بچه که بودیم یادم میآید وقتی نزدیک سال تحویل میشد همه خانواده با هیجان سفره هفتسین را میچیدیم و هر کسی میخواست به سلیقه خودش سفره را تزیین بدهد، همیشه هم خیلی عجله داشتیم چون نزدیک سالتحویل بود و هنوز سفره آماده نشده بود. همه سعی میکردیم که تزیین سفره هفتسین خیلی زیبا جلوه کند تا بتوانیم روز اول سال نو به بچههای فامیل نشان بدهیم که سفره ما از همه بهتر است.
روز پنجشنبه وقتی وارد اولین نمایشگاه مستقل سفره هفتسین لندن شدم با تماشای تزیینات مختلف از هفتسینهای رنگین، به یاد دوران کودکیام افتادم .هفتسینهایی با تزیینات مختلف و زیبا و نسبت به گذشته بسیا مدرنتر، یکی پس از دیگر روی میز چیده شده بودند. شیرینیهای خوشمزه ایرانی، تخممرغهای رنگی، هوای آفتابی و بهاری به همراه موسیقی زنده، فضای نمایشگاه را، که در مدرسه اندیشه برگزار شده بود، شاد و پر طراوت کرده بود و حال و هوای روزهای قبل از عید را در ایران تداعی میکرد. بازدیدکنندهها هم با شور و حال بهاری مشغول تماشای هفتسینها و خریدن وسایل آن بودند.
در گفتگو با نسیم فریدونی مسئول برگزاری نمایشگاه هفتسین لندن، وی با اشاره به اشاعه فرهنگ ایرانی از طریق برگزاری این گونه نمایشگاهها میگوید: اولین بار ۵ سال پیش با حمایت مدیر مدرسه اندیشه و با هدف نمایش فرهنگ ایرانی به بچهها یک نمایشگاه نوروزی در این مدرسه برگزار کردیم که خیلی زود مورد استقبال مدارس دیگر واقع شد.
او در مورد استقبال ایرانیها از نمایشگاه میگوید: با اینکه اولین بار بود که نمایشگاه مستقل بر پا میکردم ولی برخلاف تصورم استقبال خیلی خوب بود تقریبا بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ بازدید کننده داشتیم که بیشتر، خانمهای ایرانی بودند. نسیم در ادامه با اشاره به اینکه در ۵ سال گذشته فقط در بازارچههای نوروزی یک میز برای نمایش و فروش هفتسینهای مختلف داشته میگوید: با این حال هفتسین همه مدارس را همیشه من تهیه میکنم و حتی از شهرستانها هم پیشنهاد برگزاری نمایشگاه هفتسین داشتم که امیدوارم در سال آینده بتوانم در بعضی از شهرستانها هم نمایشگاه برگزار کنم.
سارا محمدی یکی از بازدیدکنندهها میگوید: من خیلی خوشحالم که با همکاری زنان ایرانی این نمایشگاه برگزار شده و هیچ کمپانی آن را حمایت نکرده است. وی در مورد قیمتها میگوید: قیمتها خوب بود، من هم شیرینی و هم وسایل هفتسین خریدم.
اما زری طباطبایی در مورد قیمتها نظر متفاوتی دارد: با این که دوست داشتم خرید کنم ولی وسایل کمی گران بود. او در مورد هفتسینها میگوید: هفتسینها بسیار عالی تزیین شده و فضا خیلی دوستانه و گرم بود و من در مدتی که اینجا بودم احساس کردم در ایرانم چون فضا خیلی حال و هوای ایران را داشت و خاطرات ایران را برایم تداعی میکرد.
مرجان دانایی با اشاره به این که برپایی این گونه نمایشگاهها سنتهای ایرانی را زنده نگه میدارد میگوید : من پس از بازدید از نمایشگاه خیلی به وجد آمدم و خوشحالم که سنت زیبای ایرانی همه جا ماندگار است چه در ایران و چه در خارج از کشور.
مریم بهنیا نیز میگوید: خوشحالم که ایرانیهای خارج از کشور هنوز از این گونه مراسم ملی میهنی استقبال میکنند و زحمت میکشند که آن را زنده نگه دارند. او میافزاید: در این نمایشگاه با سلیقهها و تزیینات مختلف هفتسین آشنا شدم. مریم در مورد فضای نمایشگاه نیز میگوید: فضا بسیار خودمانی و گرم بود و من احساس میکردم در خانه خودم نوروز را جشن میگیرم.
نفیسه بانگی یکی دیگر از بازدیدکننگان میگوید: من هر سال برای تغییر روحیهام، تزیین هفتسینام را تغییر میدهم. امسال نیز به اینجا آمدم تا خرید کنم. او در مورد قیمتها با طنزی شیرین میافزاید: به نظرم قیمتها کمی نبریده بود، و در توضیح آن میگوید: کمی گران بود اما چون این تزیینات به نوعی کار دست است نمیتوان خیلی روی آنها قیمت گذاشت.
اما به راستی چرا هفتسین به این اندازه در تزیین خانههایمان برای استقبال از نوروز اهمیت دارد؟ این پرسشی که در کودکی برایم اهمیت نداشت، اما دیگر سالهاست که میدانم هر کدام از وسایل سفره هفتسین نماد مفهومی عمیق و زیباست که با نمایشِ آن به کودکان و غربیها میتوان آنها را زنده نگه داشت.
نسیم فریدونی مسئول برگزاری این نمایشگاه در مورد جای خالی برنامههای فرهنگی برای نمایش هفتسین و آیینهای نوروزی به بچهها میگوید که در نظر دارد سال آینده برای بچههای ایرانی برنامههای فرهنگی هم داشته باشد.
نسیم در پایان از عشق و علاقهاش به کار خود میگوید :من در آمد زیادی از این کار ندارم ولی تقریبا یک سال برای کارم وقت صرف میکنم و با ذوق تمام وسایل هفتسین را تزیین میکنم .
او در مورد جای خالی ماهی قرمز در هفتسینهای رنگارنگ میگوید: برای نمایش و فروش ماهی باید از شهرداری اجازه میگرفتم که امسال وقت کافی نداشتم و امیدوارم سال آینده آن را اجرا کنم.
من از زمانی که ایران را ترک کردم، هر سال، چند روز به عید مانده دلم بهانه روزهای پر هیاهوی وطن را میکند. دلم برای مغازههای رنگارنگ پر از ماهی، سبزه و تخم مرغهای رنگی، بساط فروشندهها در خیابان و هفتسینی که با عشق تزیین میکردیم تنگ میشود. اما در این نمایشگاه گپ و گفت و گو با خانمهای ایرانی در فضایی شاد و همراه با رقص و موسیقی و خرید وسایل نوروزی این دلتنگی را محو کرد.
بد نیست این را هم یادآوری کنم که بر اساس پژوهش دکتر ناصر انقطاع، سینهای سفره هفتسین باید پارسی باشند، ریشه گیاهی داشته باشند و خوردنی باشند. بنا بر این سنبل و سکه و یا سماور به سفره هفتسین تعلق ندارند. به نوشته دکتر انقطاع، سیر نماد اهورامزدا؛ سبزه فرشته اردیبهشت، نماد آبهای پاک؛ سیب فرشته سپندارمذ، فرشته زن، نماد بارداری و پرستاری؛ سنجد فرشته خرداد، نماد دلبستگی؛ سرکه فرشته امرداد، نماد جاودانگی؛ سمنو فرشته شهریور، نماد خوار و بار؛ سماغ فرشته بهمن، نماد باران است. دکتر انقطاع تأکید می کند که «سماغ» واژه پارسی است و نباید با «ق» نوشته شود.