بعد از آنکه خبرگزاری تسنیم از رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران در خبری از ورود هیاتی از دفتر سیاسی طالبان در قطر به تهران خبر داد، مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی نسبت به این سفر اظهار بیاطلاعی کرد.

تسنیم روز ۲۹ اردیبهشت در خبری اختصاصی از ورود هیات سیاسی طالبان افغانستان و «طیب آغا» مسئول دفتر سیاسی طالبان در قطر به منظور دیدار با مقامات امنیتی جمهوری اسلامی خبر داده بود. این خبرگزاری هدف از دیدار این هیات را بحث پیرامون «مسائل منطقهای بهویژه مسائل جهان اسلام و همچنین مسائل مربوط به مهاجرین» عنوان کرده بود.
این دومین سفر هیاتی از طالبان به تهران است و در نوبتی دیگر هیاتی از طالبان برای شرکت در «کنفرانس بینالمللی بیداری اسلامی» نیز در تهران حضور داشته است.
وبسایت رسمی طالبان با تایید این خبر از قول ذبیحالله مجاهد سخنگوی رسمی طالبان افغانستان این سفر را «بخشی از سفرهای عادی که هیات امارت اسلامی هر از گاهی باهدف بررسی مسایل و برقراری، گسترش و تحکیم روابط دوجانبه به کشورهای مختلف انجام میدهد» عنوان و اضافه کرده است: «هیات امارت اسلامی در این سفر درباره اوضاع فعلی افغانستان، منطقه و جهان اسلام و همچنین درباره وضعیت مهاجرین مقیم ایران با مقامات ایرانی گفتوگو کرده است».
نزدیک به ۲ سال پیش روزنامه دیلی تلگراف در گزارشی از افتتاح دفتر طالبان در زاهدان خبر داده بود. در این گزارش به ارتباط سپاه قدس با طالبان اشاره شده و آمده بود که جمهوری اسلامی در حال ارسال موشک برای طالبان در افغانستان است.
برای بررسی انعکاس این خبر در افغانستان و جنبههای دیگر آن به سراغ ابومسلم شیرزاد روزنامهنگار افغان و نویسنده کتاب «طالبان در پشت نقاب» میرویم.

مسلم شیرزاد در این گفتگو با اشاره به اینکه «رسانههای افغانستان به رابطه دولت این کشور و مخالفان مسلح آن به ویژه رابطه این مخالفان با کشورهای همسایه بسیار حساس هستند» به کیهان لندن گفت: «بدون شک زمانی که ما در مورد طالبان صحبت میکنیم در مورد چگونگی رابطه آنها با پاکستان و ایران، کشورهایی که گاهی متهم به دخالت در امور داخلی افغانستان میشوند رسانههای افغانستان با دقت کامل این موضوع را پیگیری میکنند.
در این مورد مشخص هم چنانچه رسانههای افغانستان را بررسی کردهام آنها کند و کاو بسیاری انجام دادهاند تا بتوانند متوجه شوند ایرانیان از طالبان چه میخواهند و چه گفتگویی در پس پرده وجود دارد. با توجه به حساسیت موجود در مورد طالبان و مخصوصا با شروع فصل جدید جنگی طالبان و بعد از اینکه وزارت امور خارجه ایران این خبر را رد کرده اما طالبان در خبرنامه خود این موضوع را تایید کردند این دیدار بسیار سوال برانگیز شده است».
مسلم شیرزاد در ادامه این گفتگو با توجه به اینکه موضوع مذاکرات دولت افغانستان با طالبان در سالهای گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است، نقش جمهوری اسلامی در این گفتگوها را رد کرده و به کیهان لندن گفت: «من فکر میکنم وضعیتی که در افغانستان شکل گرفته است و به ویژه گفتگوهای میان کابل با اسلام آباد، بیشتر برای کشاندن طالبان به پای میز مذاکره است. در واقع این موضوع متمرکز بر گفتگوهای کابل- اسلام آباد است و نه کابل- تهران است. برداشت من این است که آنچه در مورد رابطه طالبان با حکومت تهران است متمرکز بر منافع ملی است که خود جمهوری اسلامی آن را عنوان میکند و حکومت افغانستان هیچ علاقهای به اینکه با ایران در این مورد صحبت کند ندارد».
مسلم شیرزاد که خود از روزنامهنگاران فعال در افغانستان است از گفتگوهای خود با سفیر جمهوری

اسلامی در کابل پیرامون موضوع طالبان چنی گفت: «زمانی که از سفیر سوال کردم آیا شما طالبان را دشمن خود میدانید، اول خواست طفره برود اما وقتی اصرار کردم او به صورت محافظهکارانهپاسخ داد، گروههایی که منافع ما را تهدید میکنند دشمن ما هستند. من از لحن صحبت او متوجه شدم که راضی به گفتن این موضوع به صراحت نیست [که طالبان را دشمن خود میدانیم]. از سوی دیگر وقتی از او در مورد تروریست بودن طالبان سوال کردم گفت ما مردم افغانستان را هیچ وقت تروریست نمیدانیم. و در مقابل اصرار و پرسشهای من که شما میگویید طالبان مردم افغانستان هستند و شما آنها را تروریست نمیدانید، از روی ناچاری گفت کسانی را که مردم را به ناحق میکشند تروریست میدانیم. پیامی که من از آن گفتگو با سفیر گرفتم این بود که مقامات جمهوری اسلامی علاقهای به این موضوع ندارند که یک موضع تهاجمی نسبت به گروه شورشی [طالبان] که سالها مخالف آن بوده است بگیرد. این دو جواب مشخص میکند که آنها نمیخواهند طالبان را نه دشمن و نه تروریست خطاب کنند».
مسلم شیرزاد در ادامه گفتگوی خود با کیهان لندن در مورد تاثیر تحولات منطقه به تغییر رویکرد جمهوری اسلامی نسبت به طالبان گفت: «وقتی ما میخواهیم در مورد نوع نگاه جمهوری اسلامی به طالبان نگاه کنیم می بایست به نگاه سوال برانگیز جمهوری اسلامی بعد از سقوط طالبان توجه داشته باشیم. بدون شک رویدادهایی که در سوریه، عراق و یمن رخ داده نشان میدهد که جمهوری اسلامی در راستای سیاست «دشمنِ دشمنِ من، دوستِ من است» حرکت میکند. یعنی امروز داعش و همان گروه موسوم به دولت اسلامی یک تهدید بزرگ در برابر فلسفه سرکردگی شیعیان جهان قرار گرفته است و این موضوع بر نگاه جمهوری اسلامی به طالبان تاثیر گذاشته است. همان داعشی که امروز جمهوری اسلامی به صراحت اعلام میکند پروژه عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا است و امکان این وجود دارد که به زودی به مرزهای ایران برسد. پس آنها نیاز دارند این دشمن را به وسیله یک دوست، یعنی طالبان، مهار کند. به باور من و با توجه به خبرهای ضد و نقیضی که در مورد رابطه جمهوری اسلامی و طالبان مطرح شده، که در این اواخر پررنگتر شده است، جمهوری اسلامی میخواهد به این وسیله از طالبان به یک شکل نیابتی در مقابل داعش استفاده کند. داعشی که امروز خشونتهایشان، خشونتهای طالبان را از یاد برده است.»

مسلم شیرزاد افزود: «بدون شک اگر به روندهای شکل گرفته نگاه کنیم جمهوری اسلامی نگرانی جدی از نفوذ داعش در افغانستان دارد و میفهمد که خطر داعش یک تهدید جدی است که میتواند از مرزهای غیرقابل کنترل ایران و افغانستان عبور کند و به یک تهدید جدی در داخل ایران بدل شود».
مسلم شیرزاد همچنین به نقش افغانستان در حمایت از عربستان سعودی در حمله به یمن اشاره کرده و گفت: «این موضوع را بایستی در نظر داشت که جمهوری اسلامی به خوبی میداند که افغانستان امکان یک حرکت علیه منافع آنها را ندارد. در داخل افغانستان نیز سفر غنی به ایران به صورت فکاهه نگاه میشد که میخواست بگوید حمایت ما از عربستان بنا به یک ضرورت است و ما به حمایت شما نیاز داریم».
شیرزاد در بخش دیگری از گفتگو با کیهان لندن در مورد انتشار اسناد جدیدی از سوی دستگاه امنیتی ایالات متحده که نشان میدهد یکی از همسران اسامه بن لادن مدتی را در خاک ایران به سر برده است، گفت: «من فکر میکنم جمهوری اسلامی در رابطه با گروههایی که تروریست خوانده میشوند با زیرکی بسیاری برخورد میکند. برای مثال در گفتگویی که پیشتر من با سفیر ایران در مورد سلاحهایی که ایران به گروههایی در غرب افغانستان ارسال کرده بود پرسیدم او با لبخند گفت شما فکر میکنید یک کشور این قدر احمق است که سلاح برای گروههای مخالف یک نظام ارسال میکند و مارک نظام خود را به آن میچسباند؟

از سوی دیگر زمانی که ما در مورد چگونگی ارائه اسناد صحبت میکنیم برخورد مقامات جمهوری اسلامی بسیار جالب است. در یک کنفرانس خبری در زمانی که محمود احمدی نژاد به کابل آمده بود، خبرنگاری که امروز نماینده مجلس است از او پرسید آیا شما در افغانستان مداخله میکنید و از طالبان حمایت میکنید، و بعد از آن خود را خبرنگار صدای آمریکا معرفی کرد. محمود احمدی نژاد با لبخند گفت شما با سوال خود جوابتان را هم دادید یعنی میخواست بگوید سوالی که پرسیدید از زبان آمریکاییها بود. میخواهم بگویم جمهوری اسلامی در نوع رابطهاش با گروههای تروریستی بسیار محتاط و زیرکانه عمل میکند و وقتی اسنادی از سوی نهادهای اطلاعاتی مانند سازمان اطلاعات ایالات متحده آمریکا منتشر شود میگوید این یک جنگ اطلاعاتی است و ما هیچ اعتباری به آن نمیدهیم. این داستان را این گونه باید دید که وقتی از آنها سوال میشود میگویند اسناد رو کنید و زمانی که اسناد رو میشود میگویند این اسناد را دشمنان ما منتشر کردهاند پس فاقد اعتبار است».
مسلم شیرزاد در پایان گفتگوی خود با کیهان لندن در جمعبندی نقش جمهوری اسلامی در افغانستان گفت: «اگر بخواهیم نقش جمهوری اسلامی در موضوعات افغانستان را بررسی کنیم باید اعتراف کرد که این نقش بسیار تاثیرگذار است. برخی از کشورهای همسایه با نقشی منفی در حمایت از گروههای تروریستی به صورت علنی در صحنه سیاست افغانستان دیده میشوند. اما جمهوری اسلامی این زیرکی را داشته که توانسته از طریق لابی بسیار قوی در داخل افغانستان و حتی به گفته مخالفان، از طریق جاسوسان بسیاری که دارد سیاستهای خود را پیش ببرد. در عین حال به صراحت از کمک آنها به رسانههای داخل افغانستان، پولهایی که به ارگ ریاست جمهوری در زمان حامد کرزای وارد میشد و بحث پولی که بین نمایندگان مجلس تقسیم شد، همه و همه یک بحث است و این است که جمهوری اسلامی در داخل افغانستان نقشی بسیار تاثیرگذار داشته ولی هیچ ردپایی از خود باقی نمیگذارد و بسیار سخت است که این موضوع را رسمی و مستند کرد».