سالیان طولانی بخشی از ایرانیان از طریق رادیو بی بی سی فارسی شنوندۀ صدایِ گرم لطفعلی خنجی و نحوۀ بسیار خاص نوشتن وخواندن او بوده‌اند. برای جویا شدن از نظر این کنشگر رسانه‌ای با تجربه در مورد کیهان لندن پای صحبت وی نشستیم.
-آقای خنجی، شما علاوه بر یک مترجم چیره‌دست یک فعال رسانه‌ای نیز بودید که سالیان طولانی در رادیو بی بی سی فارسی کار کردید. نظرتان درمورد کیهان لندن چاپی و نسخۀ مجازی چیست؟
-من فکر می کنم کیهان لندن وجودش بسیار مفید بوده است. لازم نیست که حتماً با تمام مطالبی که در یک روزنامه و یا نشریه هست آدم موافق باشد. چه موافق باشد چه مخالف، کیهان لندن محلی بود برای برخورد آرا و عقاید. شما از قلم‌هایی مطالبی در کیهان لندن چاپی می‌دیدید که این قلم‌ها با همدیگر هم‌عقیده نبودند و این نکتۀ بسیار خوبی است. خود من هم این امکان را داشتم که زمانی که کیهان لندن چاپ می‌شد هر از چند گاهی با دادن مطلب و مقاله‌ای با آن همکاری کنم. و وقتی این همکاری را داشتم گاهی مطلبم در مخالفت با یک مطلبی بود که قبلاً انتشار یافته بود. البته ناگفته نگذارم که در دوره‌ای که کیهان لندن اینترنتی شد دیگر این همکاری ادامه پیدا نکرد. این اواخر البته این فرصت را داشتم که نسخۀ مجازی کیهان لندن را ببینم و نظرم را در مورد آن پیدا کنم. باز هم به نظر من کیهان لندن اینترنتی مفید است. خب دنیا، در حال حاضر، به طرف دنیای بی کاغذ دارد پیش می رود. کتاب هم از این صورتی که آدم دستش می‌گرفت و مطالعه می‌کرد رفته رفته به در می‌آید و دارد به صورتِ به قولِ انگلیسی‌ها «تابلت» در می‌آید که در آنها در آن واحد صدها کتاب جا می‌گیرد. ولی خوب من فکر می‌کنم که هم کتاب و هم نشریه به صورت کاغذی حالا حالاها ادامه خواهد داشت و به این زودی منسوخ نخواهد شد.
-البته آقای خنجی اگر اجازه دهید این موضوع مربوط به نسحۀ چاپی و کاغذی را بگذاریم برای آخر مصاحبه زیرا موضوع بسیار مهمی است که کمی مفصل‌تر می‌خواهیم به آن بپردازیم. حالا می‌خواهم پرسشم را مشخص‌تر مطرح کنم. آیا از میزان و نحوۀ گزارش کیهان لندن از برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی و هنری و آکادمیک درهمین شهر لندن که شما هم پای ثابت آنها، چه به عنوان بیننده و شنونده و گاهی نیز به عنوان سخنران، هستید راضی بودید؟ آیا به نظر شما آنها انعکاس لازم را در کیهان لندن پیدا می‌کردند یا جای کار بیشتری را می‌طلبید؟
-تا حدی بله ولی کاملاً نه چون فعالیت‌های فرهنگی و هنری در لندن همان طور که خودتان گفتید همیشه زیاد بوده است و همۀ آنها در کیهان لندن بازتاب نداشت و فقط بعضی از آنها بازتاب می‌یافت. البته متوجه شدم که حجم پوشش این نوع برنامه‌ها در نسخۀ اینترنتی زیادتر و منظم‌تر شده است که این بسیار مثبت است.
-به نظر شما کیهان لندن در چه زمینه‌ای بیشتر فعال بوده و نقش مثبتی داشته است؟
-خب کیهان لندن از نظر پرداختن به مسائل تاریخی در ادوار اخیرتر فعال بود و مطالب زیادی در این زمینه در آن چاپ می‌شد و از این نظر نشریه مفیدی بود هرچند که از یک نظر می‌توان گفت که زیاد نظم و نسق نداشت. با زبان محاوره‌ای کمی مخلوط بود.ولی روی هم رفته مطالب تاریخی ارزش خودشان را داشتند. بخصوص کسانی که زیاد اهل تحقیق و مطالعه در تاریخ ادوار اخیرتر ایران از دورۀ مشروطیت به بعد نبودند می‌توانستند به صورت پراکنده هم شده در کیهان لندن با این تاریخ آشنا شوند. این هم یکی از نقش‌های مثبتی بود که کیهان لندن در زمینۀ آشنا ساختن خوانندگان با تاریخ اخیرایران داشت.
-خوب آقای خنجی اجازه بدهید کمی دربارۀ رابطه کیهان لندن و نسل جدید ایرانی در خارج از کشوربپردازیم. آیا به نظر شما کیهان لندن با این شکل و محتوا توانایی آن را دارد که با این نسل هم ارتباط برقرار کند با توجه به اینکه همیشه به طور سنتی نشریۀ نسل قدیمِ بار آمده در ایران و به خارج کوچیده بوده است؟ آیا فکر می‌کنید تغییراتی باید در جهت نسل‌های جوان‌تر صورت گیرد؟
-این بستگی به آن دارد که منظور ما از نسل جدید چه باشد. نسلی که در اینجا به دنیا آمده و یا از کودکی در اینجا بزرگ شده است، مثلاً فرزند خودِ بنده، اینها ایرانی هستند و زبان فارسی را نیز حرف می‌زنند ولی آن قدر بر آن تسلط ندارند که بتوانند کتاب و روزنامه را به آسانی به فارسی مطالعه کنند. ذهنیت آنها از آن چیزهایی که در ذهن ما هست فاصله دارد. یعنی به یک تعبیر ایرانی هستند ولی به تعبیر دیگری ایرانی بودنشان شبیه ایرانی بودن ما نیست که در ایران زاده شدیم و بخش قابل توجهی از عمرمان را در آنجا سپری کردیم وهویت فرهنگی ما درآنجا شکل گرفته است. خوب نشریه‌ای مانند کیهان در ایجاد ارتباط با این نسل چندان نمی‌تواند موفق باشد. جامعۀ ایرانی وجوه مختلف دارد و ایرانیان در سنین مختلف هستند و کیهان لندن، با همه اینها نمی‌تواند ارتباط برقرار کند.
-منظور آن بخش ازنسل جدید ایرانی است که در سنین جوانی و پس از گذراندن دورانی در ایران و پیدا کردن تسلط کافی بر زبان فارسی در سالیان اخیرآن هم به تعداد زیاد به عنوان مهاجر و پناهنده به خارج آمده‌اند. اینان بدون شک تحت شرایطی می‌توانند خوانندۀ کیهان لندن باشند. آیا فرصت آشنایی با این دسته از مهاجران ایرانی را که در لندن هم تعدادشان زیاد است پیدا کرده‌اید؟ می‌دانید که افراد تحصیل‌کرده و روشنفکردر میان این مهاجران زیاد است و آنها شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی خودشان را دارند و بسیار هم فعال هستند ولی شاید کمی خارج از محافل و شبکه‌های قدیمی‌تر ایرانی‌ها در لندن قرار دارند. آیا کیهان لندن می‌تواند نقبی به اینان بزند و با آنان ارتباط برقرار کند؟
-بله، من تا حدی با این دوستان آشنایی دارم. برخی ازآنها فرزندانِ دوستان ما در ایران هستند. به نظر من کیهان لندن اگر سعی کند می‌تواند در میان این دسته از مهاجران علاقمندانی پیدا کند و با آنها نیز ارتباط برقرار کند.
-آقای خنجی، حال بپردازیم به موضوعِ نسخۀ چاپی. شما جای نسخۀ کاغذی کیهان لندن را خالی می‌بینید به ویژه اینکه مشترک کیهان لندن کاغذی نیز بودید و هرهفته آن را دریافت می‌کردید. آیا شما ضرورتِ نسخۀ کاغذی را می‌بینید آن هم در دوره‌ای که به قولِ شما به سوی مطبوعات بی کاغذ پیش می رویم؟
-بله، بله، هم‌چنان که خارج از مقوله نشریات فارسی در دنیای وسیع‌تر مطبوعات مثلاً روزنامه تایمز لندن و روزنامه گاردین و روزنامه‌های معتبر دیگر انگلیسی و آمریکایی مانند هرالد تریبون و فرانسوی مانند لوموند که دراینترنت هم قابل دسترسی هستند ولی هنوز عمدتاً کاغذی هستند و ضرورت آن را حس می‌کنند که نسخۀ چاپی دربیاورند. یعنی هنوز وجود کاغذی این روزنامه‌ها یک موجود برتر است و مشتری بیشتری دارد. کیهان هم مجبور است در این دوره این واقعیت را بپذیرد.
-آقای خنجی، بسیار ممنون از وقتی که در اختیار کیهان لندن گذاشتید.
