هفته گذشته گزارشی همراه با عکسهای ماهوارهای از سوی «موسسه علوم و امنیت بینالمللی» مستقر در واشنگتن منتشر شد که نشانگر انجام عملیاتی در تأسیسات پارچین بود.
این گزارش عملیات را در چهارچوب احتمال پاکسازیهایی بررسی کرد که پیش از بازرسیهایی که از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است صورت گیرد انجام میشود. نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل بلافاصله آن را تکذیب کرد و ماشینآلات موجود را به راهسازی در آن تأسیسات مربوط دانست. محمدجواد ظریف نیز گزارش و عکسها را دروغ خواند و گفت که این کار مخالفان است. یادآوری میشود که دیوید آلبرایت و موسسهاش از موافقان توافق هستهای هستند. موسسه علوم و امنیت بینالمللی در گزارش دیگری به توضیح این نکته پرداخت که عملیاتی که توسط ماهواره عکسبرداری شده نمیتوانسته به راهسازی مربوط باشد.
دیوید آلبرایت بنیانگذار و مدیر موسسه علوم و امنیت بینالمللی که قبلا جزو بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بوده در مقالهای در واشنگتن پست به عکسهای ماهوارهای و امکان پاکسازی در تأسیسات پارچین پرداخته است.
دیوید آلبرایت مینویسد: واکنش آمیخته با دشمنی ایران دربارۀ خبر و عکسّهای پارچین چه اثری بر توافق هستهای دارد؟ و ادامه میدهد: چیکومارس میگوید: آیا شما حرف مرا باور میکنید یا آنچه به چشم میبینید؟ در روزهای پایان هفتۀ گذشته محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرد که موسسه علوم و امنیت بینالمللی با انتشار عکسهای ماهوارهای که نشاندهندۀ فعالیتهای جدید مرکز نظامی پارچین میباشد دروغ مینویسد و منتشر میکند. این موسسه از نظر مقامات امنیتی غرب و آژانس بینالمللی نیروی اتمی با فعالیتهای قبلی ایران در زمینۀ سلاحهای هستهای ارتباط دارد. ولی مانند چیکو به جای آنکه از مشاهدات خود دچار نگرانی شویم، مقامات ایرانی تلاش میکنند که دلایل مشهود را انکار کنند و آن را تبلیغات بازرگانی ماهوارهها قلمداد کنند. اگر موضوع این همه دارای اهمیت نبود ادعاهای ایران البته سبب خوشحالی میشد.
در عین حال ظریف مقامات اطلاعاتی آمریکا و اعضای کنگرۀ آن کشور را دروغگو میخواند ولی موسسه علوم و امنیت بینالمللی مبنای اطلاعاتی اولیه دربارۀ تجدید فعالیتها در پارچین و نگرانی دربارۀ فعالیتهای آن است. آنچه ما انجام دادیم انتشار عکسهای گرفته شده به وسیلۀ پایگاههای ماهوارهای بود که نمایانگر این فعالیتها و نگرانی ناشی از آن است.
به علاوه منبع اطلاعات دربارۀ تجدید فعالیتهای پارچین، مخالفان موافقتنامه بین ایران و شش دولت که ظریف ادعا میکند، نیستند. ما موافق اجرای موافقتنامه بین ایران و شش دولت هستیم و نظر خود را مدتهاست اعلام کردهایم. از طرفی حتی سازمانهای اطلاعاتی آمریکا نیز کمتر با آن مخالفت دارند. تلاش ایران در این جهت که این گونه اعلام خطرها را از ناحیۀ مخالفان توافق قلمداد میکند، بیحاصل و نادرست است.
نگرانی دربارۀ پارچین اکنون از آن جهت فوریت دارد که آیا آژانس بینالمللی اتمی بر اساس مفاد موافقتنامه امضا شده با ایران میتواند بدون هر گونه سد و مانعی به بازرسی از پارچین بپردازد؟ این اقدامی غیرمسؤولانه خواهد بود که غرب اقدامات ایران را برای پاک کردن و از میان بردن آثار فعالیتهای اتمی گذشته در مرکز پارچین نادیده بگیرد.
این نگرانی موقعی افزایش پیدا میکند که ایران تقاضا کرده بود که به جای کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خود از پارچین نمونهبرداری کند و در اختیار آژانس بگذارد. چنین ترتیبی هم بدون سابقه و هم مخاطرهآمیز است و این مخاطره هنگامی شدیدتر خواهد شد که ایران همچنان به پاکسازی مرکز پارچین ادامه دهد. در مورد محل کالای الکتریک پارچین و مرکز جداسازی پلوتونیوم کره شمالی به نام یونگ بیون، موفقیت نمونهبرداری که پرده از غنیسازی اعلام نشده و پنهانی این دو کشور برداشت در این بود که از نقاطی این نمونهبرداری به عمل آمد که معمولا محل اقدامات اتمی به نظر نمیرسید. کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتوانند هنگامی از پارچین بازدید بهعمل آورند که ایران اطمینان یابد که از نمونهبرداری آژانس نیز قرینه و نشانهای از فعالیتهای اتمی گذشتۀ این کشور به دست نخواهد آمد.
*منبع: واشنگتن پست، ۱۰ اوت ۲۰۱۵
*نویسنده: دیوید آلبرایت موسس و مدیر موسسه علوم و امنیت بینالمللی
*مترجم: علی نوری