جامعه جهانی به دنبال حل مشکل بزرگ‌تری از داعش است.
«دولت اسلامی» هر روز خط‌های سیاه بیشتری را به روی نقشه عراق و سوریه می‌کشد و قلمرو خود را گسترش می‌دهد. این در حالیست که باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا در حاشیه نشست گروه ۷ گفت «اگر دولت حیدر عبادی، همه عراقی‌ها را نمایندگی کند» کاملا مطمئن است که شکست داعش حتمی خواهد بود.
این سخنان در حالی بیان شده است که نزدیک به یک هفته پیش از آن و در نشست ۲۰ وزیر امور خارجه عضو «اتحاد علیه داعش» در پاریس حیدر عبادی، نخست وزیر عراق، انتقادهای تندی نسبت به کشورهای غربی مطرح کرده و پیشروی داعش را نتیجه کوتاهی جامعه جهانی دانسته بود.
پیش از این نشست، لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه با انتقاد از دولت عبادی گفته بود: «داعش را در عراق نمی‌توان شکست داد مگر اینکه دولت عراق با تلاشی جدی اطمینان سنی‌ها را جلب کند و آنان را جز بازیگران اصلی کشور بداند».
در سخنانی جداگانه اورسلا فُن درلاین، وزیر دفاع آلمان از «صبر استراتژیک» علیه داعش سخن به میان آورده و تونی بلینکن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا نیز به برنامه بلندمدت برای مقابله با داعش اشاره کرده و گفته است: «ما برای این کار یک طرح سه ساله داریم و اکنون ۹ ماه از سه سال یاد شده گذشته است».
در سوریه نیز کشورهای عضو اتحاد علیه داعش هم‌چنان بر کناره‌گیری اسد از قدرت تاکید دارند. آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در گفتگوی اختصاصی با کیهان لندن، گفته است: «اعتقاد ما این است که راه حل نظامی در سوریه وجود ندارد و انتقال سیاسی باید در سوریه رخ دهد که بعد از آن هم عمر دولت اسد به پایان برسد و با دولت فراگیر جدید بتوانیم علیه این تهدید شوم تروریسم مبارزه کنیم». (مشروح این گفتگو را زیر عنوان«توافق هسته‌ای به معنای هماهنگی بین ما و ایران در موضوعات منطقه نیست» در همین شماره کیهان لندن می‌توانید مطالعه فرمایید).
سوریه محل تقابل
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی با اشاره بر اینکه «کمک‌های ما به سوریه، انسانی» بوده است، خبرهای مربوط به کمک‌های نظامی به این کشور را «فرافکنی به منظور انحراف از موضوع اصلی» دانست. چندی پیش قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس گفته بود: «در چند روز آینده جهانیان از آنچه ما با همکاری فرماندهان نظامی سوریه در حال آماده کردن مقدمات آن هستیم غافلگیر خواهد شد». در همین حال پایگاه خبری دیلی استار لبنان از آمادگی حزب‌الله لبنان برای عملیات تهاجمی علیه مواضع داعش در قلمون (ارتفاعات شرق لبنان در مرز با سوریه که متصل کننده دمشق، حمص و مرز لبنان است) خبر داده است. سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در حاشیه «دومین همایش نوآوری و اجتهاد از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی» در بیروت گفته است: «این داعش بود که درگیری با ما را آغاز کرد و این بهتر از آن بود که ما این نبرد را آغاز می‌کردیم. نیروهای حزب الله شجاعانه به مقابله با افراد مسلح داعش پرداختند. ما بر پاکسازی کامل منطقه از وجود لوث داعش تاکید داریم و حزب‌الله مصمم است که به هر نحوی که شده به وجود داعش در مرزهای خود پایان دهد».
اما شگفتی اصلی را «جیش الاسلام» رقم زده است که به دستور زهران علوش، فرمانده خود علیه داعش در منطقه مرزی دمشق و در نزدیکی قلمون وارد عمل خواهند شد.
جیش الاسلام از نیروهای مسلح مخالف دولت اسد است که به تجهیزات نظامی سنگین، انواع زره‌پوش‌ها و پدافند زمینی و توپخانه سنگین مجهز است.
امیل الحکیم تحلیل‌گر ارشد موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن ماه گذشته از تقابل منافع کشورهای منطقه در سوریه سخن به میان آورده و گفته بود: «در یک نگاه کلی می‌توان دید که سیاست‌های ترکیه و کشورهای سنی خلیج [فارس] در سوریه و عراق علیه داعش با چالش‌هایی روبرو شده است. از یک سو آنها خواهان سرنگونی اسد و از سویی دیگر نگران نقش ایران در عراق هستند. اما آنها نمی‌خواهند چهره بدی از خود در میان عموم به نمایش بگذارند و به همین دلیل در ائتلاف علیه داعش حضور پیدا کرده‌اند». (مشروح این سخنرانی را زیر عنوان «بدون حملات هوایی، عملیات زمینی برای آزادسازی مناطق اشغالی داعش موفقیتی نخواهد داشت» می‌توانید در کیهان آنلاین مطالعه فرمایید)
عراق محل توافق
با اینکه آلن ایر در گفتگوی خود با کیهان لندن گفته است «هیچ نوع رابطه‌ای بین آمریکا و ایران در ارتباط با مقابله با داعش وجود ندارد. حد اکثر می‌شود گفت که آمریکا و ایران هدف مشترک از بین بردن تهدید داعش را دارند، اما این به آن معنا نیست که با هم هماهنگی کنیم» اما یک مقام عراقی در حاشیه کنفرانس امنیتی بین‌المللی که در اسلو پایتخت نروژ که توسط مرکز مطالعات بین‌المللی استراتژیک لندن ترتیب یافته بود، به شرط محفوظ ماندن نامش به کیهان لندن گفته است که «قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس و آمریکایی‌ها در هماهنگ کردن عملیات علیه داعش با یکدیگر همکاری ضمنی دارند» و یک کارشناس آمریکایی حاضر در این کنفرانس نیز این موضوع را تایید کرده است. (مشروح این گزارش را زیر عنوان «رازی که دیگر راز نیست؛ هماهنگی دولت آمریکا با رژیم ایران علیه داعش» می‌توانید در کیهان آنلاین مطالعه فرمایید).
افغانستان محل تأمل
ابومحمد العدنانی سخنگوی سال گذشته در یک پیام ویدیویی گفته بود: «دولت اسلامی به نصایح و خواسته‌های شیوخ و رموز جهاد پایبند ماند، از همین رو از زمان تاسیس‌اش، روافض را در ایران هدف قرار نداده و آنها را امن رها کرده است. هم‌چنین در مقابل سربازان خشمگین خود ایستاده است، با آنکه آن زمان می‌توانست ایران را به برکه‌هایی از خون تبدیل کند. در این سال‌ها خشم خود را فرو خورد و اتهام‌های مزدوری برای سرسخت‌ترین دشمنانش، یعنی ایران را تحمل کرد و رافضی‌ها را در این کشور به حال خود رها کرد؛ آن هم به دستور القاعده و برای حفاظت از منافع‌اش و خطوط امداد رسانی‌اش که از [طریق مرز] ایران [صورت می‌گیرد]».
اما چندی پیش او در سخنانی گفت: ««در پی پیروزی‌های متعدد دولت اسلامی، سربازان شجاع ما با حمله به ایران این سرزمین را از روافض پاک می‌کنند و سیطره دولت اسلامی را به ولایت خراسان گسترش می‌دهند».
هم‌زمان عکس‌هایی از میدان آزادی [شهیاد] منتشر شده است که پرچم‌های دولت اسلامی در آن افراشته شده و وعده فتح تهران را می‌دهد.
این در حالیست که در هفته‌های گذشته خبرهایی مبنی بر درگیری هواداران طالبان و دولت اسلامی در عراق مخابره شده است. در عین حال با وجود اظهار بی اطلاعی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی از سفر هیاتی متشکل از اعضای دفتر سیاسی طالبان افغانستان در قطر به تهران، اسماعیل کوثری، از فرماندهان سابق سپاه پاسداران و نماینده فعلی مجلس شورای اسلامی با تایید این خبر گفته است: «این هیاتی که به ایران سفر کرد، از آن شاخه‌های طالبان نیستند که بخواهند تُند باشند، بلکه مذاکره را قبول دارند». ابومسلم شیرزاد، خبرنگار مقیم کابل پیش از این در گفتگو با کیهان لندن پیرامون اختلاف طالبان و دولت اسلامی (داعش) و هم‌چنین نقش جمهوری اسلامی در افغانستان گفته بود: «به باور من و با توجه به خبرهای ضد و نقیضی که در مورد رابطه جمهوری اسلامی و طالبان مطرح شده، که در این اواخر پررنگ‌تر شده است، جمهوری اسلامی می‌خواهد به این وسیله از طالبان به یک شکل نیابتی در مقابل داعش استفاده کند». (مشروح این گفتگو را با عنوان «طالبان، دوستانِ جمهوری اسلامی؟» می‌توانید در کیهان آنلاین مطالعه فرمایید)
خودکشی داعش و آینده جمهوری اسلامی
پل آر. پیلار استاد دانشگاه و عضو سابقه آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا در مقاله‌ای زیر عنوان «چرا داعش می‌تواند خود را از بین ببرد» در مجله نشنال اینترست با اشاره به اینکه «وقتی دشمن در حال صدمه زدن به خودش است، بهترین کار این است که کنار بایستیم و وارد قضیه نشویم» اضافه کرده است: «آنها نمی‌توانند ستاره راهنمای راهی باشند که اسامه بن لادن و القاعده به وجود آورند، چرا که داعش نمی‌تواند همانند ایده بن لادن که هدف قرار دادن دشمن دور را به عنوان راهی برای نفرت از دشمن نزدیک می‌دانست، عمل کند». او با اشاره به فروپاشی سیستم اجتماعی و خدمات عمومی در رقعه سوریه که طولانی‌ترین زمان اشغال توسط داعش را دارد، نتیجه‌گیری کرده است که در «درازمدت با داشتن دیدی استراتژیک، باید قبول کرد که داعش به خودش صدمه می‌زند و نیازی به تلاش بیشتر ایالات متحده وجود ندارد» و «به همین دلیل این امکان وجود دارد تا ایالات متحده با استفاده از هدف‌های مستقیم بیشتری به این گروه آسیب بیشتری وارد کند».
اگر بر مبنای گفته‌های رسمی و غیر رسمی مقامات کشورهای عربی منطقه و تحلیل‌گرانی هم‌چون هنری کسینجر که باور دارند «جمهوری اسلامی خطری بزرگ‌تری از دولت اسلامی(داعش)» است، به نظر می‌رسد مقامات ایرانی به خوبی دریافته‌اند که پایان بحران «دولت اسلامی» در منطقه شروع یک رویارویی جدی با آنها خواهد بود و از همین جهت است که امروز در یمن و افغانستان به دنبال ایجاد بحران‌هایی جدید است تا با سیاست «بحران ایجاد کن، حکومت کن» بتوانند همواره یک «دشمن» برای خود بتراشند.
این وضعیت در مورد سیاست‌های حقوق بشری جمهوری اسلامی نیز صدق می‌کند. آلن ایر در گفتگوی خود با کیهان لندن به صراحت در مورد موضع دولت ایالات متحده در قبال وضعیت حقوق بشر در ایران، گفت: «نتیجه مذاکرات هر چه باشد ما جمهوری اسلامی ایران را به محترم شمردن حقوق مردم خود فرا می‌خوانیم و همین طور از مردم ایران در راستای احقاق حقوقشان حمایت می‌کنیم». مسئولان جمهوری اسلامی نیز این موضوع را به خوبی می‌دانند که پایان مذاکرات هسته‌ای چالش‌های جدیدی پیرامون سیاست‌های خارجی و داخلی ایران به همراه خواهد داشت و بی‌راه نیست که رهبرش از تمدید زمان مذاکرات سخن به میان می‌آورد.
