لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه که سرسختتر از آمریکائیان است میتواند مذاکره دربارۀ مسألۀ هستهای ایران را بار دیگر با عدم موفقیت مواجه سازد.
هنگامی که مذاکره دربارۀ نیروی اتمی ایران در شهر لوزان سویس از یک طرف به وسیلۀ هیأت عالیرتبۀ ایران و از جانب دیگر، پنج عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان جریان داشت و میرفت به نتیجهای برسد، ناگهان لوران فابیوس با اعتراض جلسه را ترک کرد.
نخستین اعتراض او در نوامبر سال ۲۰۱۳ هنگامی صورت گرفت که آمریکائیان بدون اطلاع دیگر کشورهای ۱+۵ محرمانه به توافقی با ایران دست یافته بودند. وزیر خارجه فرانسه با عصبانیت جلسه را ترک کرد و به خبرنگاران مبهوت از این جریان گفت: «این یک کلاهبرداری است» و با این عمل خود، دو طرف مذاکره را مجبور کرد دوباره مذاکره کنند و به توافقی محکمتر و برای فرانسه قابل قبولتر برسند. یک سال و نیم بعد، ورود فابیوس به وین، روزنامهنگاران ایرانی را به لرزه انداخت.
هیچ اعتمادی به ایران وجود ندارد
به محض ورود به وین، لوران فابیوس اصل محرمانه بودن مذاکرات را نادیده گرفت و در برابر روزنامهنگاران سه شرط فرانسه را برای امضای توافقنامۀ نهایی و از جمله بازدید از کلیۀ تأسیسات نظامی ایران در صورت ضرورت، اعلام کرد.
از نظر روزنامهنویسان ایران وزیر امور خارجه فرانسه بود که مانع حصول توافق در دور اول مذاکرات در ژنو شد. از نظر مردم ایران اگر یکی از اعضای گروه مذاکرهکننده با ایران مانع نیل به توافقی باشد لوران فابیوس است که از هم اکنون علم مخالفت برافراشته است.
شگفت آن که در دور اول مذاکرات کشوری که مانع نیل به توافق شد، آمریکا ـ شیطان بزرگ نبود بلکه این نقش به وسیلۀ فرانسهـ شیطان کوچک اجرا گردید. به نظر فرانسوا پرو رئیس انستیتو بررسیهای استراتژیک فرانسه، فرانسه هرگز به صداقت ایران اطمینان نداشته است. به عقیدۀ او، فرانسویّها همواره بر این باور بودهاند که ایران نیازی به انرژی اتمی نداشته است. آنچه مورد نظر بوده و هست به دستآوردن فرصت برای اجرای یک برنامۀ نظامی است. بنا بر این به امید آنکه مورد قبول افتد باید ایرانیان را وادار به دادن امتیازات بیشتری کرد.
حال از زمانی که روحانی میانهرو به ریاست جمهوری انتخاب شده نخستین هدف او بهبود شرایط ناگوار اقتصادی ایران و در نتیجه الزام به پایان بخشیدن تحریمهاست. اوباما نیز بر سر مهر آمده و دست دوستی به سوی ایران دراز کرده و حتی از تهدید توسل به نیروی نظامی برای جلوگیری ایران از ساخت بمب اتمی خودداری ورزیده است.
فرانسه بر خلاف میل خود موضع ضد ایران را به کناری گذاشته و ناگزیر حاضر به مذاکره شده است. در دوم آوریل گذشته لوران فابیوس خواهان توافق با چارچوب مذاکرات آتی با ایران نبود ولی برای احتراز از انزوای سیاسی فرانسه، آن را پذیرفت. با تمام این احوال، مذاکرهکنندگان ایرانی وی را مردی انعطاف پذیرتر، خوشبرخورد و آماده برای شنیدن نظرات طرف مقابل و به هرصورت کاملا به دور از شخصی که در مقابل روزنامهنگاران، بیاناتی صاعقهوار و تندرآمیز ایراد میکند، یافتند.
به نظر سفیر سابق فرانسه در ایران، برای لوران فابیوس مخالفت کردن، خود نوعی حضور در این مذاکرات است. وی ضمناً به نقش بسیار آرام و بی سر و صدای مذاکرهکنندگان آلمانی و بریتانیایی اشاره کرد.
فرانسویان به دنبال توافقی همه جانبه و مورد قبول کامل طرفین هستند و چنانچه این نظر و سیاست در مذاکره با ایران اجرا نشود، دیگر دولتها را به فکر اجرای همین برنامه خواهد انداخت و در نتیجه از پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی، جز نامی بیمسمّا بر جای نخواهد ماند.
این نقش نگهبانی از پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی، از پایان سالهای ریاست جمهوری ژاک شیراک آغاز شد. در آن زمان تعدادی دیپلمات جوان تابع سیاست تازۀ محافظهکارانه، برخلاف و دور از سیاست دیپلماتهای مسلط به زبان عربی و حافظ سیاست سنتی اعراب در فرانسه روی کار آمدند و این حرکت در دوران ریاست جمهوری سارکوزی ادامه یافت. تعدادی از مدیران وزارت خارجۀ فرانسه متمایل به موضع اسرائیل و در نتیجه عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب خلیج فارس شدند. لوران فابیوس از آن گروه است.
درحال حاضر پیروی از این سیاست، نتایجی آنی در بر داشته است. اسرائیل لوران فابیوس را بهترین مدافع نیل به توافق کاملا اطمینانبخش برای امنیت خود میداند. این سختکوشی فرانسه در عربستان سعودی نیز اثری بسیار سودبخش داشته است.
*منبع: روزنامه لو پوان اف ار