والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی به دنبال یک بیماری طولانی که چندین سال او را ناتوان و زمین‌گیر ساخته بود، درگذشت.
شاهدخت اشرف پهلوی چهارمین فرزند رضاشاه و خواهر توأمان اعلیحضرت محمد رضاشاه بود. او در چهارم آبان ۱۲۹۸ خورشیدی در تهران تولد یافت.
پس از اتمام تحصیلات متوسطه و فراگیری دو زبان خارجی (فرانسه و انگلیسی) به خدمات عام‌المنفعه علاقمند شد و طی سال‌ها، در عهد سلطنت پدر و برادرش، سازمان‌های متعددی را در زمینۀ امور فرهنگی و نیکوکاری سازماندهی و سرپرستی کرد.
درگذشت وی در هفدهم دی‌ماه مصادف است با سالگرد آزادی زن در ایران و یادآور این که شاهدخت اشرف در شانزده سالگی جزو نخستین زنانی بود که بدون حجاب در جشن فارغ‌التحصیلی دانشسرای عالی شرکت کرد و همراه با زنان پیشرو دوران جدیدی را در زندگی زن ایرانی پایه گذاشتند.
در شهریورماه ۱۳۲۰ والاحضرت اشرف در معیّت پدرش که متعاقب جنگ دوم جهانی و ورود ارتش بیگانه به خاک ایران، ناگزیر از استعفا و ترک وطن شد، راه مهاجرت پیش گرفت و طبق توصیۀ پدر، در بازگشت به ایران یار و یاور برادر شد.
از نخستین اقدامات وی در این دوران، راه‌اندازی بنیاد خدمات اجتماعی بود که چند سال بعد، به عنوان سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی تحت ریاست عالیۀ پادشاه و نیابت والاحضرت اشرف وسعت یافت و در زمینه‌های مختلف پزشکی و فرهنگی و امور خیریه منشأ خدمات بسیاری قرار گرفت. در اواخر سال ۱۳۲۷ شورای عالی جمعیت زنان ایران به ریاست والاحضرت اشرف تشکیل شد و در سال‌های بعد، ریاست جمعیت زنان صلح‌جو، سازمان زنان، کمیسیون مقام زن وابسته به سازمان ملل متحد، نیابت ریاست کمیسیون مبارزه با بیسوادی، ریاست کمیسیون ایرانی حقوق بشر، ریاست هیأت نمایندگی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بخشی از کارنامۀ اجتماعی و سیاسی وی را تشکیل می‌دهد.
یادآوری این نکته ضروری است که شاهدخت اشرف همان قدر که به امور خیریه و نیکوکاری عشق می‌ورزید به امور سیاسی نیز علاقه داشت و سفرهای متعدد وی به کشورهای مختلف و دیدارهایش با رهبران و شخصیت‌های بنام سیاسی چون استالین، خروشچف، برژنف، گاندی، تیتو، هیلاسلاسی، جواهر لعل نهرو، بوتو، جان‌کندی، چائوشسکو و سوهارتو از آن جمله است.
او نخستین شخصیت ایرانی بود که در سال ۱۹۷۱ به‌طور رسمی به چین کمونیست سفر کرد و با رهبران این کشور درباره پایه‌گذ اری دوران جدید روابط ایران و چین به مذاکره پرداخت.
هنگامی که والاحضرت اشرف کلیه دارایی خود را برای تشکیل بنیاد اشرف پهلوی تخصیص داد، برادرش پادشاه فقید ایران در مصاحبه‌ای اظهار داشت «بنیاد اشرف یک بنیاد خیریه نیست و هدف از ایجاد آن، کمک به پیشرفت علم و دانش بشری است و افراد بسیاری چه در ایران و چه در خارج از کشور می‌توانند از امکانات این دانش‌اندوزی و خدمات فرهنگی استفاده کنند.»
از شاهدخت اشرف پهلوی کتاب خاطرات وی «چهره‌هایی در آئینه» و نیز «من و برادرم» بر جای مانده است.
فرزندان والاحضرت اشرف عبارتند از: شهرام پهلوی‌نیا (از همسر اوّلش علی قوام) و شهریار و آزاده شفیق (از احمد شفیق همسر دوم) که یک سال پس از انقلاب، شهریار که از افسران نیروی دریایی ارتش بود در پاریس توسط عوامل رژیم تازه به قدرت رسیده در ایران به قتل رسید و آزاده نیز که تا آخر عمر علیه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کرد در سن ۶۰ سالگی بر اثر بیماری سرطان در غربت درگذشت.
