شیوع دور جدید ویروس H1N1 یا آنفولانزای خوکی در ایران، خبری بود که تا هفته گذشته رسانه‌های داخل ایران چندان علاقمند به انتشار مطلب درباره آن نبودند اما رفته رفته با بیشتر شدن شمار مرگ و میر و گسترش این بیماری در شهرهای مختلف آمارهایی در این‌باره منتشر شد.
آمار و تحریف و تکذیب
بر اساس آخرین آمار که روز چهارشنبه ۱۸ آذر توسط محمد مهدی زاهدی نماینده کرمان و حسینعلی شهریاری نماینده زاهدان در مجلس ارائه شده تا کنون ۴۰ نفر در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان به دلیل ابتلا به آنفولانزای خوکی جان باخته‌اند، ۷۵۰ نفر به دلیل ابتلا به این بیماری در بیمارستان‌های کرمان بستری و حداقل ۲۲ نفر نیز در استان‌های فارس، همدان و بوشهر به دلیل ابتلا به این ویروس بستری شده‌اند.
همزمان حمید بختیاری، کار‌شناس بیماری‌های واگیردار دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز خبر داد که طی هفته‌های اخیر ۴۰ فرد مشکوک مبتلا به آنفولانزا در استان فارس بستری شده‌اند که ابتلای ۱۴نفر از آنها تایید شده است.
شیوع بیماری آنفولانزای خوکی در ایران که تا چند روز پیش اخبار مربوط به آن میان تایید و تکذیب مسولان مختلف منتشر می‌شد، اکنون آنقدر جدی شده که سید حسن قاضیزادههاشمی، وزیر بهداشت دولت یازدهم روز پنج‌شنبه نوزدهم آذر، پیرامون همین موضوع به کرمان سفر کرده و در نشست شورای سلامت این استان شرکت کرده است.
گفتنی است شیوع این بیماری در استان کرمان در حدی است که رئیس انجمن صنفی هتل‌داران کرمان از گردشگران درخواست کرد سفر خود به استان کرمان را تا چند روز به تعویق اندازند و در ادامه از همکاری این انجمن با گردشگران و مسافران برای بازپرداخت پول رزرو اتاق در هتل‌های این استان خبر داد.
در حالی که روزانه آمار مرگ و میر بر اثر آنفولانزای خوکی منتشر می‌شود اما وزیر بهداشت در سفر خود به کرمان گفته است افرادی که در این مدت به دلیل ابتلا به این بیماری درگذشته‌اند همزمان داری بیماری‌هایی همچون ایدز، سرطان و بیماری تنفسی بودند و کسی در ایران تنها به دلیل ابتلا به آنفولانزای خوکی جان خود را از دست نداده است. وی برای اثبات حرف خود از جان باختن جوان ۲۹ سالهای خبر داده که در حالی که به بیماری ایدز مبتلا بوده، ابتلا به این آنفولانزای خوکی باعث درگذشت او شده است. قاضیزادههاشمی همچنین عنوان کرده که موج اول این بیماری در ایران کنترل شده اما به احتمال زیاد موج دوم این بیماری تا پایان زمستان در ایران شیوع پیدا می‌کند.
آنفولانزای خوکی چیست؟
آنفلوآنزای خوکی نوعی آنفلوانزای فصلی است که در فصل‌های سرد سال شایع می‌شود. نام رسمی بیماری آنفلوآنزای A/H1N1pdm09 است. این بیماری نوع پنجم آنفولانزایی است که از سال‌ها پیش در جهان شناخته شده است.
نشانه‌هاى قابل انتظار آنفولانزاى خوکی در انسان‌ها مانند نشانه‌هاى آنفلوانزاى فصلى انسان است. تب ناگهاین، بی حالی، در خود فرورفتن، بى اشتهایى و سرفه کردن. همچنین تعدادی از افراد آلوده با آنفولانزاى خوکی دچار سردرد، گلودرد، کوفتگی و درد مفصل، عطسه، ناراحتی تنفسی، سرخ شدن یا التهاب و آبریزش بینی می‌گردند. در مواردی نیز تهوع، و استفراغ و اسهال گزارش شده است.
۵۰۰ میلیون نفر در سال ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰به آنفلوانزای اسپانیایی (A/H1N1) مبتلا شدند که بین ۲۵ تا ۵۰ میلیون کشته بر جای گذارد. بر اثر آنفلوانزای آسیایی (A/H2N2) در سال ۱۹۵۷ یک میلیون نفر مردند. آنفلوانزای هنگ‌گنگی (A/H3N2) در سال ۱۹۶۸ نزدیک به ۷۰۰ هزار کشته و آنفلوانزای روسی (A/H1N1) در سال ۱۹۷۷ نیز ۷۰۰ هزار کشته بر جای گذارد. موج پنجم که به آنفلوانزای خوکی (A/H1N1) شهرت یافته و از مکزیک شروع شد، در سال ۲۰۰۹ نزدیک به ۱۸ هزار کشته بر جای گذارد که قربانیان به لحاظ سنی میان ۳۰ تا ۴۴ ساله بودند. سازمان بهداشت جهانی با آغاز اپیدمی‌آنفلوانزای خوکی سیاست «قرنطینه» کامل را پیش می‌برد. این سیاست از ماه ژوئیه سال ۲۰۰۹ از آنجایی که مقابله با شیوع آنفلوانزا غیرممکن بود، تغییر یافت و برای کاهش میزان صدمات فقط نزدیکان بیمار تحت مراقبت قرار گرفتند.
دولت ایران چه اقدامی‌انجام داده است؟
مهار و مبارزه با شیوع بیماری‌های واگیردار به طور معمول نیازمند اقدام سریع و پیگیرانه دولت است. اما در ایران به نظر می‌رسد دولت چندان اقدام موثری در این‌باره ندارد و در برخی موارد با شیوع بیماری‌های واگیردار مانند مسائل امنیتی نظام برخورد و مدت‌ها خبر شیوع بیماری‌ها را انکار و تکذیب می‌کنند. در حالی که بیماری آنفولانزای خوکی در سالهای گذشته نیز در ایران وجود داشته اما به گفته وزیر بهداشت دولت یازدهم، اعتباراتی از سوی دولت برای این بیماری در نظر گرفته نشده است و هر چند سلامت در اکثر کشور‌ها در اولویت‌های اولیه بودجه‌ای قرار دارد در ایران معمولا اولویت نهم و دهم است. عدم اختصاص بودجه برای پیشگیری و درمان این بیماری در حالی است که وزارت بهداشت پیش‌بینی ابتلای ۶۰۰ هزار نفر به این بیماری در پاییز امسال را داشته است.
از سوی دیگر وزارت بهداشت هیچ برنامه آموزشی از طریق رسانه‌های جمعی و یا مراکز بهداشتی و بیمارستان‌ها در مورد این بیماری را در برنامه نداشته و هنوز میلیون‌ها نفر در ایران از شیوع این بیماری در کشور بی‌خبرند و یا به دلیل عدم اطلاع رسانی شفاف و صحیح از سوی دولت و رسانه‌های وابسته از کنار آن سهل انگارانه عبور می‌کنند.
این در حالیست که بیماری آنفلوانزای خوکی دارای تمام شاخصه‌های یک بیماری مسری و خطرناک است که هنوز داروی موثری برای پیشگیری یا درمان قطعی آن وجود ندارد و نگرانی جدی تمامی مردم، دولت‌ها و نهادهای ملی و بین‌المللی در زمینه بهداشت و سلامت را موجب شده و در ماه‌های اخیر به یک بحران جهانی تبدیل شده است.
دولت ایران معتقد است مهاجرت اتباع بیگانه از مرزهای شرقی باعث بروز مشکلاتی در این منطقه شده است. این درحالیست که برخی نیز معتقدند این بیماری توسط مسافرینی که به قصد زیارت به کشورهای عربستان و عراق سفر کرده‌اند به ایران منتقل شده است زیرا این ادعای دولت مبنی بر ورود ویروس توسط مهاجرین از مرزهای شرقی وارد شده‌اند قابل اثبات نیست و زمان ورود اتباع ایرانی یا خارجی هیچ آزمایش و تستی مبنی بر سلامت فرد گرفته نمی‌شود. ضمن اینکه در کشورهای زیارتی به دلیل حضور زائرین از کشورهای مختلف احتمال انتقال ویروس بیمارهای واگیردار بیشتر محتمل است.
برای پیشگیری و درمان چه باید کرد
دولت ایران تا کنون برنامه آموزش عمومی برای آگاهی مردم از چگونگی ابتلا به این ویروس و درمان آن نیز در نظر نگرفته است. در ادامه این گزارش، روش‌هایی برای پیشگیری و مراقبت از انتقال ویروس این بیماری توصیه می‌شود.
-در ابتدا گفتنی است زنان باردار، کودکان شش ماهه تا پنج ساله و افراد بالای ۶۵ سال و مبتلایان به بیماری‌های ایدز و تنفسی و سرطان بیشترین افرادی هستند که به این آنفولانزا مبتلا می‌شوند.
-پرهیز از دست دادن و روبوسی، شستن صحیح و مکرر دست‌ها با آب و صابون و گرفتن جلوی دهان با گودی آرنج هنگام سرفه و عطسه، سه اقدام کلیدی در عرصه پیشگیری از تبدیل شدن این آنفلوانزا به فراگیرشدن و اپیدمی است.
-استفاده از ماسک در مبتلایان می‌تواند به شکل قابل توجهی شیوع این بیماری را کنترل کند.
– از حضور در اماکن عمومی سرپوشیده تا حد ممکن خودداری کنید.
– در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده، استفاده از ماسک به مدت دو هفته برای همه اعضای خانواده توصیه می‌شود.
-انستیتو روبرت کخ آلمان برای کاهش خطر سرایت آنفلوانزای خوکی مدت قرنطینه بیماران برای بزرگسالان را ۸ روز و برای کودکان ۱۱ روز از هنگام بروز اولین علائم بیماری اعلام کرده است.
-واکسن Pandemrix و داروی تامیفلو اصلی‌ترین داروهای پیشگیرنده و درمان این بیماری هستند. نوشیدن آشامیدنی زیاد و استامینوفن نیز به بهبود بیماران مبتلا به این بیماری کمک زیادی می‌کند.
در پایان باید گفت برای بهتر عمل کردن سیستم ایمنی بدن استفاده از منابع سرشار ویتامین ث پیشنهاد می‌شود. پرتقال،گریپ فروت، انواع توت، فلفل دلمه‌ای، توت فرنگی، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز از قبیل انواع کلم از مواد غذایی موثر برای تامین ویتامین ث بدن هستند. همچنین سیر دارای آهن، روی و آلیسین است که سبب تقویت سیستم ایمنی و کمک به کاهش خطر عفونت‌های ویروسی می‌شود.
