کتایون حلاجان (+عکس، ویدیو، گفتگوی صوتی) – اگر زن نیست، عشق اندر میان نیست/جهان بی عشق اگر باشد، جهان نیست. عارفنامه شعری بلند از ایرج میرزا شاعر نامدار ایرانی و یکی از مشهورترین اشعار اوست.
اگرچه به ظاهر ایرج میرزا در این شعر بلند از دوست و رفیق قدیمیاش عارف قزوینی دلشکسته است و از وی انتقاد میکند، اما در اصل نگاه و انتقاد به جامعه سنتی و آدابهای ناپسند ایرانیان دارد، از مسئله حجاب زنان و پوشش سنتی آنها، نگاه جنسیتی فرهنگ و جامعه و نادیده گرفتن آنها در عرصههای اجتماعی تا انتقاد به سیاست وقت و دولتمردان.
جالب اینجاست که با اینکه سالهایی دراز از سرودن «عارفنامه» میگذرد، همچنان تازه و «به روز» است و نه تنها ما را وادار به تفکر و تامل در تاریخ و گذشتهی ایران میکند بلکه آنچه را نیز که امروز بر سر ما میرود به نمایش میگذارد.
شاهرخ مشکینقلم هنرمند شناخته شدهای است که جسارت کار نمایشی بر روی این متن را نشان داده و آن را بی هیچ حذف و سانسور و جابجایی در متن به روی صحنه آورده است. جایی که تماشاچیان در سکوت و تاریکی بنشینند، نگاه کنند، گاه بخندند و شاید کمی تعمق کنند.
فرید شفیعینوری که در این نمایش با شاهرخ مشکین قلم همکاری میکند در تگزاس متولد شده است، او از ده سالگی موسیقی را با نوازندگی ویلونسل آغاز کرد و از بیست و یک سالگی با موسیقی ایرانی آشنا شده است. او سهتار را از استادانی چون محمدرضا لطفی، مسعود شعاری، ذوالقدر و مظفری آموخته، آواز را با ذوالقدر کار کرده و ردیف میرزا عبدالله را از مسعود شعاری و لطفی فرا گرفته است. فرید از نزدیک به ده سال پیش به طور حرفهای به نواختن سهتار و آواز اصیل ایرانی میپردازد و تا کنون چندین کنسرت برگزار کرده است. دو آلبوم از او با نامهای «پشت دریاها» در سال ۲۰۰۸ و «ترانیسوریز و جبهه هوایی سرد» در سال ۲۰۱۱ منتشر شده و سومین آلبوماش هم به زودی منتشر میشود.
اولین تجربه نمایشی فرید شفیعی همین «عارفنامه» است که نقش عارف را در آن به عهده دارد. وی در گفتگوی خود با کیهان لندن درباره سخت بودن و کلنجار رفتن با خودش برای قبولِ نقشی در «عارفنامه» این سروده بیپروا و گستاخ ایرج میرزا توضیح میدهد که در ویدیو میشنوید.
«عارفنامه» که قبلا نیز در شهرهای مختلف اجرا شده است، فقط یک شب در پاریس اجرا داشت آن هم در سالنی که از جمعیت لبریز بود و نشان میداد که تمام بلیتها فروخته شده است.
شاهرخ مشکین قلم پس از اجرا در پاریس، «عارف نامه» را در چند شهر دیگر اروپا مانند لیون و کلن اجرا میکند و سپس به آمریکا خواهد رفت.