیگر آلمان چون دوسلدورف، فرانکفورت و هامبورگ جنبه تجاری و اقتصادی کمتری دارد و به دلیل اقامت افراد سیاسی و فرهنگی که در آلمان پناهنده شده‌اند، دست کم تا چندی پیش، کمتر مسافر عادی برای سفر به تهران وجود داشت.

اما اکنون، از پهنه فرودگاه «شونه فلد» شهر برلین هواپیماهای شرکت هوایی «جرمانیا» پرواز دوباره به سوی تهران را از سر گرفته‌اند. این شرکت هواپیمایی که یکی از شرکت‌های جانبی و زیرمجموعه خطوط هواپیمایی معروف «لوفت هانزا» است، از سوم اسفند ماه امسال پروازهای بین دو پایتخت ایران و آلمان را برقرار کرده است.

فلوریا اشتال مدیرعامل شرکت جرمانیا دلایل آغاز پروازهای این شرکت را به تهران اقتصادی قلمداد کرده است: مراودات اقتصادی، نمایشگاه‌های بین‌المللی و سفر گردشگران خارجی به ایران و سفر خانواده‌های ایرانیان مقیم آلمان از جمله دلایل راه‌اندازی این خط هوایی است.

بوطاق خان بوداغی رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق ایران و آلمان هم بر تاثیرات مثبت اقتصادی و گردشگری این پروازها تاکید کرده است.

جرمانیا با هواپیماهای «ایرباس» و «بوئینگ ۷۳۷» روزهای یک‌شنبه و چهارشنبه به مقصد تهران پرواز می‌کند و مدت زمان این پرواز به طور معمول پنج ساعت و یک دقیقه است ولی با توجه به شرایط آب و هوا این زمان تغییر می‌کند.

لوفت هانزا این پرواز را به عنوان یکی از ارزان‌ترین پروازهایش تبلیغ می‌کند و برخی آژانس‌ها و پُرتال‌های اینترنتی معروف آلمان چون Check 24 سفر به تهران را سفر به سرزمین هزار و یک شب تعبیر کرده است.

ارزان‌ترین بهایی که برای بلیت‌های جرمانیا در روزهای عادی عرضه می‌شود ۲۰۰ یورو است. در مواقع دیگر بلیط معمولی این شرکت ۳۸۰ یورو و بلیت‌ درجه یک ۵۵۶  یورو است. البته این قیمت‌ها مانند همه خطوط هواپیمایی دیگر با توجه به پر یا خالی بودن هواپیما، فاصله زمانی رزرو بلیت تا زمان پرواز، درجه کیفی بلیت، سنّ مسافران و هم‌چنین فصل‌های پر ترافیک سفر تغییر می‌کند. به طور مثال اگر هم اکنون برای خرید بلیت پرواز برلین- تهران یعنی در آستانه عید نوروز اقدام می‌کنید، باید بدانید که تعداد اندکی از بلیت‌های ارزان جرمانیا باقی مانده و باید سراغ بلیت‌های گران‌تر با بهای حدود ۵۲۰ یورو و یا درجه یک با بهای ۱۰۲۱ بگردید یا به طور حضوری به دفتر جرمانیا مراجعه کنید.

این را هم باید یادآوری کرد که تا پیش از راه افتادن خط مستقیم پرواز جرمانیا از برلین به تهران و برعکس، مسافران بین پایتخت‌های دو کشور باید از شهر و کشور واسطه دیگری به تهران و برلین می‌رسیدند. از این نظر باید گفت که جرمانیا هم از نظر هزینه و هم از نظر وقت بسیار به سود کسانی شده که به تهران و برلین رفت و آمد می‌کنند.  

میشا یکی از مسافران خوش‌شانس پرواز برلین- تهران است که فقط سه روز قبل از پرواز بلیت آن را خریداری کرده است. او که در فرودگاه «شونه فلد» منتظر باز شدن باجه نشسته است در پاسخ به پرسش من درباره سطح هزینه این پرواز می‌گوید: هر طور که بخواهید حساب کنید، این پرواز هزینه‌های سفر به ایران را برای ساکنان برلین کاهش می‌دهد. ضمن اینکه در زمان هم صرفه جویی می‌شود و مجبور به تحمل ترانزیت‌های اعصاب خُردکن و وقت‌گیر و آزاردهنده نیستید.

او می‌افزاید: یازده ساعت معطلی در فرودگاه کم نیست، تازه اگر شانس بیاورید و با تاخیر مواجه نشوید. بعضی وقت‌ها هم پروازها با تفاوت خیلی کمی از هم پرواز می‌کنند و ممکن است موقع عوض کردن هواپیما به پرواز بعدی نرسید. مثلا فرودگاه آتاتورک آن قدر بزرگ است که امکان دارد تا به خودتان بجنبید پرواز را از دست بدهید.

این دانشجوی ایرانی با بیان اینکه پدر و مادرش از راه‌اندازی این پرواز دو طرفه برلین- تهران خیلی خوشحال هستند، می‌گوید: من و برادرم در برلین درس می خوانیم و پدر و مادرمان زیاد به دیدن ما می‌آیند و این پرواز مستقیم راه خیلی خوب و گزینه مناسبی برای آنهاست.

همان طور که ما مشغول صحبت هستیم، به تعداد ایرانی‌های سالن انتظار افزوده می‌شود، اما نمی‌توان باز هم مدعی استقبال از پرواز برلین- تهران از سوی ایرانیان ساکن برلین شد. میشا در این باره می‌گوید: به نظرم هنوز خیلی از ایرانی‌های برلین از این پرواز خبر ندارند. بالاخره این خبر دهان به دهان می‌چرخد و تعداد مسافران بیشتر می‌شود.

فرزانه هم برای بدرقه دو نفر از دوستانش به فرودگاه «شونه فلد» آمده، او درباره مشکلات این پرواز می‌گوید: همه پروازها اجازه حمل حداقل ۲۶ کیلوگرم بار را به مسافر می‌دهند ولی در این پرواز فقط اجازه حمل ۲۰ کیلوگرم را دارید و می‌توانید شش کیلو هم با خودتان به کابین ببرید. این یک مشکل بزرگ است، آن هم برای ما ایرانی‌ها که فرهنگ‌مان با سوقاتی و عیدی خریدن عجین شده است. البته این مشکل شرکت هواپیمایی نیست ولی بهتر است برای رفاه بیشتر مسافران ایرانی کمی در این قوانین تجدید نظر شود.

او که ۳۲ سال است در آلمان زندگی می‌کند، درباره سفر احتمالی‌اش با این خط هواپیمایی می‌گوید: من در طول سی سال اقامتم در آلمان، فقط دو بار به ایران رفته‌ام؛ آن هم از طریق دوسلدورف. یک بار با هواپیمایی ماهان رفتم و تقریبا هواپیما خالی بود؛ چون شایعه شده بود که در آن بمب‌گذاری شده. واقعا پرواز نامنظم و سختی بود. حالا شاید با این پرواز مستقیم، باز هم تصمیم گرفتم به ایران بروم.

این خانم پرستار با اشاره به امنیت پرواز با هواپیماهای جرمانیا می‌گوید: پروازهای ایران فاقد هواپیماهای مناسب و استاندارد هستند و برای همین معمولا طرفدار ندارند ولی پروازهای خارجی کیفیت و امنیت را با هم دارند. همه مسافران ایران ترجیح می‌دهند مثلا از خطوط هواپیمایی ترکیه (تورکیش ایرلاین) استفاده کنند و ساعت‌ها هم معطل شوند ولی با هواپیماهای ایران پرواز نکنند.

او می‌افزاید: متاسفانه قبل از اینکه بدانم پرواز جرمانیا راه افتاده، برای پدر و مادرم بلیت تهیه کردم تا سال نو در کنار هم باشیم. اینکه آنها باید با وجود سن بالا، ۷ تا ۸ ساعت در فرودگاه ترکیه منتظر بمانند خیلی ناراحت کننده است، در حالی که این پرواز برایشان خیلی راحت‌تر بود.

فرزانه درباره نحوه تهیه بلیت پرواز برلین- تهران توسط دوستانش می‌گوید: آنها دیروز در یک آژانس مسافرتی به صورت نقد بلیت را خریدند و امشب هم پرواز دارند. کارمند آژانس مسافرتی می‌گفت حتی در ساعت‌های آخر پرواز هم می‌شود؛ بلیت تهران را تهیه کرد.

یکی دیگر از مسافران پرواز برلین- تهران دختر جوانی است که برای اولین بار به ایران می‌رود. پدرش با اشاره به اهمیت این پرواز مستقیم می‌گوید: راه‌اندازی این پرواز حداقل برای خانواده ما مهم است. چون دختر جوان ما بعد از پانزده سال، دارد تنهایی به ایران می‌رود. مسلما اگر این پرواز مستقیم نبود و مجبور به تغییر هواپیما می‌بود ما راضی به این سفر نمی‌شدیم.

شمیم مادر این مسافر جوان می‌گوید: بعد از اینکه با خبر شدیم چنین پروازی به راه افتاده بلافاصله از طریق اینترنت اقدام کردیم و بلیت‌ خریدیم. شاید همین سهولت باعث شد تا دخترمان را قبل از خودمان به ایران بفرستیم.

خاله این مسافر جوان که در فرودگاه دیگر برلین، تِگِل Tegel، کار می‌کند، به صحبت ما می‌پیوندد و می‌گوید: از برلین به راحتی می‌شود بلیت برلین- تهران را تهیه کرد ولی مشکل اصلی مسافرانی هستند که از تهران قصد سفر به برلین را دارند. چون در ایران کارت‌های اعتباری بین‌المللی وجود ندارد و برای خرید آنلاین باید این کارت را داشته باشند. مگر اینکه از طریق آژانس‌های مسافرتی اقدام کنند که هزینه‌های سفر را بیشتر می‌کند.

او احتمال ناکامی و لغو خط هوایی جرمانیا بین برلین و تهران را بسیار کم می‌داند و می‌گوید: فکر نمی‌کنم این خط لغو شود؛ چون از همکارانم شنیده‌ام با پایان مذاکرات هسته‌ای حتی هواپیمایی ایرفرانس هم به تهران پرواز مستقیم خواهد داشت.

شمیم در پایان درباره ترافیک پروازهای نوروزی می‌گوید: پروازها برای عید نوروز پر شده ولی خانواده ما به سرعت اقدام کرد البته به قیمت‌های بیشتر می‌شود بلیت تهیه کرد. اما در نهایت خیلی بهتر از اسیر شدن در پروازهای یازده ساعته و انتظار در فرودگاه‌ شهرها و کشورهای دیگر است.