هیچ نوع رابطه‌ای بین آمریکا و ایران در ارتباط با مقابله با داعش وجود ندارد
تمدید مهلت مذاکرات اصلاً مطرح نیست
به هیچ وجه موضوع حقوق بشر را فدای توافق هسته‌ای نخواهیم کرد
در حالی که اجلاس وزاری امور خارجه ۲۰ کشور حاضر در ائتلاف جهانی علیه «دولت اسلامی» در پاریس در غیبت جمهوری اسلامی برگزار شد، ایالات متحده آمریکا و فرانسه از نقش جمهوری اسلامی در عملیات آزادسازی استان الانبار در شرق بغداد اظهار نگرانی کردند.
رمز این عملیات که در ابتدا «لبیک یا حسین» بود از سوی استیو وارن سخنگوی پنتاگون اقدامی «غیرضروری» اعلام شد. بعد از این اعتراض‌ها بود که رمز عملیات به «لبیک یا عراق» تغییر پیدا کرد اما با این تغییر نیز نگرانی‌ها از نقش جمهوری اسلامی در عراق کاسته نشده است.
احمد اسدی سخنگوی گروه های بسیج مردمی در یک کنفرانس خبری از استفاده سلاح‌های تازه‌ای در این نبرد سخن به میان آورد که «دشمن را غافلگیر خواهد کرد».
در همین حال قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در تهران با متهم کردن ایالات متحده به «همدستی با داعش» گفت: «آقای اوباما! فاصله پایگاه‌های شما با الرمادی چند کیلومتر است؛ چطور می‌شود کشتار در یک کشور صورت گیرد، شما به بهانه حمایت از آن ملت در آن کشور استقرار پیدا کنید اما هیچ غلطی نکنید؟ این اسمش چیست؟»
این در حالیست که کشورهای شرکت کننده در کنفرانس کمپ دیوید نگرانی‌های خود از نقش جمهوری اسلامی را پنهان نکرده و به صراحت آن را با باراک اوباما درمیان گذاشته‌اند. (برای مطالعه بیشتر پیرامون کنفرانس کمپ دیوید می‌توانید گزارش سیاسی کیهان لندن، شماره ۸ را با عنوان «ایران و آمریکا دو دشمن متحد، آمریکا و عربستان دو دوست نامتحد» مطالعه فرمایید).
برای بررسی نقش این نگرانی و زوایای گوناگون نقش جمهوری اسلامی در منطقه با آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا مصاحبه‌ای انجام دادیم.
-کشورهای عربی منطقه به صراحت نگران نزدیکی رابطه میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا هستند در عراق و پس از عملیات آزاد سازی رمادی که بدون حمایت هوایی امکان پیروزی عملیات زمینی مهیا نشده بود و با سقوط الانبار برخی از تحلیل‌گران از عدم توانایی نیروهای عراقی برای مقابله با داعش سخن به میان آوردند.
دقیقا چه نوع رابطه‌ای میان آمریکا و ایران در ارتباط با مقابله با داعش وجود دارد و آیا امکان آن وجود دارد که پس از عقد نهایی قرارداد هسته‌ای، امکان همکاری یا هماهنگی بین دو کشور در عملیت علیه داعش در عراق وجود داشته باشد؟
-هیچ نوع رابطه‌ای بین آمریکا و ایران در ارتباط با مقابله با داعش وجود ندارد. حد اکثر می‌شود گفت که آمریکا و ایران هدف مشترک از بین بردن تهدید داعش را دارند. اما این به آن معنا نیست که با هم هماهنگی کنیم. در راستای ریشه‌کنی تهدید داعش در عراق، آمریکا با خود دولت عراق هماهنگی می‌کند. موفقیت در رسیدن به توافق نهایی هسته‌ای به طور خودکار به هماهنگی بین ما و ایران در مورد موضوعات منطقه نخواهد انجامید. البته باید اضافه کنم هر وقت ایران آماده ایفای نقشی سازنده در منطقه در جهت ایجاد صلح و ثبات باشد، ما از چنین تصمیمی استقبال خواهیم کرد.
-در سوریه بعد از روی کار ماندن دولت اسد و پیشروی نیروهای داعش و جبهه النصره امروز آمریکا بر سر یک دو راهی است؛ مذاکره با اسد و کمک به او برای مقابله با اسلام‌گرایان تندرو و یا انتظار کشیدن برای تکمیل پازل دولت اسلامی. ارزیابی شما از سیاست‌های اوباما در سوریه چیست و بر اساس گفته وزیر امور خارجه آیا شما با دولت اسد به گفتگو خواهید نشست؟
-وحشیگری دولت اسد علیه مردم خود باعث افزایش افراطی‌گری در سوریه شده و از این نظر مشروعیت دولت اسد کاملاً از بین رفته است و نمی‌تواند شریکی درمبارزه با این افراط‌گرایان باشد. اعتقاد ما این است که راه حل نظامی در سوریه وجود ندارد و انتقال سیاسی باید در سوریه رخ دهد که بعد از آن هم عمر دولت اسد به پایان برسد و با دولت فراگیر جدید بتوانیم علیه این تهدید شوم تروریسم مبارزه کنیم.
-نقش ایران را در سوریه چگونه می‌بینید؟ آیا بدون حمایت جمهوری اسلامی، اسد می‌تواند دوام آورد؟
-دولت ایران به جای اینکه در برابر وحشیگری داعش به مردم سوری کمک کند، به حمایت از رژیم اسد ادامه می‌دهد. رژیمی که خود آلوده به خون بی‌گناهان بوده و خشونت‌های بی اندازه‌اش علیه مردم خودش به افزایش قدرت افراط‌گرایان دامن می‌زند. ما به هماهنگی با جامعه جهانی در جهت مهار کوشش‌های جمهوری اسلامی ایران برای تأمین تدارکات رژیم اسد ادامه می‌دهیم.
-برخی معتقدند که چون اسراییل تمایلی به سقوط رژیم اسد ندارد آمریکا هم اشتهایی برای کمک به نیروهای ضد اسد ندارد و به نوعی ترجیح می‌دهد رژیم اسد بر سر قدرت باقی بماند. نظر شما چیست؟
-خوب، برخی هم معتقدند که کره زمین مسطح است! فرضیه این سوال– که آمریکا خواهان باقی ماندن اسد است- این قدر مضحک است که نیازی به جواب ندارد.
-در اسرائیل نیز سیاست‌های دولت اوباما با اینکه در گفتگوهای علنی بین مقامات دو کشور دوستانه خوانده می‌شود، اما مساله تایید کشور مستقل فلسطین و پایان شهرک‌سازی‌ها که برای اسرائیل بسیار مهم است از موارد اختلاف دو کشور است. موضع آمریکا در مورد مذاکرات صلح چیست؟
-موضع ما عوض نشده است، مذاکرات برای رسیدن به صلح جامع، پایدار و عادلانه بر اساس قطعنامه‌های ۲۴۲ و ۳۳۸ شورای امنیت باید هر چه زودتر از سر گرفته شود. راه‌حلی که اساس آن راه حل دو کشوری است. چنین راه حلی هم به نفع اسرائیل است و هم فلسطین.
-به نظر می‌رسد که دولت آمریکا در حال خروج از منطقه بحرانی خاورمیانه و ورود به یک عرصه جدید در جنوب شرقی آسیا است. تمرکز به روی مساله چین و بحران‌های آن منطقه آیا امروز اولویت اصلی سیاست خارجی دولت آمریکا ست؟
-خیر، این برداشت صحیح نیست. وسعت و گستردگی دستگاه دیپلماسی ما برای تمرکز بر منطقه‌های مختلف دنیا کافی است. اولویت‌های ما فرا مرزی و فرا منطقه‌ای است و مربوط به ترویج آرمان‌هایمان و هم پیشبرد مصالح ملی ما است.
-مساله مذاکرات اتمی به دوره حساس خود نزدیک شده است. عباس عراقچی می‌گوید سرعت تهیه متن کند است و از سوی دیگر رهبر جمهوری اسلامی از امکان تمدید مذاکرات صحبت کرده است. آیا امکان تمدید مذاکرات اتمی از طرف شما وجود دارد؟ آیا شما برنامه‌ای برای بعد از پایان مهلت تعیین شده و دست نیافتن به متن نهایی دارید؟
-گزینۀ تمدید مهلت مذاکرات اصلاً مطرح نیست و دلیلی برای آن وجود ندارد. بر روی ۳۰ ژوئن به عنوان آخرین مهلت تمرکز داریم که اگر با جدیت و حسن نیت کار کنیم، می‌توانیم قبل از آن به توافق برسیم.
-بدون آنکه مذاکرات پایان پیدا کند شرکت‌هایی هستند که مذاکرات تجاری خود با ایران را آغاز کرده و برای نمونه در مورد فروش هواپیما به شرکت ماهان حتی اقداماتی را انجام داده‌اند. مقامات کاخ سفید از شکسته شدن نظام تحریم‌ها علیه ایران پیش از توافق اظهار نگرانی کرده‌اند. این در حالی است که تیم ایران در مذاکرات مستقیم با آمریکا شرکت می‌کند و مذاکرات اتمی در جریان است، آیا این امکان وجود دارد که دولت آمریکا از بخشی از تحریم‌ها پیش از مذاکرات نهایی چشم پوشی کند؟
-اصلاً و ابداً؛ ما از هیچ تخلفی در نظام تحریم‌ها چشم پوشی نمی‌کنیم و نخواهیم کرد و هر شرکتی که خلاف نظام تحریم‌ها عمل کند با مجازات روبرو خواهد شد. ناگفته نماند که ما کاملاً آماده‌ایم اگر به توافق نهایی برسیم و این توافق به حالت اجرا در بیاید، تحریم‌های هسته‌ای بر اساس زمان بندی مورد توافق طرفین لغو شوند.
-بارها از سوی مقامات ایرانی تاکید شده است که مذاکرات تنها به روی مساله اتمی است اما مساله حقوق بشر در ایران یکی از نکاتی است که بسیاری از فعالان حقوق بشر به روی آن تاکید دارند. تکلیف مساله نقض حقوق بشر ایران که هر روز حادتر نیز می‌شود چیست؟ واشنگتن چه سیاستی در این زمینه در پیش گرفته است و آیا فکر می‌کنید بعد از عقد قرارداد هسته‌ای فشار غرب بر ایران برای رعایت حقوق بشر افزایش یابد؟
-اینکه در قالب این مذاکرات چند جانبه هسته‌ای، موضوع حقوق بشر مطرح نیست، به آن معنی نخواهد بود که در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران بی‌تفاوت هستیم. به هیچ وجه موضوع حقوق بشر را فدای توافق هسته‌ای نخواهیم کرد و حتی در طول این مذاکرات دولت ما همیشه سعی می‌کند ایران در برابر عملکرد حقوق بشری‌اش پاسخگو باشد. نتیجه مذاکرات هرچه باشد ما جمهوری اسلامی ایران را به محترم شمردن حقوق مردم خود فرا می‌خوانیم و همین طور از مردم ایران در راستای احقاق حقوقشان حمایت می‌کنیم.
-آمریکا پیش‌تر در مورد توریست‌های دستگیر شده خود در ایران از واسطه‌های هم‌چون عمان و حتی گفته می‌شود ترکیه برای گفتگو با مقامات ایرانی استفاده کرد. اما موضوع جیسون رضائیان پیچیده‌تر به نظر می‌رسد. دولت آمریکا برای آزادی این شهروند ایرانی- آمریکایی چه اقدماتی انجام داده است؟ آیا فکر می‌کنید رضاییان را برای این دستگیر کرده‌اند تا بعدا از او در ازای آزادی مجرمان ایرانی در آمریکا که به خاطر دست داشتن در معاملات غیر قانونی انتقال تسلیحات به ایران زندانی هستند استفاده کنند؟ امکان بازگشایی سفارت آمریکا در ایران و سفارت ایران در امریکا را در دوره ریاست جمهوری اوباما چگونه می‌بینید؟
-بر کسی پوشیده نیست که از جمهوری اسلامی ایران خواسته‌ایم که سه شهروند آمریکایی تحت بازداشت- جیسون رضائیان، امیر حکمتی و سعید عابدینی- را فوراً آزاد کند و به یافتن شهروند آمریکایی چهارم- رابرت لوینسون- کمک کند تا همه آنها بتوانند به آغوش خانواده‌شان باز گردند. هر بار که با مقامات دولت ایران ملاقات می کنیم در حاشیه مذاکرات هسته‌ای این موضوع را مطرح می‌کنیم و به این کار ادامه می‌دهیم.
در مورد امکان بازگشایی سفارت آمریکا در ایران باید بگویم که کانون توجه و تمرکز ما فقط بر رسیدن به توافق نهایی هسته‌ای است.
