احمد رأفت- روز ۹ شهریور از سال ۱۳۸۶ روز ملی یوزپلنگ ایرانی نامیده شده است. این گربهسان تیزپا و خوشاندام که علاوه بر ایران در چند کشور آفریقائی نیز زندگی میکند، در اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت به عنوان یکی از گونهّهای جانوری در حال انقراض به ثبت رسیده است.
گفته میشود شمار یوزپلنگان در ایران امروز به ۱۰۰ هم نرسد. تنها در ده سال گذشتنه حداقل ۲۷ یوزپلنگ در ایران کشته شده است. برخی در تصادف با اتومبیلها و برخی هم توسط شکارچیان بدون مجوز. البته یکی دیگر از دلایل انقراض این گربهسان تبدیل بسیاری از دشتها، یعنی زیستگاه طبیعی یوزپلنگان، به زمینهای کشاورزی است. گاهی هم یوزپلنگان را قاچاقچیان به قیمتهائی بالای ۱۵ هزار دلار به ثروتمندان کشورههای حوزه جنوبی خلیج فارس میفروشند که از آنها برای شکار آهو استفاده میکنند.
امسال در پارک ملت تهران و ۱۳ استان نهمین جشنواره یوزپلنگ در روزهای پنجشنبه و جمعه، ۵ و ۶ شهریور برگزار میشود. هدف این جشنواره، چنان که برگزارکنندگان آن از سوی «انجمن یوزپلنگ ایرانی» اعلام کردهاند، آشنائی کودکان با پوزپلنگ ایرانی و آموزش همزیستی با حیات وحش و حفاظت از آن است. جالب است که این جشنواره از حمایت مالی سازمان حفاظت از محیط زیست برخوردار نیست و هزینههای آن توسط نهادهای مردمی پرداخت میشود.
امسال حتی مراسم رسمی روز ملی یوزپلنگ که قرار بود ۹ شهریور در محل سازمان حفاظت از محیط زیست و با حضور معصومه ابتکار برگزار شود به دلایل نامعلومی تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاد.