آیا ایران در مورد نزدیک شدن دولت اسلامی به مرزهای خود نگران است؟
سردار احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش ایران روز ۲۴ مه در جلسۀ خصوصی مجلس ایران شرکت کرد و دربارۀ تهدید و خطر دولت اسلامی به نمایندگان مجلس هشدار داد. بیانات جسته و گریخته مقامات ایرانی حاکی از آن است که از نزدیک شدن دولت اسلامی به مرزهای خود و حتی حملات آنان به داخل ایران نگرانند.
فرمانده نیروی زمینی ارتش اظهار داشت که امروز نیروهای تروریستی و تکفیری نزدیک مرزهای ما هستند. سال قبل در همین روزها در ارتش ایران گفته شده بود که نیروهای دولت اسلامی در جلولا و سعدیه هستند و قدم بعدی آنها خانقین و سپس ایران خواهد بود.
دولت اسلامی (داعش) پشتیبانانی برای خود تدارک دیده و در نظر دارد یک سری انفجار و عملیات تروریستی در داخل ایران انجام دهد تا آنکه نیروهای دولت اسلامی به مرزهای ایران برسند. ولی توطئۀ آنان به وسیلۀ وزارت اطلاعات کشف شد. ارتش ایران پنج تیپ نیروی زمینی را برای جنگ علیه داعش اعزام داشت و هلی‌کوپترهای ایران به داخل خاک عراق نفوذ کردند.
این نخستین بار است که یکی از مقامات بلندپایۀ ارتش دربارۀ حضور داعش در نزدیکی مرز ایران، و یا تصمیم داعش برای حمله به ایران، در رسانه‌ها صحبت می‌کند.
اکنون روشن شده است که ایران طی چند ماه گذشته با واحدهای داعش در حال نبرد است و این بسیار نادر است که مقامات نظامی ایران اعلام می‌کنند که در این مبارزه سی‌هزار ایرانی دست در کار این نبرد هستند.
چهار روز قبل از بیانات مقام مسؤول نظامی، خامنه‌ای اظهار داشت که «شنیدم که گروهی (نه تمام) از مقامات کوته‌فکر منطقۀ خاورمیانه سعی می‌کنند که به‌وسیلۀ دست‌نشاندگان‌شان در مرزهای ایران جنگ‌های نیابتی به راه اندازند. وی گفت این مقامات باید بدانند که اگر به اقدام نادرستی دست بزنند عکس‌العمل جمهوری اسلامی بسیار شدید خواهد بود.
سید محمود علوی وزیر اطلاعات نیز اظهار داشت طرفداران یک گروه جهادی تروریستی سعی کردند که مواد غذایی یک کمیته را در تهران به سم آلوده کنند و برنامۀ دو بمب‌گذاری در راهپیمایی روز قدس را در زاهدان و شیراز تنظیم کرده بودند. ضمناً در زاهدان، فردی را برای مدتی گروگان گرفته بودند. طی عملیاتی که در جنوب شرقی کشور علیه گروهی که خود را انصارالفرقان می‌نامیدند به‌انجام رساندیم، فردی را به نام ابوحفص همراه با گروهی از حمله‌کنندگان انتحاری بازداشت کردیم.
از بررسی بیانات یک مقام بلندپایه نظامی و امنیتی روشن می‌شود که امکان حملۀ داعش به ایران افزایش یافته است. برخلاف سال گذشته که مقامات ایرانی مطمئن به نظر می‌رسیدند، امسال عبدالرضا رحمانی فازی اعلام خطر کرد که داعش تا ۴۰ کیلومتری مرزهای ایران رسیده است و ایران رسماً با آنان درگیر خواهد شد.
بنا بر این، به چه دلیل مقامات ایرانی اکنون از ورود داعش به ایران نگران شده‌اند؟ پاسخ‌های احتمالی زیر را می‌توان در نظر گرفت:
ــ داعش مصمم است که ایران را که دولت صفوی می‌خواند سرنگون کند؛
ــ پیروزی داعش در چند استان عراق طی چند ماه گذشته؛
ــ وجود امکانات نظامی، اجتماعی و مذهبی در استان‌های مرزی ایران مانند کردستان، سیستان، بلوچستان، خوزستان و کرمانشاه؛
نیروی زمینی ایران فاقد اسلحه و مهمات قابل ملاحظه می‌باشد. (پوردستان از مجلس ایران تقاضا کرد بودجه‌ای برای ارتش در نظر بگیرند که بتواند تانک‌ها و هلی‌کوپترهای جدید خریداری کند.).
واقعیت آن است که همان هنگامی که ابوبکر البغدادی ایجاد یک خلافت اسلامی را در عراق و سوریه اعلام کرد، زنگ خطر در تهران به صدا درآمد.
به خاطر حکومت شیعیان طی سی سال گذشته در ایران، ایرانیان سنی که در استان‌های مرزی زندگی می‌کنند دل‌نگرانی‌های قومی و سیاسی دارند. در سیستان گروه‌های تروریستی مانند جندالله اعلام موجودیت کردند. در خوزستان گروه‌های تکفیر شروع به کشتن مأموران پلیس کردند و در کردستان سلفیست‌ها و شیعیان در حال نزاع‌اند.
روزنامه‌نویسی که در کردستان ایران زندگی می‌کند و نمی‌خواهد نامش فاش شود دربارۀ حضور سلفی‌ها با ال‌مونیتور صحبت کرده است. وی اظهار داشت که «متأسفانه ما در اخبار دربارۀ آنان چیزی نمی‌شنویم». وی اضافه کرد: «آنان چندین بار به گروه درویش و افراد پلیس حمله کردند. نیروهای امنیتی موفق شدند که آنان را کنترل کنند ولی به هر صورت موجب نگرانی خاطر مردم محل شد.»
به خاطر هشت سال جنگ با عراق و هم‌چنین تحریم‌ها، تسلیحات ارتش ایران قدیمی و غیر قابل استفاده شده است. تلاش ایران برای خرید تانک‌های جدید، ناموفق ماند و تمام هلی‌کوپترهای نیروی هوایی ایران ساخت قبل از انقلاب ۱۹۷۹ ایران است. ضعف نظامی ایران در مقایسه با همسایگانش مانند ترکیه و پاکستان، در نشریه تعادل نظامی سال ۲۰۱۵ کاملا توضیح داده شده است.
در صورت جنگ با داعش و القاعده در مناطق مرزی، ایران ناگزیر است با مشکلاتی از جمله امکان همکاری تمامیت‌خواهان سنی ساکن نواحی مرزی مقابله کند. تمام هلی‌کوپترها و هواپیماهای ایران چندین نسل از سلاح‌های کشورهای هم‌جوار قدیمی‌تر است. در حال حاضر، تانک‌های ایران شبیه تانک‌هایی است که در جنگ ویتنام به کار می‌رفت.
وضع نیروهای زرهی ایران بدترین وضع سلاح‌های ارتش است. تانک‌های ام۶۰ ــ ت۵۵ــ ت۶۲ ــ ت۷۲ و چیف‌تن به درد جنگ‌های امروز نمی‌خورد. در بسیاری از کشورهای جهان این گونه تانک‌ها به کلی از دور خارج شده‌اند. پوردستان با تقاضای اعتبار برای خرید تانک، روشن ساخت که تانک‌های ایران قادر نیستند در مقابل سلاح‌های جدید ضد تانک که مورد استفادۀ تروریست‌هاست مقاومت کنند و پروژۀ تولید تانک‌های ذوالفقار نیز ناموفق مانده است.
اگر نیروهای جهادی به ایران حمله کنند نیروی نظامی ایران فقط یک راه حل دارد و آن بازپس خواندن نیروهای خود از عراق و سوریه برای دفاع از مرزهای ایران است. در چنان صورتی دولت‌ّهای عراق و سوریه ممکن است سرنگون شوند. تمام این سناریوهای مختلف می‌توانند تهدیدی برای مرزهای ملی ایران باشند.
*منبع: ال مونیتور؛ ۵ ژوئن
*نوشته عباس غائی‌داری تحلیلگر سیاست بین‌المللی امنیت و دفاع
