ایران نمایشگاه کتاب فرانکفورت را به دلیل دعوت از سلمان رشدی برای سخنرانی تهدید به تحریم کرد.
آیت‌الله خمینی بنیان‌گذار و رهبر سابق جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۹۸۹ فتوای قتل سلمان رشدی را به دلیل نوشتن کتاب «آیه‌های شیطانی» صادر کرد؛ کتابی که توسط او به عنوان کفر علیه اسلام توصیف شد.
فتوای خمینی اعتراضات جهانی را به دنبال داشت و پس از آن روابط بریتانیا و ایران برای سال‌ها تیره شد.
حالا و ۲۶ ساال پس از آن فتوا خبر حضور این نویسنده بریتانیایی- هندی در مراسم افتتاحیه نمایشگاه مسوولان ایرانی را در واکنش سرگردان کرده است.
روزنامه گاردین در گزارشی با پرداختن به واکنش ایران به حضور سلمان رشدی در این نمایشگاه نوشته است که تحریم نمایشگاه فرانکفورت می‌تواند ضربه‌ای به ناشران ایرانی باشد.
بر اساس این گزارش در نمایشگاه کتاب سال گذشته ۲۸۲ ناشر ایرانی با بیش از ۱۲۰۰ عنوان کتاب مختلف در نمایشگاه حضور داشتند.
سید عباس صالحی معاون فرهنگی وزارت ارشاد ایران در واکنش به خبر حضور رشدی اعتراض شدیدالحنی را تسلیم برگزارکنندگان نمایشگاه کرده و گفته است که ایران عمیقا به تحریم نمایشگاه فکر می‌کند.
به گفته او برگزارکنندگان نمایشگاه با این اقدام یکی از خط قرمزهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران را رد کرده‌اند و ایران این حرکت را کاملا ضدفرهنگی می‌داند.
برخی خبرگزاری‌های داخلی هم در واکنش نوشته‌اند: «فتوای امام خمینی درباره سلمان رشدی منعکس کننده اعتقادات مذهبی ما است و هرگز از بین نمی‌رود؛ ما از برگزارکنندگان نمایشگاه می‌خواهیم که سخنرانی سلمان رشدی را لغو کنند.»
پیش از انتشار کتاب «آیه‌های شیطانی» رشدی از سوی دولت ایران برای رمان‌اش «بچه‌های نیمه‌شب » مورد ستایش قرار گرفته بود؛ کتابی که پس از ترجمه به زبان فارسی بهترین کتاب سال لقب گرفت.
حضور این نویسنده شناخته شده جهانی در نمایشگاه کتاب همزمان شده است با انتشار تازه‌ترین کتاب وی «دو سال و هشت ماه و ۲۸ شب». این رمان درباره جنگ بین دنیای انسان و جهان‌های دیگر است.
در داستان تازه او توفانی شرایط جهان آدمیان را به هم می‌ریزد و با خود عجایب و غرایبی را به همراه می‌آورد که نشان می‌دهد مرزهای بین جهان آدمیان و اجنه و پریان فرو ریخته است.
گاردین می‌نویسد، برگزارکنندگان نمایشگاه از سوی دیگر برای دعوت از سلمان رشدی دلایل خود را دارند. آنها می‌گویند: زندگی‌نامه و آثار ادبی سلمان رشدی به او صدای پرنفوذی را در زمینه آزادی بیان در عرصه انتشارات داده است که اثرات آن فقط متوجه نویسندگان نیست و بر کل صنعت نشر تاثیر می‌گذارد.
به گفته آنها، اتفاقا آزادی بیان و مرزها دو موضوع کلیدی در نمایشگاه امسال هستند.
رجا نیوز- وب‌سایت خبری متعلق به تندروها در ایران در واکنش به دعوت از سلمان رشدی نوشته است: «این غیر قابل پذیرش است که برخی پیشنهاد داده‌اند ایران تنها مراسم افتتاحیه را تحریم کند.»
این وب‌سایت از مسوولان خواسته است که کل نمایشگاه را تحریم کنند.
اما امیر مسعود شهرام نیا رئیس بخش ایران نمایشگاه کتاب فرانکفورت به خبرگزاری تسنیم گفته است: «تهران نباید کل نمایشگاه را تحریم کند؛ اگر ما کل نمایشگاه را تحریم کنیم این کار تنها فضای مناسبی را به سود سلمان رشدی و برای تبلیغات او فراهم می‌کند و به نفع ما نخواهد بود.»
امیر شهریار امینیان مسوول انتشارات روزان نیز گفته است که دعوت از سلمان رشدی تحقیر عمدی کشور اندونزی است؛ کشوری که بزرگترین کشور مسلمان در دنیاست و مهمان افتخاری این دور از نمایشگاه است.
به گفته او «این چه معنایی می‌تواند داشته باشد که آلمان هم میزبان اندونزی باشد و هم از سلمان رشدی برای سخنرانی دعوت کند.»
گاردین در گزارش خود می‌نویسد، در ادامه واکنش‌ها به خبر دعوت از سلمان رشدی در نمایشگاه فرانکفورت ۱۱ ناشر ایرانی نیز در نامه‌ای از برگزارکنندگان نمایشگاه خواسته‌اند که سخنرانی این نویسنده لغوشود.
در بخشی از این نامه آمده است: «دعوت از کسی که مرتد و مهدورالدم است تنفرآور و کاری ضدفرهنگ است.»
گاردین هم‌چنین نوشته است که فتوای ایت‌الله خمینی درباره قتل سلمان رشدی در بسیاری از کشورهای خاورمیانه بیش از خود ایران جدی گرفته شد و در ایران بیشتر مردم به عنوان شعار تبلیغاتی حکومت نگاه کردند.
در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲ در ایران اعلام شد که برای شناساندن گناه سلمان رشدی به نسل آینده یک بازی کامپیوتری ساخته شده که در آن زندگی دلهره‌آور سلمان رشدی و اجرای حکم او آموزش داده می‌شد . در این بازی از بچه‌هایی که آن را انجام می دهند خواسته می‌شود تا سلمان رشدی را به قتل برسانند. برای قتل سلمان رشدی هم جایزه‌ای تعیین شد که رقم آن به ۲ میلیون پوند هم رسید.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت بزرگترین رویداد سالانه نشر در دنیاست و امسال به مدت ۵ روز از ۱۴ تا ۱۸ اکتبر برگزار می‌شود. امسال شصت و هفتمین دوره این نمایشگاه خواهد بود.
هدف این نمایشگاه حمایت از آزادی نشر و معرفی ناشران مستقل است. نمایشگاه فرانکفورت هر سال کشوری را به عنوان مهمان مطرح کرده و به شکلی ویژه نشر آن کشور را معرفی می‌کند. ایران در نمایشگاه سال گذشته حضور پررنگی داشت.
با توجه به گزارش گاردین و آنچه رسانه‌های داخلی ایران منتشر کرده‌اند به نظر می‌رسد مسوولان جمهوری اسلامی هنوز به زمان زیادی نیاز دارند تا به مناسبات جهان امروز پی ببرند. اگر چنین نبود، از مسوولان نمایشگاه کتاب فرانکفورت نمی‌خواستند که آزادی بیان را محدود کرده و به خط قرمزهای رژیم ایران عمل کنند!
