بیژن فرهودی – تهران در این هفته میزبان وزیر خارجه استرالیا خانم جولی بیشاپ بود که نخستین سفر یک رییس دستگاه دیپلماسی استرالیا به ایران در ۱۲ سال گذشته محسوب میشد.
مسئله پناهجویان ایرانی در استرالیاف تجارت، مبارزه با داعش و مسئله هستهای از جمله مباحث مطرح در این سفر بود. اما پوشش سر خانم جولی بیشاپ وزیر امورخارجه استرالیا در این بازدید که او را برای ساعتی نیز به بازار تجریش کشاند خود به صورت رویدادی خبرساز در آمد که با انتقاد برخی محافل در استرالیا روبرو شده است.
به طور نمونه اندرو بولت مفسر محافظهکار این کشور میگوید خانم بیشاپ باید در این سفر که طی آن با حجتالاسلام حسن روحانی و محمد جواد ظریف همتای ایرانی خود ملاقات کرد ارزشهای غربی را پاس میداشت. وی میافزاید، این پوشش در حکم انقیاد زنان است. خانم بیشاپ هنگام ورود به ایران علاوه بر روسری کلاهی نیز به سر داشت که به گفته بولت ترکیبی مضحک بود.
در مقابل، وزیر کار استرالیا به دفاع از خانم بیشاپ پرداخته است. اریک ابتز میگوید خانم بیشاپ حتی با آن کلاه نیز تصویری مناسب داشته است. وی میافزاید الزاماتی وجود دارد و به نظر من اشکالی ندارد اگر وقتی اجرای آنها نشانه احترام ما به دیدگاههای آنها (مقامات ایرانی) باشد آن را اجرا کنیم. وزیر کار استرالیا در ادامه توجیه پوشش خانم بیشاپ میگوید: «وقی شما به کشوری سفر میکنید مثل آن است که به خانه کسی رفتهاید و اگر فرهنگ میزبان این است که در بدو ورود باید کفشتان را از پایتان درآورید باید چنین کنید.»
این نخستین بار نیست که مقامات زن کشورهای غربی در سفر به ایران مجبور شدهاند برای رعایت فرهنگ حاکم در جمهوری اسلامی موهای خود را بپوشانند و از دست دادن با میزبانان مرد پرهیز کنند اما استفاده خانم بیشاپ از کلاه علاوه بر یک روسری ساده برای برخی از ناظران عجیب به نظر رسیده است. با این حال شاید بتوان علت زیادهروی بیشاپ در استفاده از پوشش اسلامی را در یکی از اهداف او از این سفر جستجو کرد.
یکی از اهداف اصلی بیشاپ در این سفر کسب حمایت جمهوری اسلامی برای پذیرفتن بازگردانده شدن پناهجویان رد صلاحیت شده در استرالیا به ایران بود. جان روسکام مدیر اجرایی انستیتوی روابط عمومی که یک مرکز پژوهشی در ملبورن استرالیاست گفته است واقعیت این است که بیشاپ برای جلب همکاری ایران در این زمینه به تهران سفر کرد، ما به همکاری آنها نیاز داریم. وی میافزاید میدانیم که در ایران زنان تحت انقیاد هستند، حجاب اجباری است و ایران حکومتی توتالیتر( تمامیت خواه) دارد. ولی اگر شما وزیر خارجه کشوری باشید که بدون پوشیدن کلاه و روسری وارد چنین کشور توتالیتری شوید بعید است بتوانید آن همکاری را که ما اکنون از ایران طلب میکنیم به دست آورید.
اما به نظر میرسد که حتی کلاه و روسری خانم بیشاپ هم نتوانست او را در متقاعد ساختن مقامات جمهوری اسلامی به قبول پذیرفتن پناهجویانی یاری دهد که تقاضای پناهندگیشان در استرالیا رد شده است. حتی پیش از سفر بیشاپ به تهران، عبدالحسن وهاجی سفیر جمهوری اسلامی در استرالیا خاطرنشان ساخته بود که ایران نمیتواند با اعمال فشار بر پناهجویان أنها را مجبور به بازگشت به ایران کند و اضافه کرده بود که این مغایر با قوانین و مقررات است و ما نمیتوانیم براساس قوانین حقوق بشر چنین کاری انجام دهیم!
با این حال هادی قائمی سخنگوی کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران در گفتگویی با کیهان لندن اظهارات سفیر ایران در کانبرا را مورد انتقاد قرار داده و میگوید: باید از ایشان پرسید که چرا هزاران هزار ایرانی از ایران، یعنی جایی که نه جنگ داخلی هست و نه ناامنی و نه شرایطی که در بسیاری از کشورهای منطقه وجود دارد که مردم را مجبور به فرار برای حفظ جانشان بکند، تلاش میکنند از ایران خارج شده تا از کشوری چون استرالیا پناهندگی بگیرند. وی میافزاید مسئله عمده نقض حقوق بشر در خود ایران است که افراد مجبور میشوند به کشوری چون استرالیا پناه ببرند. هادی قائمی در این گفتگو تأکید کرد: انتظار ما از دولت استرالیا این است که از دولت ایران بخواهد وضعیت حقوق بشر را سریعا بهبود ببخشد تا این گونه شرایط پیش نیاید و هموطنان ما آواره نشوند و به کشورهایی چون استرالیا پناه نبرند.