«باراک اوباما به روشنی نشان داده است که دستیابی به یک راه حل صلحآمیز که ایران را از بمب اتمی دور کند، برای ایالات متحده آمریکا، متحدانش و جهان را امنتر خواهد بود».
این مقدمه صفحه ویژهای در وبسایت کاخ سفید است که برای پوشش تفاهم هستهای با جمهوری اسلامی راهاندازی شده. در این صفحه آمده است «زمانی که باراک اوباما به ریاست جمهوری انتخاب شد، اعلام کرد که برای پایان مسئله هستهای ایران آماده یک راهحل دیپلماتیک است. اما وقتی ایران در این مسیر از خود جدیت نشان نداد، سختترین تحریمهای بینالمللی را که تاثیر عمیقی بر اقتصاد ایران داشت به اجرا در آورد».
در بخشی دیگر از این صفحه با اشاره به اینکه تحریمهای بینالمللی به تنهایی امکان متوقف کردن برنامه اتمی ایران را نداشت اما آن را عامل موثری در فشار به جمهوری اسلامی برای به پای میز مذاکره کشاندن آن دانسته است.
هدف ایالات متحده از مذاکرات «دستیابی به یک راه حل طولانیمدت دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی» عنوان شده که در این مسیر «تمام دنیا» در کنار ایالات متحده ایستاده است.
در صفحه ویژه کاخ سفید که برای مذاکرات هستهای با ایران منتشر شده، آمده است:
– افزایش زمان دستیابی ایران برای تولید مواد شکاف پذیر به اندازه کافی برای ساخت بمب اتم از ۳-۲ ماه به ۱ سال
– کاهش ذخایر اورانیومهای غنیشده ایران
– کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران به دو سوم
– محدود کردن انواع سانتریفیوژهای ایران
– جلوگیری از تولید پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی
– نظارت و بازرسیهای قوی بر تمام فعالیتهای هستهای ایران
بر اساس تفسیر ایالات متحده آمریکا از تفاهم لوزان، شانس رسیدن ایران تحت توافق جامع مشترک به صفر خواهد رسید. (تصویر ۱)
از سویی دیگر ایالات متحده آمریکا تاکید دارد این برنامه جامع ۴ مسیر بالقوه ایران برای دستیابی به سلاح اتمی را به طور کلی مسدود خواهد کرد. (تصویر ۲)
درباره فکت شیت یا اطلاعیه مطبوعاتی آمریکا
در مقدمه فکت شیت (اطلاعیه) ایالات متحده درباره تفاهم لوزان آمده است: «در نوامبر ۲۰۱۳ گروه ۱+۵ و ایران اولین گام اساسی را در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برداشتند که پیشرفت ایران [در برنامه هستهای] را متوقف کرد و این کشور در زمینههای اساسی دست به عقبنشینی زد. سازمان جهانی انرژی اتمی نیز تایید کرد که ایران به تمام تعهدات مورد توافق در «برجام» اقدام کرده است و اینک پس از ماهها کار به روی آن به یک چهارچوب برای توافق جامع مشترک درست پیدا کردهایم».
اختلاف بر سر فکت شیت ایران
لحظاتی پس از اعلام بیانیه مطبوعاتی مشترک توسط محمدجواد ظریف و فردریکو موگرینی در لوزان، ایالات متحده اقدام به انتشار اطلاعیه (فکت شیت) خود کرد، این اطلاعیه در واقع چهارچوبهای کلی برای «برنامه توافق جامع» است. (برای مطالعه متن تطبیقی فارسی و انگلیسی بیانیه مطبوعاتی مشترک میتوانید به این مقاله مراجعه کنید)
اما انتشار این فکت شیت با واکنشهای متفاوتی روبرو شد. محمدجواد ظریف انتشار آن را به دلیل وجود «فشار نتانیاهو و کنگره» بر دولت اوباما میداند و تاکید دارد که «هیچ فکت شیت ایرانی وجود ندارد و وزارت خارجه هیچ متنی را منتشر نکرده است». اما یک روز بعد، پس از آنکه ظریف به مجلس شورای اسلامی میرود، سید حسین نقوی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی میگوید: «طبق گفته وزیر امور خارجه قرار است فکت شیت ایرانی در پاسخ به دروغپردازیهای آمریکا در مورد بیانیه لوزان صادر شود».
منتقدان فکت شیت فقط در ایران نیستند. جان مککین سناتور جمهوریخواه آمریکا نیز با شرکت در یک برنامه رادیویی به انتقاد از اختلاف برداشتهای ایران و دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا پرداخت. (برای مطالعه بیشتر در مورد اختلافات برداشت ایران و آمریکا میتوانید این مقاله را مطالعه کنید).
حال مشخص نیست نقل و قول رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران و اصرار نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای انتشار «فکت شیت ایرانی» به کجا خواهد انجامید. این در حالی است که جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا تاکید میکند روسیه، متحد استراتژیک جمهوری اسلامی، فکت شیت آمریکایی را تایید میکند.