بیژن فرهودی – پاریس آماده استقبال از حجت‌الاسلام حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران می‌شود. روحانی سومین رییس جمهوری اسلامی است که قدم به خاک فرانسه می‌گذارد.
۱۶ سال پیش از روحانی، حجت‌الاسلام محمد خاتمی که از او به عنوان چهره‌ای اصلاح طلب یاد می‌شد به دیدار همتای وقت خود ژاک شیراک شتافت.
Reuters©
در خرداد ۱۳۶۲ نیز ابوالحسن بنی صدر نخستین رییس جمهوری ایران به فرانسه سفر کرد هر چند این دیدار نه بازدیدی رسمی که سفری اضطراری برای پناه گرفتن از دولت فرانسه در پی فرار وی از ایران تحت حکومت آیت‌الله خمینی بود .
شگفت آنکه شخص خمینی نیز در سال ۱۹۷۸ و در اوج مبارزه با رژیم شاه چند ماهی را به عنوان پناهنده در فرانسه گذرانده بود.
سفر روحانی به پاریس و پس از آن نیز به رم در حالی صورت می‌گیرد که ایران به لطف برجام (توافق هسته‌ای وین) رفته رفته از زیر سایه سنگین تحریم جامعه جهانی خارج می‌شود و این به نوبه خود جمهوری اسلامی را در موقعیتی خوب برای امضای قراردادهای اقتصادی و تجاری با طرف‌های اروپایی قرار داده است.
Reuters©
کاخ الیزه روز سه شنبه ۱۰ نوامبر اعلام کرد که در جریان دیدار روحانی با فرانسوآ اولاند رییس جمهوری سوسیالیست فرانسه چندین موافقت‌نامه به ویژه در عرصه گفت و شنود سیاسی، همکاری اقتصادی، حمل و نقل هوایی، بهداشت و کشاورزی بین طرفین به امضا خواهد رسید.
فرانسه در مذاکرات هسته‌ای قدرت‌های بزرگ با ایران مواضعی بسیار سخت و در برخی موارد حتی سخت‌تر از آمریکا در پیش گرفت به طوری که برخی به پاریس لقب «پلیس بد» را در مذاکرات داده بودند. با این همه مقامات فرانسوی گفته‌اند که فکر نمی‌کنند این رویکرد به پیوندهای بازرگانی در حال شکل‌گیری با ایران لطمه وارد کند و امضای موافقت‌نامه‌ها در هفته آینده را گواهی بر این مدعا می‌دانند.
در چند ماه گذشته هیات‌های مختلف اقتصادی و سیاسی فرانسه برای شالوده‌ریزی نخستین رشته از قراردادهای بازرگانی دو کشور از زمان امضای برجام در ماه ژوییه در وین به تهران سفر کرده‌اند.
گروه اصلی لابی بازرگانی فرانسه که «مدوف» نام دارد هیاتی متشکل از نمایندگان بیش از ۱۰۰ شرکت بازرگانی فرانسوی از جمله شرکت نفتی توتال، شرکت هواپیماسازی ارباس و شرکت اتومبیل‌سازی پژو را به ایران اعزام داشت.
رویترز به نقل از مقامات فرانسوی گزارش می‌دهد که پاریس ممکن است در ابتدا قراردادهایی را با ایران در عرصه‌هایی که مشخصا هدف تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا نبوده‌اند امضا کند که در این میان می‌توان بخصوص از کشاورزی و خوراک طیور نام برد که فرانسه فعالیت نسبتا اندکی در مورد آن در ایران داشته است.
در حال حاضر صحبت آن است که تحریم‌های اعمال شده غرب علیه ایران ممکن است از سه ماهه اول سال ۲۰۱۶ رفته رفته برچیده شوند مشروط بر آنکه ایران به تعهدات خود بر اساس برجام که هدف از آن جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است عمل کند.
Reuters©
در حالی که شرکت‌های اروپایی به ویژه فرانسوی برای فراهم ساختن زمینه امضای قرارداد با ایران گرم رقابت با یکدیگر هستند واشنگتن ماه گذشته علیه شتابزدگی برای امضای قرارداد پیش از اجرای کامل برجام توسط ایران هشدار داد. به همین دلیل است که پاریس تاکید می‌کند آمریکا باید به شرکت‌های اروپایی تضمین دهد که در صورت برقراری مجدد تحریم‌ها علیه ایران به خاطر نقض بالقوه برجام از سوی ایران این شرکت‌ها را به دلیل تجارت با ایران مورد مجازات قرار ندهد. شرکت‌های فرانسوی که زمانی جزو فعال‌ترین طرف‌های بازرگانی ایران بودند به دلیل نقض تحریم‌ها با جرایم نقدی سنگینی روبرو شدند که شاخص‌ترین آن جریمه ۹ میلیارد دلاری بانک پاریبا توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا بود.
لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه در گفتگویی با قانون‌گذاران فرانسوی پیش از سفر روحانی به پاریس گفت طرز تفکر آمریکایی‌ها نشان از روحیه همکاری دارد اما ما اکنون می‌خواهیم این همکاری حالتی محکم پیدا کند تا دیگر اتفاقات گذشته تکرار نشود. فابیوس فاش ساخت که از زمان امضای برجام در روز ۱۴ جولای دو هیات متشکل از نمایندگان فرانسه، بریتانیا و آلمان برای گفتگو با مقامات آمریکایی در مورد این مساله به ایالات متحده سفر کرده‌اند.
در این میان ایران نیز که اقتصادش بر اثر تحریم‌ها بخصوص تحریم‌های نفتی و مالی به شدت آسیب دیده سخت در تلاش است تا با عملی ساختن تعهدات خود بر اساس برجام تا پیش از پایان سال جاری میلادی شاهد پایان یافتن تحریم‌ها باشد. علی آهنی سفیر ایران در فرانسه در مصاحبه‌ای با رادیو بین‌المللی فرانسه RFI با آب و تاب فراوان و انتظارات زیاد از دیدار روحانی از فرانسه سخن گفت. وی اظهار داشت: «ما موافقت‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌ی همکاری در امور صنعتی و به ویژه خودروسازی و بخش مهم انرژی و در عرصه حمل و نقل هوایی و خط آهن تنطیم کرده‌ایم. تماس‌های زیادی در عرصه خودروسازی صورت گرفته و همه چیز به خوبی پیش می‌رود. من در مورد زمینه‌های دیگر [همکاری] نیز خوش‌بین هستم».
در ماه ژوئن وزیر راه و شهرسازی ایران در سخنرانی در پاریس از ظرفیت سرمایه‌گذاری ۸۰ میلیارد دلاری در ایران خبر داده بود. عباس آخوندی پیش‌بینی کرده بود که پس از لغو تحریم‌ها، ایران صنعت هواپیمایی کشوری (غیرنظامی) را در اولویت قرار خواهد داد و برای بازسازی ناوگان فرسوده هوایی خود به ۳۰۰ تا ۴۰۰ فروند هواپیمای جدید به ارزش تقریبی ۲۰ میلیارد دلار نیاز خواهد داشت.
روز چهارشنبه ۱۱ نوامبر نیز حجت‌الاسلام روحانی در مصاحبه‌ای با رادیو اروپای ۱ تایید کرد که ایران از کمپانی‌های بزرگ هواپیماسازی از جمله ارباس هواپیما خریداری خواهد کرد.
در حالی که اروپاییان برای تصاحب سهم بیشتری از بازار ایران سعی به ربودن گوی سبقت از هم دارند باید دید که ایران تا چه اندازه حاضر و قادر به عرضه شرایط مناسب سرمایه‌گذاری در کشور به آنها خواهد بود. وزیر راه ایران در سخنرانی ماه ژوئن خود در پاریس ضمن تایید این رقابت بین‌المللی بر این نکته تاکید کرد که هرگز به خودمان اجازه نخواهیم داد که بار دیگر از لحاظ اقتصادی تحت سلطه غرب قرار بگیریم.
بدون شک گذشت زمان اعتبار یا پوچی این سخن وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی را ثابت خواهد کرد. ولی آنچه سفر پیش روی روحانی به فرانسه را از هم اکنون به صورت موضوعی بحث‌انگیز در آورده لغو ضیافت ناهار اولاند به افتخار روحانی به خاطراعتراض ایرانی‌ها به سرو شدن شراب در آن است. فرانسوی‌ها که حاضر نشدند سنت دیرینه خود را فدای ملاحظات اسلامی هیات ایرانی کنند به روحانی و همراهانش پیشنهاد برپایی ضیافت صبحانه را دادند ولی این پیشنهاد مورد قبول هیات ایرانی قرار نگرفت.
برخی بر این باورند که اگر روحانی زیر ذره‌بین ولی فقیه و تندروهای دیگر در داخل کشور قرار نداشت به سرو شدن شراب در ضیافت ناهار اعتراضی نمی‌کرد.
