در حالی که ایران به تکریت حمله می‌کند
کشورهای غربی آرزوی توفیق این حملات را دارند

[گزارش] [سیاست بین المللی] [ترجمه] [اُبزرور]

کیهان آنلاین – ۱۹ اسفند ۹۳ – با حمله همه‌جانبه نیروهای امنیتی و مبارزان شیعۀ متفق آنان به نیروهای داعش در استان صلاح‌الدین واقع در شمال بغداد به نظر می‌رسد تحول مثبتی در منطقه به وجود آمده باشد.

از تابستان سال گذشته که نیروهای داعش بخش مهمی از سرزمین عراق را تصرف کردند این نخستین بار است که سازمان آدمکُش داعش به‌حالت دفاعی در آمده است و این توفیقی برای نخست‌وزیر جدید عراق حیدرالعبادی و کشورش به شمار می‌رود.

آمریکا و انگلیس که به حملات هوایی محدود خود ادامه می‌دهند زمامداران عراقی را تشویق به مقاومت در برابر داعش می‌کنند. پس از چند بار ناکامی چنین به نظر می‌رسد که این بار حملۀ آنان به داعش جدی و موفقیت‌آمیز است. جان‌کری در این باره گفته است:  اینکه طراحی حمله و اجرای آن به وسیلۀ عراقیان انجام می‌گیرد مایۀ امیدواری است. به هر تقدیر، به این عملیات همچنان که هستند می‌نگریم و امیدواریم از آن بهترین نتیجۀ ممکن به‌دست آید.

 با تمام این احوال، مانند اغلب مواردِ پیشین تمام فعالیت‌های نیروهای عراقی معطوف مبارزه و فتح تکریت شد و همین به داعش فرصت داد تا در جبهۀ شرق موفق به گرفتن چند شهر از جمله  دو شهر العلم و الدور شود. با آنکه عراقیان ادعا می‌کنند که به زودی تکریت را پس خواهند گرفت ولی چنین به نظر می‌رسد که نیروهای عراقی ناگزیرند خانه به‌ خانه دشمن را به عقب برانند و این کیفیت با نقشۀ حمله به موصل و باز ستاندن دومین شهر بزرگ عراق هم‌خوانی ندارد.

ارزیابی خوش‌بینانۀ جان کری وزیر امور خارجه آمریکا دربارۀ جنگ تکریت نیز با پیامدهای ویرانگر آن بر ساکنان سنّی این شهر تناسبی ندارد. ادعای اینکه تکریت پس از اشغال آن شهر به ‌وسیلۀ داعش از ساکنان‌اش تخلیه شده گمراه‌کننده است. هزاران نفر از ساکنان غیرثروتمند  شهر در محل ماندند و از یک طرف به‌ وسیلۀ داعش و از طرف دیگر به ‌وسیلۀ رزمندگان شیعیان در دام افتادند. علاوه بر این، داعش اعلام کرده که از ساکنان شهر به عنوان سپر دفاعی خود استفاده خواهد کرد. وضعیت دهشتناک و دشوار سنّیان به دلیل وحشت‌شان از رزمندگان شیعی که دو سوم  واحدهای شرکت‌کننده در جنگ را تشکیل می‌دهند کاملا قابل فهم است. عبادی نخست‌وزیر عراق همه را دعوت به حفظ نظم کرده است. ولی تکریت که محل تولد صدام حسین است مظهر قدرت سنّیان عراقی است. سنّیان از آن وحشت دارند که هدف انتقام‌جویی شیعیان قرار گیرند چرا که هنگام اشغال تکریت به ‌وسیلۀ داعش، آنها با نیروهای مهاجم همکاری کرده و ۱۷۰۰ سرباز وظیفۀ شیعه را به ‌‌‌‌قتل رساندند. حادثه‌ای مشابه نیز هنگام اشغال فلوجه از طرف سربازان آمریکایی به ‌وقوع پیوست. حمله به تکریت اما نتیجه‌ای خطیرتر و نگران‌کننده‌تر به  دنبال خواهد داشت و آن پیروزی استراتژیک ایران است.

مقامات آمریکایی و عراقی قبول دارند که ایران کم و بیش اجرای این نمایش را بر ‌عهده دارد. رزمندگان شیعی که زیر چتر حشدالشعبی می‌جنگند گوش به‌ فرمان تهران هستند و نه بغداد. ایران این واحدها را آموزش داده و مجهز به سلاح کرده است. ظاهرا هفتۀ گذشته فرمانده ایرانی، سردار قاسم سلیمانی، فرماندهی نیروهای مهاجم را بر ‌عهده داشت. سلیمانی فرمانده سپاه قدس، نیروی منتخب وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.

آنچه جالب به‌ نظر می‌رسد این است که حمله به تکریت بدون تقاضای پشتیبانی نیروی هوایی آمریکا آغاز شد و هم‌چنان ادامه دارد. این امر البته تعجب ندارد. ایران مانند آمریکا به دلایل تاریخی و سیاسی مایل نیست با آمریکا همکاری کند. حتی اگر این همکاری برای مبارزه با دشمن مشترک باشد.

کاملا روشن است که ایران می‌خواهد برتری منطقه‌ای را که آمریکا و طرفدارانش از سال ۲۰۰۳ به دنبال آن هستند از آنِ خود سازد. امروز حتی جنگ ۸ ساله با عراق نیز فراموش شده است. ایران که به‌ وسیلۀ نوری المالکی نخست‌وزیر سابق عراق به مداخله در سر و سامان دادن امور به این کشور دعوت شده بود به سرعت نفوذ و گستره منافع خود را در آن کشور بدون هیچ مانعی توسعه می‌دهد. آنچه اکنون در تکریت می‌گذرد درست همان است که ما را بیش از هر چیز نگران می‌کند.

شاهزاده سعودالفیصل وزیر امور خارجۀ عربستان سعودی می‌گوید: ایران در حال تصرف عراق است و نباید فراموش کرد که عراق کشوری است که همین ۱۲ سال پیش به نام دموکراسی از کف زمامداران قبلی آزاد شد و این امر اهمیت حیاتی دارد.

اکنون آمریکا و انگلیس که فاقد سیاست تاریخی و هماهنگ دربارۀ ایران و عراق هستند امیدوارند بهترین نتیجۀ ممکن از حمله نظامی به تکریت و سرکوب داعش به ‌دست آید. به‌ نظر رئیس ستاد مشترک نیروهای آمریکایی، ژنرال مارتین دمپسی، ممکن است نقش رهبری ایران در این عملیات مثبت باشد ولی این امکان هم وجود دارد که چنین نباشد!

 منبع: اُبزرور؛ ۸ مارس ۲۰۱۵