برزو فارسی (+عکس) کمتر به چشم میخورد در منطقهای پر رفت و آمد در تهران همچون بلوار کشاورز جایی در حد فاصل بین خیابان وصال و قدس با آن همه سر و صدا و بوق در طبقه چهارم ساختمانی صنعتی مربوط به شرکت تکنوآجر، یک گالری هنری فعالیت کند.
اما این اتفاق افتاده و با مدد تکنوآجریها «گالری راه ابریشم» توانست برای نخستین بار آثار هنرمندان ایرانی را با محوریت خیام کنار یکدیگر جمع کند و کلکسیونی از هنر معاصر و اشعار و احوالات فکری این شاعر مغضوب را در قالب یک نمایشگاه گروهی به علاقمندان ارائه دهد.
افتتاحیه نمایشگاه جمعه ششم آذرماه بود. در بدو ورود به گالری روی تابلویی در معرفی نمایشگاه «اسرار ازل، خیام و هنر امروز» آمده : «این نمایشگاه که آثاری از هنرمندان سه نسل مختلف هنرهای تجسمی ایران را در خود دارد، با محوریت عمر خیام و هنر معاصر ایران شکل گرفته است. خیام از شناختهشدهترین هنرمندان تاریخ ادبیات فارسی است که مجموعه رباعیات او به زبانهای مختلفی ترجمه شده و همواره در میان پرطرفدارترین و پرفروشترین کتابهای ادبی جهان قرار داشته است. آثار و تفکرات او در طول تاریخ منبع الهام و خلاقیت در نزد هنرمندان ملتهای مختلف بوده و این اولین بار است که آثار هنرمندان ایرانی با محوریت خیام در کنار یکدیگر به نمایش گذاشته میشود.»
آناهیتا قبائیان مدیر گالری «راه ابریشم» میگوید، عباس کیارستمی برای برپایی این نمایشگاه تلاش زیادی کرده است. آن طور که پیداست موضوع نمایشگاه هم به پیشنهاد این کارگردان بوده و تمرکز روی اشعار، شخصیت و تا حدودی هم تفکرات خیام بوده است.
استقبال مخاطبان در مراسم افتتاحیه نشان میدهد که باوجود قهر نهادهای فرهنگی حکومتی با خیام اما بخش خصوصی و مخاطب خاص علاقه زیادی به این شاعر و آثار او و در ارتباط با او دارند.
به گفته قبائیان، اشعار خیام به دلیل محتوا و فرم کوتاهی که دارند، قابل دسترساند و موضوعاتی که در این اشعار به آنها اشاره شده، برای کسانی که فارسیزبان نیستند هم میتواند جالب باشد. محتوای این شعرها جهانشمول است و مردم دنیا میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
گریز آثار از زیر تیغ سانسور
برگزاری چنین نمایشگاهی در ایران متداول نیست، آثار ترکیبی و سبکهای مختلف آن، شامل خلق آثاری با مضمونهای عاشقانه همراه با بادهنوشی و عشقبازی و میگساری به سبک خیام در نوع خود بینظیر است. آنچه اهمیت ویژهای دارد گریز این آثار از زیر تیغ سانسور است.
به گفته مدیر گالری، نگاه هنرمندان به موضوع واحد «خیام» آنقدر متفاوت است که اصلا قابل گفتن نیست. هر هنرمند از دیدگاه خود به این موضوع پرداخته است. در این نمایشگاه آثاری از طریق رسانههای مختلف از جمله نقاشی، حجم (چیدمان)، ویدئو و… در معرض دید علاقمندان قرار میگیرد. به دلیل زیاد بودن آثار، این نمایشگاه در دو مرحله برگزار میشود. گالری روز شنبه هفتم آذر تعطیل بود، اما در روز جمعه و یکشنبه استقبال خوبی از آن شد با مهمانانی که از فرانسه و ایتالیا برای دیدن این آثار به «راه ابریشم» آمده بودند.
اکریلیک روی بوم، چاپ دیجیتال روی پارچه، آثاری از رنگ و روغن و لعاب و سفال تلفیقی از نگاه خیام و دسترنج هنرمندانی است که احساسشان با اشعار خیام گره خورده است. در این نمایشگاه آثاری از هنرمندان شناختهشده ایران از قدیم و جدید در قالب نقاشی، عکس، طراحی، مجسمه، چیدمان و ویدیو به نمایش در میآید. هنرمندانی چون فرشید مثقالی، محمد احصایی، عباس کیارستمی، پریوش گنجی، حسین محجوبی، فرح اصولی، مصطفی دشتی، بهرام دبیری، مریم زندی، رضا لواسانی، ابراهیم حقیقی، هادی هزاوهای، نیکزاد نجومی، رعنا جوادی، گیزلا وارگا سینایی، رضا کیانیان، مهسا وحدت، بزرگمهر حسینپور، شهره مهران، بهرام شیردل، احمد مرشدلو، مصطفی درهباغی، شادی قدیریان، سمیرا علیخانزاده، محمود بخشی، هاوار امینی، ناهید حقیقت، لیلی درخشانی، مجید کورنگ بهشتی، مهدی وثوقنیا، پویا آریانپور، مهرداد محبعلی، بهمن کیارستمی، مهشید نوشیروانی، فرحناز شریفی، جلال سپهر، شهریار احمدی، حامد رشتیان، فرناز ربیعیجاه، هومن مهدیزاده جعفری، بابک کاظمی، تهمینه منزوی، گلناز طاهری و شاهد صفاری.
این نمایش به دلیل حجم آثار در دو بخش به نمایش گذاشته میشود که بخش اول آن از جمعه ششم آذر به نمایش گذاشته شده و بخش دوم پس از یک ماه برای بازدید عموم بازگشایی خواهد شد.