سالیان طولانى است که هر گوشه از میراث چندین هزار ساله ایران دستخوش تخریب ناشى از عدم آگاهى مردم و بى مسؤولیتى مقامات مىشود؛ آثارى که هرگز دوباره نمیتوانند بنا شوند و فرهنگ چندین هزار سالهاى که بخشهایی از آن گم میشود.
خبرگزارى مهر در گزارشی نوشته است امید چندانى به جهانى شدن معبد تاریخى آناهیتا نیست در حالى که برخى از سنگهاى این معبد در کنگاور به دلیل آتش گرفتن علفهای اطراف، سیاه شده است. ستونها و سنگهای این معبد بزرگ را میتوان در هر جایی از آن مشاهده کرد بدون هیچ توجیهی و یا توضیحی. اما ظاهرا مدیر کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه از این اتفاقات در معبد آناهیتا بی خبر است. وی گفته است در این محوطه تاریخی باغهای شخصی وجود دارد که باید توسط میراث فرهنگی خریداری شود و این آتشسوزیها میتواند مربوط به مالکان این باغها باشد.
معبد آناهیتای کنگاور بازمانده از دوره تاریخی اشکانی در ۴۱۱ کیلومتری تهران قرار دارد. این معبد منسوب به ایزدبانوی آب یا همان آناهیتاست. در حال حاضر وقتی وارد این محوطه باستانی میشوید هر چیزی در آن می بینید جز آنچه به هویت این اثر تاریخی مربوط است.
رفتوآمد معتادان در این محوطه تاریخی و آتش زدن علفها توسط این افراد به وضوح قابل مشاهده است این در حالیست که سال گذشته حدود ۱۵۴ میلیون تومان هزینه حصارکشی و گسترش حصارهای این محوطه تاریخی شده بود.
یادگاری نوشتن روی آثار تاریخی را هم که در همه جای ایران میتوان مشاهده کرد از جمله روی سنگهای تاریخی این معبد. این یادگاری نوشتنها روی سنگ را یا به سختی میتوان پاک کرد و یا اصلا غیر قابل پاک شدن هستند.
با این حال وقتی در معبد آناهیتا دوری میزنید تا یکی از مهمترین آثار باستانی را بازدید کرده باشید از اینکه چطور گردشگران میتوانند به راحتی وارد این محوطه شده و سپس بدون هیچ نظارتی خارج شوند افسوس میخورید. آن هم محوطهای که سیفالله کامبخشفرد، باستانشناس، قدمت آن را به سه دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی نسبت میدهد و مسعود آذرنوش باستانشناس دیگر، آن را کاخی ناتمام از خسروپرویز در اواخر دوره ساسانی میداند. متأسفانه کاوشهای این باستانشناسان که اکنون دیگر در قید حیات نیستند، ناتمام مانده و ده سالی میشود که کسی روی این محوطه تاریخی کار نکرده است.
مشکل دیگر این محوطه تاریخی رفع معارضات آن است. وجود ملک های شخصی در این محوطه یکی از مشکلات مهم این معبد است. به همین منظور، اعتبار یک میلیارد تومانی برای خرید این ملکها تامین شد اما به دلیل اختلاف نظر با استانداری این اعتبار در جایی دیگر به جز میراث فرهنگی مورد استفاده قرار گرفت.
همه این ماجراها بر سر معبد آناهیتا درحالی رخ میدهد که پرونده این محوطه باستانی ۲۷ سال پیش در فهرست میراث موقت جهانی یونسکو قرار گرفت و یکی از گزینههای ثبت جهانی به شمار میآید اما به نظر میرسد با این بی توجهیها امیدی به جهانی شدن آن نباشد.
در این میان خبرگزارى ایسنا نیز به نقل از نعمتى مدیر مرکز باستانشناسى میراث فرهنگى ایران همچنین خبر از نابودى تپه- قلعه باستانى سیاده مىدهد. وی میگوید: مجریان طرح خط فیبر نوری سمنان به فیروزکوه (گروه تخصصی سماوات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا) در بهمن ماه سال گذشته بدون هیچ گونه استعلامی از اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران اقدام به خاکبرداری در جنوب عرصه تپه – قلعه باستانی «سیاده» فیروزکوه کردند، که به دنبال گزارش دفتر میراث فرهنگی شهرستان فیروزکوه و بازدید کارشناسان مرکز باستانشناسی میراث فرهنگی تهران بلافاصله ادامه کار با نامهنگارىهاى انجام شده متوقف شد .
به نقل از این مقام مسوول اما متاسفانه مجریان طرح با آگاهی کامل از باستانیبودن مسیر طرح، از تعطیلات ۱۳، ۱۴و ۱۵ خرداد ماه امسال استفاده کرده و کار خود را ادامه دادند که در خاکبرداریهای مجدد نیز آثار تاریخی شامل گورهای سردابهای به همراه قطعات زیادی سفال، استخوان و سایر مواد فرهنگی دیگر به دست آمده است.
مدیر مرکز باستانشناسی میراث فرهنگی اضافه کرد: با این اقدام بخشهایی از این محوطه تخریب و در چند نقطه در مسیر کانال حفر شده حفاریهای غیر مجاز برای دستیابی به اشیای تاریخی صورت گرفته است.
نعمتی همچنین گفت: نمونه گورهای کشف شده در این محوطه قابل مقایسه با گورهای به دست آمده در کاوشهای سال ۱۳۸۵ در محوطهی «ولیران» دماوند هستند که هر یک از آنها دارای اشیای زیاد و با ارزشی بودند.
با خبرهایی که هر روز از چنین تخریبهایی به گوش میرسد به نظر نمیرسد بتوان بسیاری از آثار فرهنگی و تاریخی را برای نسلهای آینده کشور حفظ کرد.