بیژن فرهودی – روز پنج‌شنبه ۲۸ ژانویه در پاریس و در حاشیه مراسم یادبود شاهدخت اشرف پهلوی که با حضور نزدیک به ۱۳۰ نفر از بستگان، دوستان و همکاران پیشین خواهرهمزاد محمدرضا شاه پهلوی در نزدیکی کاخ الیزه برگزار شد فرصتی دست داد تا با شهبانو فرح پهلوی گفتگویی ویدیویی انجام دهم.
در این گفتگو ملکه پیشین ایران نظرات خود را در مورد شخصیت پرنسس اشرف و نیز دیدار حجت‌الاسلام حسن روحانی از پاریس و وضعیت کنونی کشور ابراز می‌کند که متن نوشتاری آن نیز برای آن گروه از خوانندگان کیهان لندن که ممکن است از جمله به دلیل سانسور و فیلترینگ و سرعت کم اینترنت به گفتگوی ویدیویی دسترسی نداشته باشند منتشر می‌شود.
-شهبانو، امروز مراسم بزرگداشت والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی در پاریس برگزار شده، شما عالی‌مقام‌ترین چهره‌ای بودید که در این مراسم حضور داشتید. خودتان بفرمایید احساسات‌تان را نسبت به شاهدخت اشرف، حالا که بعد از ۹۶ سال ایشان دیده از جهان فرو بستند.
-درود بر شما، درود بر بینندگان و خوانندگان شما، البته امروز روز محزونیست برای من. با صحبت‌هایی که شد و فیلم‌هایی که نشان داده شد، شخصیت ایشان بیشتر و بیشتر شناسانده شد به مردم و خوشوقتم که عده زیادی هم در موناکو حضور داشتند و هم‌چنین امروز در اینجا.
روابط من با والاحضرت خیلی خوب بود، هم در ایران و صحبت‌هایی که داشتیم، در مراسم جدی و کارهای جدی و در تعطیلات… بخصوص بعد از این جریانات که خارج از مملکت شدیم و در مناطق مختلفی که می‌رفتیم به دیدار برادر تاجدارشان می‌آمدند از جمله در قاهره. مرتب همدیگر را می‌دیدیم.
-در مورد شاهدخت اشرف پهلوی همیشه نظرات متفاوتی ابراز می‌شود. یک شخصیت بحث‌انگیز بودند در تاریخ معاصر ایران، هم نظرات مثبت و هم نظرات منفی. شما ایشان را چگونه یافتید؟
-من واقعا برای ایشان احترام قایل بودم برای اینکه خیلی فعال بودند و تأثیراتی داشتند در زمینه‌های مختلف، البته با پشتیبانی اعلیحضرت در آن راهی که ایران داشت می‌رفت، بسیار تأثیر داشتند که در پیام‌ام چه در خاکسپاری و چه در همین مراسم به طور مفصل گفتم.
-آیا هیچ وقت اعلیحضرت شکایتی داشتند از اینکه مثلا عملکرد خواهرشان لطمه‌ای بزند به سلطنت ایشان؟
-نه، نه، به من هیچی نگفتند. البته می‌دانید، تمام افرادی که در یک موقعیت سیاسی و اجتماعی به این شکل هستند، یک عده طرفدار دارند و یک عده طرفدار ندارند. ولی به هر صورت کارهای مثبتی که کسی انجام داده باقی می‌ماند در تاریخ.
-هیچ خاطره خاصی از شاهدخت اشرف پهلوی دارید؟
-خاطره که زیاد دارم، هم طنز داشتند و… واقعا نمی‌دانم چه بگویم…
-صدای ایشان را کسی نشنیده، صدای ایشان که به زبان فارسی صحبت کنند. من این همه فیلم و مستندهایی که دیدم صدای ایشان شنیده نمی‌شود…
-خب، حتما بایست پیدا کرد پیام‌ها و یا نطق‌های ایشان را…
-به زبان خارجی هست ولی به زبان فارسی من ندیدم…
-آخر خیلی چیزها الان دیگر نیست.
-شهبانو، مراسمی که امروز برگزار می‌شود، در نزدیکی کاخ الیزه است. همین امروز حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی رییس جمهور ایران آمده با مقامات فرانسوی به گفتگو بپردازد. نظرتان در مورد این دیدار چیست؟ با توجه به اینکه مسأله حقوق بشر در ایران مدّ نظر میلیون‌ها ایرانی هست ولی ظاهرا خارجی‌ها به این مسأله توجه خاصی مبذول نمی‌دارند.
-ببینید، طبیعتا موقعی که من امروز آمدم اینجا همه‌اش به همین فکر بودم. درست است که اتفاق روزگار طوری شده که الان ما با آن عده‌ای که چندصد متری ما هستند در یک خیابانیم. ولی در خیلی خیابان‌های دیگر با هم نیستیم. و من چیزی که می‌خواستم بگویم اینکه من طبیعتا به فکر ایران و ایرانی هستم. ایشان [حسن روحانی] که به اروپا آمدند و خیلی چیزها خریداری می‌شود از خارج و ممالک مختلف، به نفع ایران هم هست، طیاره‌ها کهنه شدند و غیره… و خارج هم سعی می‌کند تا جایی که امکان دارد چیزهایی را بفروشد به ایران. از اینکه طوری بشود که وضع مردم بهتر بشود، گرفتاری‌شان، کم غذایی‌شان، بیکاری‌شان، بی‌حقوقی‌شان… امیدوارم که این طور بشود. ولی شنیدم که می‌گویند حاضرند افرادی را بفرستند به ایران که ایران را مدرنیزه بکنند، خب، ما مدرنیته داشتیم! یادم است آن موقع ایراد می‌گرفتند که غرب‌زده شده‌ایم! خارجی‌ها می‌گفتند زیادی تند جلو رفتید! یعنی مثل اینکه مردم حاضر نبودند. حالا بعد از چندین دهه که ملت ایران در قرن‌های گذشته زندگی کرده، حالا می‌خواهند مدرنیسم را به آنجا ببرند! ولی چیزی که بیشتر به فکر می‌رسد این است که ایشان [روحانی] و این گروهی که آمده‌اند خیلی چیزها خریداری می‌کنند ولی خیلی چیزها در اروپا هست که مجانیه. و آن خیلی مهم است که امیدوارم که این گروه یاد بگیرد و با خودش ببرد: و آن دمکراسی است، حقوق بشر است، حقوق و موقعیت زنان است، حقوق اقلیت‌های مذهبی است، حقوق جوانان است که بچه‌های زیر ۱۸ سال را اعدام نکنند. همه‌ی اینها و از همه مهم‌تر جدایی دین از سیاست. امیدوارم واقعا این هدیه‌ی گرانبها را که مجانیست، ایشان با خودشان به ایران ببرند.
-شهبانو، دکتر شاپور بختیار آخرین نخست وزیر رژیم سلطنتی در مصاحبه‌هایش می‌گفت که غربی‌ها در ایران به دنبال دمکراسی و حقوق بشر نیستند، آنها می‌خواهند کدخدا را ببینند و ده را بچاپند. آیا فکر می‌کنید واقعا غرب نگران دمکراسی در ایران هست که فشار بیاورند به روحانی و حکومت ولایت فقیه؟
-من فکر می‌کنم که به هر صورت اگر درهای ایران به طرف گروه‌های مختلف باز شود، اثر خواهد گذاشت. مهم‌تر از غرب و ممالک دیگر، خود ایرانیان هستند! که اکثریت‌شان جوان هستند، آزادی می‌خواهند، دختران و زنان ایران می‌خواهند نفس بکشند. الان می‌بینند در دنیا چه خبر است و خیلی‌ها می‌دانند که اگر این اتفاق [انقلاب اسلامی] در مملکت‌شان نیفتاده بود، امروز کجا بودند. اصلا منطقه کجا بود. و من هیچ وقت فراموش نمی‌کنم که اعلیحضرت گفتند اگر یک اتفاق منفی برای ایران بیفتد نه تنها برای ضرر دارد بلکه برای منطقه و تمام دنیا ضرر خواهد داشت و متأسفانه همین شد. ولی من همیشه می‌خواهم مثبت باشم و امید دارم که روزگاری این جوری نخواهد بود.
-نقش اپوزیسیون را الان در این مقطع زمانی چگونه می‌بینید؟ اپوزیسیون چه کار می‌تواند بکند که کمک بشود به برقراری آزادی و دمکراسی در ایران؟
-به هر صورت تا آنجایی که گروه‌های مختلف با عقاید سیاسی مختلف وجود دارند، اگر همان طور که شاهزاده رضا می‌گوید (البته نمی‌گویم که همه می‌توانند با هم باشند) ولی آنها که به آزادی و دمکراسی و حقوق بشر باور دارند به جای اینکه در خارج به هم بپرند بهتر است با هم باشند و حتما اثر دارد و کمک می‌کند به داخل کشور. ولی از همه مهم‌تر مردم داخل ایران هستند.
-شهبانو، برخی معقتدند که اگر شما پرچم مبارزه را به دست بگیرید زنان ایرانی پشت سر شما قرار خواهند گرفت و زنان ایرانی بسیار شجاع‌تر از مردان ایرانی هستند.
-در اینکه من برای زنان ایرانی بسیار احترام دارم شکی نیست چون در تمام این سال‌ها و با تمام مشکلات خیلی شجاعت نشان دادند. ولی همان طور که گفتم من همیشه کنار شاهزاده هستم و کنار مردم ایران.
-انتخابات مجلس در پیش است. شما چه نظری دارید؟ آیا واقعا انتخابات اثری در وضعیت مردم ایران دارد؟
-ببینیم چه می‌شود. من فکر نمی‌کنم. به هر صورت گرفتاری ما خود قانون اساسی این سیستم است.
-با سپاس از شما شهبانو.
