سیاوش آذری – در محافل و مجالس خارج از کشور، گاه با چهره‌هائی از ایرانیانِ جلای وطن کرده روبرو می‌شویم که ابتدا آنها را باز نمی‌شناسیم اما وقتی به هویت‌شان پی می‌بریم و به یاد می‌آوریم که چگونه از هنر و مهارت ایشان در ایران استقبال می‌شد، افسوس می‌خوریم که چرا اینان با همه برجستگی و تاثیرگذاری هنرشان بر جامعه، ناگزیر به ترک کشور شده و از خلاقیت‌های آنان به سود کشور استفاده نمی‌شود.
دکتر نورالدین زرین‌کِلک که وی را به عنوان «پدر انیمیشن ایران» می‌شناسند، استاد این رشته و دانشمندی است که به علت خلاقیت‌های یگانه‌اش چندین جایزه مهم بین‌المللی در زمینه‌ی انیمیشن را به خود اختصاص داده و یکی از چهره‌های بزرگ این رشته است که یک سال قبل در ادامه اذیت و آزار حکومت اسلامی در ایران سرانجام ناگزیر به ترک وطن شده و اینک در حومه لس آنجلس اقامت دارد و کاری نمی‌کند.
دکتر نورالدین زرین‌کِلک می‌گوید: «هرگز مایل نبودم وطن‌ام را ترک کنم زیرا دلم می‌خواست در میهن‌ام باشم و جوانان مستعد را تعلیم بدهم اما حاکمان دینی با وجود وعده و وعیدهایشان برای بازگشت ایرانیان به وطن، در داخل کشور دمی شما را آسوده نمی‌گذارند به نحوی که سرانجام متوجه می‌شوید دیگر نمی‌شود تحمل کرد و راه خارج کشور را در پیش می‌گیرید.»
نورالدین زرین کِلک که متولد سال ۱۳۱۶ در مشهد است، تحصیلات دانشگاهی‌اش را با رشته پزشکی آغاز کرد و چند سال هم ادامه داد اما پس از مدتی آن را رها کرد و دکترای داروسازی گرفت. با این همه ذهن خلاق و پویای وی، نورالدین جوان را به سوی انیمیشن کشاند. رشته‌ای که با وجود گستردگی این هنر در جهان، در ایران هنوز چنان که باید شناخته نشده بود.
دکتر زرین کلک برای تحصیل در این رشته عازم بلژیک شد و در آکادمی سلطنتی بروکسل کارگردانی انیمیشن را به پایان برد. پس از آن در پراگ رشته نمایش عروسکی را تمام کرد.
در بازگشت به ایران به عنوان استاد انیمیشن در دانشکده هنرهای زیبا به تدریس پرداخت و راه خود را با تاسیس اولین دانشکده انیمیشن در ایران دنبال کرد که نخستین استاد این رشته در همین دانشکده نیز بود.
زرین کِلک یکی از نخستین کسانی بود که به تصویرسازی کتاب کودک و کتاب‌های درسی آموزش و پرورش پرداخت.
وقتی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تاسیس شد از او دعوت کردند تا در آن به تدریس انیمیشن به جوانان بپردازد.
از ایشان می‌پرسم: در فارسی به انیمیشن چه می‌توان گفت که معنی و معادل کامل باشد. دکتر زرین کلک پاسخ می‌دهد: «پویا نمائی…» و در تعریف بیشتر این هنر می‌افزاید: «انیمیشن هنری سهل و ممتنع است. به طور سنتی، با تکنیک فیلم‌سازی و استفاده از طلق می‌توان انیمیشن را به وجود آورد اما اکنون این کار را با استفاده از کامپیوتر انجام می‌دهند.»
از جمله آثار دکتر زرین کِلک می‌توان از «دنیای دیوانه دیوانه دیوانه»، «ابرقدرت‌ها»، «شازده کوچولو»، «امیرحمزه دلدار و گور دلگیر» نام برد که هر یک معرف هنر ارزنده وی در دنیای انیمیشن و تصویرسازی کتاب کودک هستند.
جوایزی که طی سال‌ها به استاد زرین کلک تعلق گرفته از این قرار است:
نشان بهترین کتاب سال یونسکو (توکیو، ژاپن) برای کتاب «کلاغ‌ها» در سال ۱۹۷۰
«سیب طلائی» بینال براتیسلاوا (چکسلواکی) برای کتاب «کلاغ‌ها» در سال ۱۹۷۱
جایزه برای مدارس انیمیشن فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی (فرانسه) برای فیلم «وظیفه اول» در سال ۱۹۷۱
نورالدین زرین کِلک جوایز دیگری نیز در همین رشته در فرانسه، بلژیک، سن فرانسیسکو، یونان، شیکاگو، پرتغال، مصر، آلمان، ایتالیا و خود ایران دریافت کرده است.
دکترزرین کلک به علت هنر ممتازش در سال‌های فعالیت در رشته‌ی انیمیشن عضو هیأت‌ها و نهادهای مختلف نیز بوده است از جمله:
عضو هیات مدیره انجمن جهانی فیلم‌سازان انیمیشن
عضو هیات داوران فستیوال‌ها و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی انیمیشن و تصویرسازی
موسس و استاد اولیه مدرسه انیمیشن ایران
موسس و استاد دانشکده انیمیشن دانشگاه فارابی
بنیانگذار انجمن فیلم‌سازان انیمیشن ایران
رئیس انجمن جهانی فیلم‌سازان انیمیشن
علاوه بر این، دکتر نورالدین زرین کلک سال‌ها برای روزنامه‌ها و مجلات ایران کاریکاتور و تصویر می‌ساخته است، همچنین برای کتاب‌های درسی دبستان از سال اول تا چهارم.
با این همه اشتهار و اعتبار و هنر و مهارت، دکتر زرین کِلک در سال ۱۳۸۶ به اتهام واهی «هتک حرمت» نسبت به یک دختر حزب‌اللهی از دانشگاه اخراج و خانه‌نشین شد!
اما وی خانه‌اش را به محل کار تبدیل کرد اما از آنجا که این همه جفا حق وی نبود و او را از خلاقیت باز می‌داشت، ادامه‌ی اقامت در کشور ممکن نشد و سرانجام بار سفر بست و به آمریکا آمد.
وقتی می‌پرسم: اینجا چه می‌کنید؟
به خنده‌ای پاسخ می‌دهد: آیین پدری را اجرا می‌کنم! هیچ!
مجموعه‌ای از آثار استاد نورالدین زرین‌کلک را می‌توانید در سایت ایشان تماشا کنید.
