سارا دماوندان – آلبوم خانوادگی روبرویم بود و داشتم عکسها را نگاه میکردم . همه جوان و شاداب. هیچ نشانی از پیری نبود. پوستها از شادابی برق میزد. حتی هنگام خنده هم خطی در صورت نمیدیدی.
هر صفحهای از آلبوم را که ورق میزدم چهرهها تغییر میکردند. خطوط خنده و دور چشم عمیقتر میشد و موها سفیدتر. در بعضی از عکسها هم چند نفر دیگر نبودند. ناخواسته به سمت آینه کشیده شدم و نگاهی به چهرهام انداختم. دیدن موی سپید لا به لای موهای سیاه، خطوط زیر چشم که دیگر داشت خودنمایی میکرد و خط خنده دو طرف لب که عمیق شده بود، همه نشانگر این بود که دیر یا زود نوبت من هم در ثبت رد پای گذر زمان بر چهرهام خواهد رسید و من این را دوست نداشتم. جوان ماندن و داشتن پوستی بدون چین و چروک، بدون تردید آرزوی بسیاری از مردم است اما رهایی از آن امری غیر ممکن است. کرمهای ضد چین و چروک، ژلهای برطرف کننده خطوط خنده و روشهای گوناگونی که از رسانههای مختلف در حال به اصطلاح اطلاعرسانی به مخاطبان هستند تا چه اندازه میتوانند از پیر شدن و سالخوردگی پوست جلوگیری و به بقای جوانی و شادابی پوست کمک کنند؟ چرا بعضی از پوستها نسبت به تزریق ژل واکنش نشان داده و دچار عفونت میشوند؟ استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی از چه سنی باید آغاز شود و چه راهکارهایی برای دیرتر پیر شدن پوست وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسشها تصمیم گرفتم با دکتر فریال فانیان پژوهشگر و نایب رییس مرکز پژوهشهای پوستی بیمارستان دانشگاهی بزانسون فرانسه گفت و گویی داشته باشم تا بتوان برای برخی سوالات پاسخی علمی یافت.
-دکتر فانیان، این روزها بحث جوانسازی پوست بسیار مطرح است آیا درعلم پزشکی تعریف جامع و کلی برای پیری پوست داریم؟
-تعریف پیری پوست در طی سالهای گذشته دستخوش تغییراتی شده، این تئوری مطرح است که فرآیند ایجینگ یا پیری از دوران جنینی آغاز میشود و این گونه نیست که این تعریف مشخصاً از سن خاصی مصداق پیدا کند. عوامل متعددی باعث تسریع فرایند پیری میشوند. بعضی از این عوامل داخلی و بعضی منشأ خارجی دارند.
ژنتیک، نوع پوست بر اساس طبقه بندی استاندارد فیتزپاتریک، میزان خشکی و رطوبت پوست از جمله عوامل داخلی مؤثر بر فرایند پیری پوست هستند. از طرفی دیگر عوامل بیرونی نیز در این مسئله نقش مهمی دارند؛ از قبیل میزان آلودگی هوا و محیط زیست، میزان مواجهه با نور خورشید و سایر عوامل فیزیکی مانند گرما و سرمای محیط، عوامل شیمیایی و استرسهای روانی. بنا بر این با این تعریف ما نمیتوانیم بگوییم پیری از یک زمان یا سن خاصی شروع میشود.
-بر اساس علم ژنتیک چند نوع تیپ پوستی وجود دارد و به طور کلی ژن تا چه اندازه روی پوست میتواند تأثیرگذار باشد؟
-ژنتیک پوست تنها به این معنی نیست که ما از پدر یا مادرمان پیری را به ارث ببریم. ژنتیک پوست یک ویژگی است که به آن «فتو تیپ» گفته میشود .بر اساس طبقهبندی استاندارد فیتز پاتریک (Fitzpatrick) پوست بر اساس رنگ پوست، رنگ مو، رنگ چشمها و نوع واکنش پوست به نور خورشید به ۷ نوع از شمارهی صفر تا ۶ طبقه بندی میشود.
افراد دارای فتو تیپ صفر کسانی هستند که دچار بیماری زالی یا آلبینیسماند. در این افراد به دلیل عدم وجود رنگدانههای طبیعی، پوست و ضمائم آن مثل موی بسیار روشن و بی رنگ است حتی ابروها و مژهها. این افراد به شدت به نور آفتاب حساس هستند.
بر اساس مقالات و مطالعات مختلف صورت گرفته، معروفترین اشل مقیاس بصری برای ارزیابی میزان پیری پوست مقیاس “گلوگو” Glogau است که بر اساس آن میتوان پیری پوست را از شماره یک تا چهار طبقه بندی کرد. فتوتیپ شماره یک افرادی هستند با پوست روشن، و موهای روشن و چشمهای روشن که این افراد هرگز نمیتوانند برنزه بشوند و همیشه در برابر آفتاب دچار سوختگی میشوند. فتو تیپ ۲ افرادی هستند که موی رنگ روشن دارند با پوست سفید و چشمهای روشن. این افراد اگر چه در برابر آفتاب دچار سوختگی میشوند اما پوستشان در نهایت تغییر رنگ داده و برنزه میشود، تغییر رنگی که دوام چندانی ندارد. فتو تیپ شماره ۳ مخصوص افرادی است با موها و چشمهای قهوهای یا عسلی و پوست روشن یا متوسط، این افراد میتوانند برنزه شوند ولی درجات خفیفی هم از آفتاب سوختگی خواهند داشت. . فتوتیپ شماره ۴ پوستهای نسبتاَ تیرهای هستند که ما به آنها گندمی میگوییم، مو و رنگ پوست گندمی دارند، بسیار راحت در برابر آفتاب برنزه خواهند شد و این تغییر رنگ پوستشان هم نسبتا ماندگار است.
تیپ شماره ۵ افرادی هستند که سیاهپوست نیستند اما پوست و موهای بسیار تیره دارند مانند اهالی کشور هندوستان. تیپ شماره ۶ افراد سیاهپوست هستند.
این افراد هرگز دچار آفتاب سوختگی نخواهند شد چون رنگدانههای پوست آنها نقش محافظتی ایفا میکند. بنابراین با تعاریفی که ارائه شد فتوتیپ، یک ویژگی ژنتیک و ارثی است. به دلیل نقش محافظتی رنگدانهی پوست معمولا پوستهای تیرهتر دیرتر دچار علائم پیری خواهند شد و پوستهای روشن زودتر گرفتار چروک و علائم پیری پوست میشوند چرا که عامل دفاعی ملانین در پوست آنها کمتر است. به عنوان نمونه ما در بین افراد اروپایی میزان پیری و شل شدن پوست را بیشتر میبینیم.
-وقتی پوستی را میبینیم چگونه میتوان تشخیص داد که این پوست به صورت ظاهری رو به پیر شدن است؟ آیا تنها چروک و خطوطی که بر روی پوست است برای تشخیص پیر شدن کافی است؟
-سوال خوب و هوشمندانهای را مطرح کردید. ما یک سری مقیاسهایی داریم که بر اساس یافتههای ظاهری پوست تعریف میشوند این مقیاسهای اندازهگیری به صورت سیستم نمرهبندی است و شخصی که آگاه است و قبلا این مطالعات را انجام داده میتواند براساس یک جدول که حاوی تصاویری است شدت علایم مثلا چروکها را تخمین بزند، برای مثال میتوان تخمین زد برای چروک های پیشانی از شماره ۰ تا شماره ۶ چه شمارهای به فرد مورد نظر تعلق میگیرد .این مقیاسهای تصویری برای چروکهای سایر نقاط مثل اطراف چشم و یا چروک بین دو ابرو، چینهای اطراف بینی، گردن و سایر نقاط بدن وجود دارد. خود این سیستم رتبه بندی سیستم استاندارد است اما فردی که انجام میدهد باید مهارت ارزیابی این درجه بندی را داشته باشد. بر اساس مقالات و مطالعات مختلف صورت گرفته، معروفترین اشل مقیاس بصری برای ارزیابی میزان پیری پوست مقیاس “گلوگو” Glogau است که بر اساس آن میتوان پیری پوست را از شماره یک تا چهار طبقه بندی کرد. در این مقیاس تنها چروک ها هم مورد بررسی قرار نمیگیرد بلکه تاثیر منفی آفتاب بر روی پوست و تشکیل لکههای قهوهای رنگ را نیز مورد توجه قرار میدهیم.
غیر از ارزیابی چشمی، وسایل و تجهیزاتی وجود دارند که میتوانند پیری پوست را تعیین کنند. این تجهیزات غیرتهاجمی روی پوست قرار میگیرند و در حقیقت پارامترهای بیولوژیک پوست از قبیل میزان رطوبت ، pH ، میزان چربی، خاصیت کشسانی یا الاستیسیتی، میزان التهاب و قرمزی، میزان رنگدانه یا ملانین پوست و نقشهی خطوط و چروک های پوست را مورد ارزیابی قرار می دهند. در این رابطه تصویر بسیار دقیقی از پوست تهیه و ثبت می شود و سپس چینها و خطوط روی پوست به وسیله نرم افزارهای پیشرفته مورد اندازهگیری قرار میگیرند ،مانند حجم کلی چروکها، و عمق و سطحی را که روی پوست اشغال کرده است. یکی از کاربردهای اصلی این تجهیزات در پژوهشهایی است که اثرات موقت و دایمی درمانهای مختلف را بر روی پوست دنبال میکنند.
-با توجه به این که شما عضو هیأت مدیره گروه تصویربرداری پوست – انجمن درماتولوژی فرانسه- هستید، بنا به تجربه خودتان، از چه سنی پوست افراد رو به پیر شدن خواهد رفت؟ آیا به طور کلی این درست است که بخواهیم سن را معیاری برای پیر شدن پوست در نظر بگیریم؟
با شرحی که دادم حتما متوجه میشوید که تعریف ساده و مطلقی برای پیری پوست وجود ندارد. ترجیح میدهم سوالتان را در قالب یک مثال پاسخ دهم . چند سال پیش در یک مطالعه که در مرکز پژوهش ما انجام شد و به چاپ رسید، تعدادی از رانندگان تاکسی زن و مرد در این مطالعه شرکت کردند. از چهرههای این افراد عکسهای دقیق گرفته شد، سپس به کمک نرم افزارهای تصویری نیمی صورت را از نیمهی راست جدا کرده و با قرینه سازی هر بخش، دو تصویر از همان فرد ایجاد شد: چهرهای که هر دو طرف آن از نیمهی چپ و چهرهای که فقط از نیمهی راست صورت تشکیل شده بود. عکسها برای افراد متخصص با تجربه برای تخمین سن ارسال شد. نتیجهی جالب این مطالعه این بود که بین نیمه راست و چپ این افراد بین ۷ تا ۱۵ سال اختلاف سن وجود داشت! یعنی اگرچه میزان استرس، نحوه زندگی، عادات غذایی، شغل و سن در هر فرد ثابت بود ولی تنها به دلیل مواجههی بیشتر سمت چپ با نور خورشید این اختلاف ظاهری ایجاد شده بود. بر همین اساس بسته به تجربه بالینی، گاهی از روی میزان تفاوتهایی که بر روی دو نیمه صورت وجود دارد میتوان تشخیص داد که پنجره در کدام سمت میز کار افراد کارمند قرار دارد و یا فرد به کدام سمت میخوابد. این تشخیص برای بیماران جالب است.
از طرفی چون نمیتوانیم پیری را به طور مطلق بر اساس سن تعریف کنیم در مطالعاتی که انجام میدهیم گروههای سنی را تعریف میکنیم. برای مثال افراد زیر ۱۸ سال را در یک گروه قرار میدهیم، و بعد از آن را در طیف سنی ده سال طبقه بندی میکنیم. اساساً میتوان اطمینان داشت که پوست افراد زیر ۱۸ سال پوست جوانی است مگر آنکه در مناطق کوهستانی یا صحرایی زندگی کنند. بعد از آن بستگی به آن دارد که به چه میزان در مواجهه با عوامل تخریب کننده پوست قرار گیرند. از جمله نور خورشید، مواد شیمیایی، آرایشی، آب و هوای خشک، آب و هوای سرد، استرس، دخانیات و تغییرات هورمونی و… در نتیجه نمیتوان یک معیار سنی مشخص به دست داد که هم برای کسی که در یک منطقه کوهستانی با آب و هوای سرد زندگی میکند سازگار باشد هم برای فرد دیگری در همان سن اما در یک شرایط جغرافیایی متفاوت.
-بسیاری از پزشکان و متخصصان پوست معتقد هستند که باید از سنین کودکی و چند ماهگی برای حفظ شادابی و طراوت پوست از کرمهای ضد آفتاب استفاده کرد، آیا از نظر شما که متخصص پوست هستید، چنین توصیهای منطقی است؟
-دقیقا. طی مطالعاتی که اخیرا در اروپا انجام شده و با توجه به اینکه مرکز دانشگاهی ما یک مرکز مرجع برای مطالعات بیومترولوژی پوست است، سال گذشته اینجا جنبشی تشکیل شد برای تشویق کودکان و استفاده آنها از مایوهای آستنیندار. در حال حاضر بر اساس قوانین اروپایی در همهی مواقع سال باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنیم . بدون توجه به اینکه زمستان است یا تابستان و اینکه در خانه هستیم یا بیرون از خانه. روشناییهای روز هم نیاز به حفاظت دارند. در نتیجه تمامی کودکان را باید از همان کودکی تشویق کرد که از کرم ضد آفتاب استفاده کنند. اما نکته مهمتر اینکه کرم ضد آفتاب تنها جنبه محافظت از آفتاب ندارد. سه سال پیش در همین مرکز ما یک سری مطالعه برای درک خصوصیات فیزیکی- شیمیایی پوست کودکان انجام شد. در این مطالعه میزان تَرشَوندگیِ (Wettability) پوست اندازه گیری میشد. در این آزمایش یک قطره را بر روی پوست قرار میدهیم ، و زاویهای را که قطره با پوست به وجود میآورد اندازه میگیریم چنانچه زاویه ایجاد شده با پوست بزرگتر از حدود ۸۰ درجه باشد، پوست آبگریز یا هیدروفوب است و چنانچه زاویه ایجاد شده کوچک باشد، پوست آبدوست یا هیدروفیل خواهد بود. برخلاف اینکه همه بر این تصور هستند که پوست کودکان لطیف و نرم است این مطالعه برای اولین بار نشان داد که میزان ترشوندگی (رطوبت) یا Wettability پوست کودکان بسیار پایینتر از پوست بزرگسالان است بنابراین باید پوست کودکان بیشتر مورد حفاظت قرار بگیرد . یکی از دلایل آن این است که یکی از عوامل محافظت کننده پوست یعنی چربی پوست قبل از سن بلوغ پایین است. در حقیقت، چربی روی سطح پوست، مثل یک چسب عمل میکند و باعث میشود پوست را در مقابل نفوذ عوامل شیمیایی، فیزیکی و باکتریها حفظ کند کرده و همچنین از تبخیر محتوای آب پوست جلوگیری شود.
-برویم بر سر مبحث راههای مقابله با چین و چروک و اینکه چگونه پوست جوانی داشته باشیم. به عنوان یک فوق تخصص لیزر در درماتولوژی، تا چه اندازه استفاده از مداخلات مثل تزریق ژل و مشتقات بوتاکس را برای مقابله با پیری پوست پیشنهاد میکنید؟
سوالی که بارها افراد از امثال من می پرسند همین است: آیا استفاده از این مداخلات خوب هستند یا نه؟
سالهاست که روی آن بحث و مجادله وجود دارد ولی من نظر شخصی خودم را بر اساس برخی از مطالعات روز در اختیارتان قرار میدهم: ما نمیتوانیم جلوی پیری پوست را بگیریم تنها میتوانیم سرعتاش را کندتر کنیم. راههای مختلفی وجود دارد. هر چه ما مراقبتها را از سنین کمتری آغاز و مداخلات را از سن کمتر شروع کنیم بیشتر اثر پیشگیری برای ما دارند و مجبور نیستیم از کارهای خیلی تهاجمی و شدید استفاده کنیم . در واقع هر چه توجه به پوست و مراقبت از آن را از سنین کمتر شروع کنیم مداخلات سبکتر خواهند بود و می توانند ظاهر شدن علائم پیری را به تعویق بیندازند. برای مثال کسانی که از سنین پایین مثلن ۲۰ تا ۲۵ سال مراقبت از پوست را شروع میکنند و به تدریج از مداخلات غیر تهاجمی استفاده میبرند باعث میشوند که فیبروبلاستها را که مسئول تولید الیاف کلُاژن هستند فعال نگه دارند و مسلما ظهور علائم پیری در این افراد را به تعویق خواهند انداخت و نسبت به یک فرد ۵۰ یا ۶۰ ساله که هیچ محافظتی از پوستاش انجام نداده وضعیت مناسبتری دارند. در این افراد نیاز به جراحیهای تهاجمی مانند لیفتینگ به مراتب کمتر خواهد بود و این افراد ممکن است در سن ۷۰ سالگی نیاز به چنین اقداماتی داشته باشند.
-در حال حاضر چه روشهایی علمی برای زیبایی پوست و به تأخیر انداختن پیرشدن پوست وجود دارد؟
-اگر جراحیها را کنار بگذاریم که نه در تخصص من است و نه مایلم دربارهاش صحبت کنم، مداخلات میتوانند انواع گوناگون داشته باشند. یک گروه از این مداخلات را تزریقات ترمیمی یا اصلاحی تشکیل می دهند. این گروه شامل دو بخش اصلی است: سم بوتولینوم که به اشتباه به نام بوتاکس معروف است و گروه امپول های پرکننده یا فیلر.
سم بوتولینوم این است که عضلات را فلج میکند. حال ممکن است که این سوال پیش بیاید که آیا فلج کردن عضلات صورت به خودی خود نتیجهبخش است یا خیر؟ این کار با دو هدف انجام میشود: هدف اول این است که در افراد جوانی که هنوز دارای چروک تثبیت شده نیستند ولی عادت غلط در انقباض ماهیچه دارند مثل اخم یا جمع کردن پوست صورت در نور یا بالا بردن ابروها در هنگام صحبت، عضله را در حالت استراحت قرار میدهیم. این بهترین و مناسبترین زمان تزریق سم بوتولینوم است یعنی تثبیت «چروکهای در حال حرکت». این مسئله باعث میشود که به مرور زمان این عادت از سر این فرد بیافتد و اثر پیشگیری کننده روی ایجاد چروک عمیق داشته باشد. یک پژوهش بسیار جالب دیگری که در مرکز ما و توسط رییس مرکز پروفسور فیلیپ هامبرت انجام شد این بود که برای مشاهدهی تفاوت در فیبروبلاستهای عمق چروکها و پوست سالم، یک نمونهبرداری از عمق چروکهای یک فرد گرفته شدیم و یک بیوپسی هم از پوست سالم کنار همان چروک در همان فرد. مطالعات نشان داد که فیبروبلاستهایی که در عمق چروکها هستند بسیار خستهتر از فیبروبلاستهایی هستند که در مجاورت آن و روی پوست بدون چروک قرار دارد و این خستگی به دلیل انقباض مدامی است که توسط عضلهی زیر پوست اعمال میشود. پس اگر بتوانیم جلوی انقباضات مبالغه آمیز را بگیریم میتوانیم به نوعی از پیر به نظر رسیدن جلوگیری کنیم. هدف دوم استفاده از سم بوتولینوم در افراد مسنتر با چروکهای تثبیت شده است که در این مورد در طی زمانی که عضله را فلج کردهایم به درمان لایهی سطحی پوست به وسیلهی روشهای دیگر مثل لیزر، لایه برداری و غیره میپردازیم.
نوع دوم تزریقات فیلرها یا مواد پرکننده هستند که مولکولهای مختلفی در این گروه وجود دارند. معروفترین آنها اسید هیالورونیک است که برای پر کردن خطوط چهره مانند خط خنده، خط اخم، پر کردن گونه ها، هالهی زیر چشم، پر کردن لب و… مورد استفاده قرار میگیرد.
روشهای مداخلهای دیگر شامل لایه برداری با مواد سوزاننده (پیلینگ)، لایه برداری به وسیلهی لیزر، جوانسازی با روشهای غیر تهاجمی مانند لیزر (با پایهی نور)، رادیو فرکانس (با پایهی الکتریسیته) و اولتراسوند – با پایهی صوت) هستند که از حوصلهی گفتگوی ما خارج است.
–از آنجایی که شما معاون پژوهشی کمپانی ScientisPharma سوییس نیز هستید روزانه شاهد انواع و اقسام مواد تزریقی برای پوست هستید، در حال حاضر چه محصول معتبری را به افراد توصیه میکنید؟
-تزریقها و فیلترها که همان پرکنندهها هستند قصه طولانی دارند. انواع و اقسام مولکولها وجود دارد. من بسنده میکنم به یک مولکول جدیدتر به نام اسید هیالورونیک. مولکولی است که به طور طبیعی در بافتهای نرم ما مثل چشم و مفاصل وجود دارد. ۵۰ درصد حجم اسید هیالورونیک ما در پوست است از همین رو بهترین کار این است که ما بتوانیم این مولکول را بار دیگر به بدن برگردانیم و بر خلاف سم بوتولینوم، ما آن را ترجیحا داخل پوست تزریق میکنیم (غیر از موارد خاص). این باعث تحریک گردش خون مویرگی پوست میشود، باعث تحریک فیبروبلاستها و رمودلاژ کلاژن خواهد شد. سومین اثر جالباش این است که هزار برابر با وزن خودش با مولکولهای آاب ترکیب میشود و نقش آبرسانی یا هیدراتاسیون در پوست دارد. آخرین اثرش همان خاصیت پرکنندگی چروک است. من به شخصه این تزریق را توصیه میکنم. انواع و اقسام غلظتهای اسید هیالورونیک در بازار وجود دارد که میتوانند تنها به منظور آبرسانی در سطح پوست تزریق شوند و یا فرمهای غلیظتری که برای اصلاح حجم مثل گونه و لب استفاده میشود.
-در بسیاری مواقع دیده شده که با تزریق چهره فرد از حالت طبیعی خارج میشود علت آن چیست؟
-عمدهترین دلیل آن اغراق در تزریق است. توصیه من این است که وقتی برای فرایند زیبایی اقدام میکنیم، خیلی به فرمهای مبالغه آامیز روی نیاوریم و همیشه حالت طبیعی را حفظ کنیم، متاسفانه بر اساس تصاویری که منتشر میشود چه در سایتها، چه در کنگرهها، گاهی در استفاده از این امکانات اساسا سلامت پوست به فراموشی سپرده میشود.
اگر کسی به من مراجعه کند و بگوید میخواهم شبیه فلان هنرپیشه یا مدل و خواننده بشوم یا اینکه فرم لبهایم را یا گونهام شبیه فلانی شود ابتدا اقدام به اصلاح انتظار فرد میکنم و چنانچه نپذیرفت از پذیرفتن مداخله امتناع خواهم کرد، چون اصولا انتخاب مداخلات درمانی بر اساس فرم آناتومیک صورت هر فرد و حس زیباییشناختی است و اصولا این اشخاص کسانی هستند که یک نوع اختلالات روانشناختی دارند و تصویری که از خود میبینند یک تصویر واقعی نیست. یا یک تصویر همیشه زیباتر کنار تصویر خودشان قرار میدهند و یا اینکه از خودشان همیشه یک تصویر زشت میبینند و حالت سوم این است که با مشکلات عدیدهای روبرو هستند و تصور میکنند با تغییرات ظاهری مشکلاتشان برطرف میشود.
-در چه مواقعی بدن، ژل یا مایع تزریق شده را قبول نکرده و به صورت تورم، عفونت و آبسه خودش را نشان میدهد و برای مبارزه با این اتفاق چه باید کرد؟
-پیش از این مولکولهای زیادی در بازار وجود داشت که خوشبختانه جمعآوری شد. به عنوان نمونه، در ایران یک نمونه ژل وجود داشت با نام پاژ که در نوع خودش یک خیانت محسوب میشد که از سطح بازار جمعآوری شد. آبسه و عوامل عفونی بستگی به محیط تزریق دارذ. مسئله دیگر هنگامی اتفاق میافتد که تزریق در یک محیط غیر استریل و توسط غیر متخصص صورت بگیرد. باید توجه داشت که مداخلاتی از این دست به پزشک آموزش دیده و کارآزموده نیاز دارد. یعنی حتی هر پزشکی هم نمیتواند این کار را انجام بدهد. باید دوره این کار را دیده باشد و از عوارض جانبی و روش برخورد با آن مطلع باشد. حالا اگر در آرایشگاهها و مراکز زیبایی انجام میشود باید حتما زیر نظر پزشک متخصص صورت بگیرد. نکته دیگر اینکه، هنگامی که شرایط استریل را مراعات نکنیم و یا از دارویی که استاندارد نباشد و یا تاریخ آن گذشته باشد استفاده کنیم ممکن است عفونت و آبسه به وجود آید. مواردی دیگر، مولکولهایی هستند که آلرژی ایجاد میکند مثل کلاژنهای حیوانی از قبیل کلاژن گاوی که باید پیش از تزریق تست حساسیت صورت بگیرد. نکته خیلی مهم این است که بیشتر واکنشهایی که گزارش میشوند به خاطر تزریق دو محصول بر روی یکدیگراست که با هم سازگاری ندارند. یعنی باید فردی که میخواهد تزریق را انجام بدهد حتما به پزشک معالجاش بگوید که پیش از این چه نوع ژلی را تزریق کرده و پزشکان هم باید این حق را برای بیمار قائل بشوند که آنان را از نوع مادهای که به وی تزریق میکنند با خبر کنند. بهتر است برچسب دوم موجود در بستهی فیلتر را در یک دفترچهی استاندارد به عنوان سابقه در اختیار فرد قرار گیرد.
-در چند جمله به ما بگویید بهترین پیشنهادات رای داشتن پوستی شاداب و سالم چیست؟
-من یک مثال همیشه برای بیمارانم میزنم، میگویم روی لباسی که کثیف است منجوق کاری نمیکنیم. در نتیجه اول از همه بهداشت پوست باید رعایت بشود. محافظت از پوست در برابر مواد شیمیایی، مراقبت از پوست از زمان کودکی، نگه داشتن سطح رطوبت پوست با استفاده از کرمهای ساده را باید در برنامه خودمان قرار دهیم. ما در روز به ۴ تا ۵ نوع محصول آرایشی- بهداشتی نیاز داریم. یک کرم روز برای حفاظت پوست در برابر عوامل تخریبی، یک کرم شب برای کمک به سوخت و ساز با هدف اصلاح مشکلات موجود، یک مادهی تمیز کننده که قبل از کرم شب استفاده میکنیم و یک محصول برای پوست دور چشم. شب زمان استراحت و ساختن پوست است و عواملی چون استرس، نورخورشید، مواد آرایشی و آلودگی وجود ندارد در نتیجه می توانیم متمرکز بشویم روی مشکلات پوست. باید این نکته را همیشه در نظر داشته باشیم که استفاده از محصولات گفته شده باید با فصل و شرایط پوست و بیماریهای احتمالی سازگاری داشته باشند.
*دکتر فریال فانیان متخصص پوست، فوق تخصص لیزر در درماتولوژی، فوق تخصص ترمیم زخمهای مزمن، عضو هیأت مدیرهی گروه تصویربرداری پوست- انجمن درماتولوژی فرانسه، عضو گروه لیزر- انجمن درماتولوژی فرانسه، پژوهشگر و نایب رییس مرکز پژوهشهای پوست بیمارستان دانشگاهی بزانسون (فرانسه) و معاون پژوهشی کمپانی ScientisPharma سوییس است.