بیژن فرهودی- امروز در لندن دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا با اعلام موضع دولت خود در قبال مبارزه با گروه دولت خلافت اسلامی (داعش) تاکید کرد که حملات هوایی علیه داعش در سوریه در جهت مصالح ملی بریتانیا خواهد بود.
کامرون که در جلسه پارلمان سخن میگفت خاطرنشان ساخت که حملات هوایی به نیروهای داعش، بریتانیا را امنتر خواهد ساخت و در همان حال این ادعاها را که مشارکت در عملیات ائتلاف تحت رهبری آمریکا، بریتانیا را به صورت هدفی بزرگتر برای حملات تروریستی در خواهد آورد مردود دانست. کامرون خطاب به نمایندگان پارلمان گفت که بریتانیا از قبل یکی از هدفهای داعش بوده و تنها راه برای مقابله با آن اینست که اکنون «وارد عمل شود».
کامرون که همچون دیگر رهبران غرب از حملات تروریستی اخیر داعش در پاریس تکان خورده و آن را به شدت محکوم کردهاند اظهار داشت که بریتانیا نمیتواند تامین امنیت خود را به متحدانش واگذار کند و باید در کنار فرانسه باشد. بریتانیا از سپتامبر ۲۰۱۴ در عملیات ائتلاف علیه داعش در عراق مشارکت داشته ولی پارلمان این کشور در سال ۲۰۱۳ حاضر نشده بود با انجام حملات هوایی در سوریه موافقت کند. تا پیش از حملات تروریستی در پاریس که ۱۳۰ کشته و چند صد زخمی به جای گذاشت هیچ فوریتی از سوی دولت لندن برای ورود به مناقشه در سوریه عنوان نمیشد اما تحولات اخیر در پاریس این وضعیت را کاملا تغییر داده است.
دیوید کامرون که بعد از حملات تروریستی دو هفته پیش برای ابراز همبستگی با فرانسوا اولاند رییس جمهوری فرانسه به پاریس رفت اظهار داشت: «بمب منفجر شده در پاریس میتوانست در لندن باشد. اگر آنها میتوانستند بمب را در لندن منفجر میکردند. من نمیتوانم اینجا بایستم و بگویم ما از تمام این تهدیدها در امان هستیم. در ضمن این را هم نمیتوانم بگویم که به واسطه اقداماتی که به عمل میآوریم تهدید را برطرف میکنیم. اما آیا با این نظر مشورتی اینجا ایستادهام که انجام اقدام تهدید را با گذشت زمان کاهش خواهد داد و یا برطرف خواهد کرد؟ کاملا همین طور است… و این اقدام به عنوان بخشی از نیروی ائتلاف به امنتر ساختن ما کمک خواهد کرد».
پیش از سخنرانی در پارلمان بریتانیا نخست وزیر پاسخ خود را به گزارش اخیر کمیته سیاست خارجی پارلمان در مورد حملات هوایی به مواضع داعش در سوریه منتشر کرد. در بخشی از این پاسخ گفته شده که: «تهدید نسبت به منافع و مردم ما آنچنان زیاد است که نمیتوانیم کناری بایستیم و دست روی دست بگذاریم.» کامرون گفت ما برای ایجاد اعتماد بین طرفین و عرضه راهکاری جامع به مردم سوریه به تماسهای دیپلماتیک خود شدت خواهیم بخشید. این امر شامل همکاری با روسیه و ایران خواهد بود تا بتوان به همگرایی برای پیکار بینالمللی موثرتر و هماهنگتر علیه داعش دست یافت.
در این حال جرمی کوربین رهبر حزب کارگر که حزب اصلی مخالف دولت محافظهکار در پارلمان است و پیوسته از مخالفان جنگ بوده در سخنان خود در پارلمان از نخست وزیر خواست که تضمینهایی ارائه دهد که بریتانیا به یک جنگ زمینی کشیده نخواهد شد. وی درضمن این سوال را از کامرون پرسید که آیا حملات هوایی بریتانیا علیه داعش در سوریه تغییری در وضعیت کلی پیکار با این گروه تروریستی به وجود خواهد آورد.
کوربین گفت شکی نیست که گروه «به اصطلاح دولت اسلامی» با سلاح رعب و وحشت بر میلیونها نفر در عراق سوریه و لیبی حکومت میکند و تهدیدی نیز متوجه مردم ما ساخته است. رهبر حزب کارگر افزود اما اکنون پرسش اینست که آیا تسری عملیات بمباران از عراق به سوریه باعث کاهش یا افزایش این تهدید خواهد شد و آیا با کمپین تروری که داعش در خاورمیانه ایجاد کرده مقابله خواهد کرد یا موجب سرایت آن به نقاط دیگر خواهد شد.
بسیاری بر این باورند که صرفا با عملیات هوایی نمیتوان داعش را شکست داد .کامرون نیز با این نظریه همعقیده است اما در سخنرانی امروز در پارلمان استفاده از نیروی زمینی بریتانیا در مناقشه را منتفی دانست و تاکید کرد که نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا از توانایی ویژهای در عملیات بمباران برخوردار است که مورد نیاز متحدان این کشور است. با این همه وی تاکید کرد که حملات هوایی بخشی از یک استراتژی «جامع» برای مقابله با تهدید است که برکناری بشار اسد و حمایت از گروه اپوزیسیون ارتش آزاد سوریه را نیز در بر میگیرد. وی در پاسخ به کسانی که نگران مشروعیت حضور بریتانیا در عملیات هوایی ضد داعش در سوریه هستند گفت که به خاطر اصل دفاع از خود و قطعنامه اخیر شورای امنیت در محکومیت داعش توجیه قانونی محکمی برای کشاندن عملیات به سوریه وجود دارد.
به گفته کریسپن بلانت رییس کمیته سیاست خارجی مجلس عوام، حملات هوایی بریتانیا و به کار گرفتن ۸ فروند هواپیمای جنگی دیگر بیشتر اهمیت سیاسی دارد تا نظامی. بلانت معتقد است که مداخله بریتانیا در عملیات هوایی علیه داعش در سوریه ارزش نظامی اندکی دارد و از آنجا که صف طویلی از هواپیماهای متعلق به چندین کشور در آسمان سوریه تشکیل شده ضرورت نظامی زیادی برای مشارکت بریتانیا در این عملیات وجود ندارد. به عبارت دیگر در شمال سوریه کمبودی از لحاظ ساز و برگ نظامی نیست بلکه آنچه کمبودش حس میشود هدفهای نظامی است. بلانت میگوید اما الزام سیاسی برای درگیرشدن در این عملیات وجود دارد.
کامرون امروز، پنجشنبه ۲۶ نوامبر، گفت که اگر فکرکند که در رایگیری برای تایید انجام حملات هوایی علیه داعش در سوریه به پیروزی خواهد رسید خواستار چنین رایگیری در مجلس عوام خواهد شد. وی افزود اما اگر چنین اکثریتی وجود نداشته باشد در مجلس رایگیری نخواهد شد چون حاضر نیستیم داعش از یک کودتای (پیروزی) تبلیغاتی بهرهمند شود.
به گزارش منابع خبری بریتانیا، برخی از نمایندگان دو حزب محافظهکار و کارگر در مجلس که در سال ۲۰۱۳ تحت شرایطی متفاوت علیه حملات هوایی در سوریه رای دادند اظهار داشتهاند که این بار از دولت پشتیبانی خواهند کرد. جرمی کوربین رهبر حزب کارگر قبلا خاطرنشان ساخته که مخالف حملات هوایی بریتانیا در سوریه است اما او زیر فشار قرار دارد که دست اعضای حزب کارگر را برای آزادانه رای دادن در این مورد باز گذارد. هرچند کوربین امیدوار است که کابینه سایه وی بتواند در مورد این مساله به «دیدگاهی جمعی» دست یابد.
در این میان حزب ناسیونالیست اسکاتلند SNP که ۵۴ کرسی در مجلس عوام دارد اعلام داشته که بدون مجوز مشخص سازمان ملل متحد از مداخله نظامی در سوریه حمایت نخواهد کرد. حزب یونیونیست (اتحادگرای) دموکرات DUP نیز با ۸ کرسی در پارلمان اعلام داشته که با دیدی باز به مساله حمایت از حملات هوایی توجه خواهد کرد. ۵ نفر از نمایندگان این حزب در مجلس در سال ۲۰۱۳ با حملات هوایی در سوریه که هدف از آن ضربه زدن به مواضع دولت بشار اسد برای بازداشتن آن از به کارگیری تسلیحات شیمیایی در جنگ داخلی بود مخالفت کرده بودند. انتظار میرود که پارلمان بریتانیا طی چند روز آینده در مورد مجاز ساختن حملات هوایی این کشور در سوریه رایگیری کند .