روستای صخرهای کندوان در آذربایجان شرقی از نادرترین و عجیبترین روستاهای دنیاست.
در واقع معماری روستای کندوان که بدون دخالت دست انسان و به طور طبیعی بنا شده به یک معماری فوق مدرن فضائی میماند. که هر بینندهای را به حیرت وا میدارد. بارزترین تفاوت روستای صخرهای کندوان با دو روستای مشابه آن در ترکیه و آمریکا، جاری بودن زندگی در آن است.
این روستای شگفتانگیز با خانههای مخروطی شکل و از جهتی شبیه کندوی زنبور عسل که نام کندوان نیز از آن گرفته شده است، با قدمتی هفت هزار ساله، آب و هوایی مسحور کننده و طبیعتی دلچسب همه ساله پذیرای بیش از یک میلیون جهانگرد از سراسر دنیاست.
از دیگر نکات قابل توجه این روستای توریستی، وجود زندگی در خانههای صخرهای آن است در حالی که در روستاهای دیگر مشابه آن در آمریکا و ترکیه، زندگی به صورت روستای کندوان فعال نیست.
۱۹۵ خانواده در این روستا زندگی میکنند و آثار متعدد قبل از اسلام و بعد از اسلام در آن دیده میشود.
خانههای روستا که از دل صخرههای کله قندی و کندویی شکل دامنه کوه سهند کنده شده است، نماد سختکوشی و اراده آهنین مردم آن است که با دستهای خود این خانهها را ساختهاند.
به عقیده محققان قدمت این صخرهها که به کران نیز معروف است به هفت هزار سال پیش و قدمت زندگی در آن نیز به یکهزار و ۵۰۰ سال میرسد.
هر یک از این کرانها که بعضی تا پنج طبقه ارتفاع دارد، متعلق به اهالی روستاست و ساکنان این کرانها تلاش کردهاند تمام اجزای خانه را از این صخرهها بسازند، حتی دامداران این روستا حفرههایی را برای نگهداری احشام خود ایجاد کردهاند.
در دل این صخرههای بلند که ارتفاع بعضی از آنها به ۴۰ متر میرسد، طبقات اول به آغل، میانی مسکونی و طبقه آخر نیز به انبار اختصاص داده شده که به خانههای صخرههای آپارتمانی مشهور شده است.
روستای کندوان دارای مسجد، حمام، مدرسه و آسیاب بوده و کران مسجد بزرگترین کران این روستاست.
به گفته ساکنان این کرانها، وضع خانههایشان و جنس صخرهها به گونهای است که در فصل زمستان خانه را گرم و در فصل تابستان خانه را خنک نگه میدارد و این موضوع یکی دیگر از شگفتیهای این روستای تاریخی به شمار میرود.
روستای کندوان به عنوان قطب گردشگری در ایران مرکزیت چند بخش توریستی دیگر از جمله روستای تاریخی حیلهور، مراتع ارشدچمن، کوه سلطان، دامنههای سرسبز شمالی کوه سهند و طبیعت زیبای اسکو را دارد.
علاوه بر این جذابیتها، آب معدنی گوارای کندوان که از دل یکی از تپههای این روستا می جوشد، از شهرت فراوانی برخوردار است و گفته میشود خاصیت درمانی بسیار بالایی در حذف سنگ کلیه و مثانه دارد.
این روستا که در ۵۲ کیلومتری تبریز مرکز آذربایجان شرقی قرار گرفته به سبب ویژگی معماری صخرهای و بافت مخصوص آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
بازارچه روستای کندوان نیز به نسبت وسعت و تعداد غرفههای فروش آن، یکی از پرمشتریترین بازار های کشور محسوب میشود که در آن محصولات کشاورزی این روستا از جمله گردو، گیاهان دارویی، دوشاب (شیره)، عسل، بادام و گل محمدی به فروش میرسد.
در این بازارچه همچنین صنایع دستی زنان روستا شامل گلیم، جاجیم و روسریهای کلاقهای به فروش میرسد که طرفداران زیادی دارد.
روستای کندوان پانزدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۶ به شماره ۱۸۵۷ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
