کامیار بهرنگ- امنیت اینترنت برای ما داستان مرگ و زندگی است. این گفته‌های یک فعال امنیت سایبری در دمشق است که در حاشیه «فستیوال اینترنت آزاد» با او به گفتگو نشستم.
همان طور که پیش‌تر در گزارش مربوط به این فستیوال نیز اشاره شد، برای امنیت شرکت کنندگان در این نشست هیچ عکسی گرفته نشده و حتی صدای مصاحبه شوندگان نیز ضبط نشده است.
این فعال سوری تاکید دارد که «تفاوتی ندارد شما در کدام منطقه هستید، چه زیر نظر دولت اسد و چه در مناطق تحت تصرف داعش که باشید باید بدانید یک اشتباه کوچک می‌تواند به زندان و شکنجه و حتی مرگ شما بیانجامد». او با اشاره به اینکه «هر دو آنها حقوق پایه‌ای بشر را زیر پا می‌گذارند و هیچ احترامی برای حوزه شخصی قائل نیستند» اضافه کرد: «شما بر اساس یک نوشته و یا ای-میل، پست فیس‌بوک یا توییتر، عکس‌های شخصی و عمومی می‌توانید با جان خود بازی کنید. داشتن عکس از دیوارنوشته‌های ضد اسد و یا علامت‌های ضد اسلام در هر دو سوی یک ماجرا می‌تواند دست کم موجب بازداشت شما شود. اسد و داعش در این مورد دو روی یک سکه هستند».
او در ادامه گفتگوی خود با کیهان لندن، شرایط امروز سوریه را به ۴ دسته متفاوت تقسیم می‌کند:
«اول، بخش تحت نظارت دولت اسد: در این بخش دولت با دارا بودن تجهیزات و البته افراد زیادی که در استخدام خود دارد به صورت جدی سایت‌ها، رسانه‌های اجتماعی و به طور کلی فعالیت‌های سایبری را تحت نظر دارد. آنها به خوبی از اثر این شبکه‌ها در فعالیت‌های خیابانی آگاه هستند و به همین دلیل با دقت در این مورد کار می‌کنند. شما به یاد دارید که در روزهای ابتدایی اعتراضات فیلم‌های بسیاری توسط کاربران سوری با تلفن‌های هوشمند و یا رسانه‌های اجتماعی به بیرون از سوری ارسال شد. ارتباط میان فعالان هم آن روزها کمی آسان‌تر بود اما امروز دولت اسد در این مورد بسیار خشن عمل می‌کند. از سوی دیگر آنها با داشتن یک تیم بزرگ به دنبال هک کردن راه‌های ارتباطی فعالان سوری هستند تا بتوانند شبکه‌های آنان را شناسایی کنند، در کل باید بگویم به اندازه کافی امکانات و نفر برای تخریب دارند.
دوم، بخش تحت نظارت دولت اسلامی (داعش): در ابتدا باید بگویم که بخش‌هایی که دیگر اسلام‌گرایان تندرو نیز در آنها حضور دارند همین داستان در جریان است. تفاوت میان این بخش‌ها با حوزه‌ی تحت نظارت دولت اسد در امکانات و تعداد و البته نوع برخورد است. داعش به اندازه کافی امکانات شنود و هک ندارد اما با جدیت بیشتری به دنبال نظارت مستقیم بر مردم است. شما اگر با دولت اسد مشکلی پیدا کنید احتمالا به زندان افتاده و شدیدا شکنجه می‌شوید اما باید توجه داشته باشیم که یک اشتباه کوچک در منطقه تحت امر داعش می‌تواند به قیمت جات شما تمام شود. تمام موبایل‌ها، لپ‌تاپ‌ها، حافظه‌های فلش و هارد دیسک‌های سیار در بیشتر (و شاید بتوان گفت تمام) ایست‌های بازرسی کنترل می‌شوند. اگر هر کدام از اینها پاس‌ورد داشته باشد باید آن را بازکرده و در اختیار ماموران قرار دهید. در این مورد هم باز داعش و اسد درست همان سکه‌ای هستند که گفتم. هر دو آنها در این ایست‌های بازرسی به دنبال چیزی برای به دردسر انداختن شما می‌گردند.
سوم، بخش‌های شمالی که بیشتر در اختیار نیروهای کرد قرار دارند با اینکه همچنان دارای یک سری خط قرمز هستند اما شما آنجا از آزادی‌های بسیاری برخوردار هستید. بزرگ‌ترین خطر در این منطقه حملات سایبری نیروهای دولتی است که تلاش می‌کنند تا رابطه میان فعالان سوری و کرد منطقه را شناسایی کنند.
چهارم، خارج از سویه: نیروهای فعال سوری و مخالفان اسد در خارج از سوریه می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند. اما در عین اینکه آنها امکان کمک‌رسانی برای رسانیدن صدای این مخالفان به جهانیان را دارند اما می‌توانند با فعالیت‌های خود دردسرهای زیادی را نیز برای فعالین داخل سوریه درست کنند. انتشار بدون دقت عکس‌ها و فیلم‌ها، گزارش‌ها و هر مطلب دیگری که بتواند سرنخی از یک شبکه را به دست نیروهای امنیتی بدهد می‌تواند به لو رفتن آن بیانجامد».
این فعال سوری در ادامه به روی مساله ایست‌های بازرسی تاکید کرد و گفت: «سربازهای اونیفورم‌پوش ارتش اسد یا تفنگ به دستان داعشی به موبایل‌های شما به عنوان یک راه برای دستگیری شما نگاه می‌کنند. به شکلی دیگر باید گفت بر خلاف بسیاری از نقاط جهان، در ایست‌های بازرسی فرض بر این است که شما چیزی برای پنهان کردن دارید مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. حتی داشتن یک پاس‌ورد چند مرحله‌ای و پیچیده می‌تواند آنها را به شما مشکوک کند و این آغاز دردسر است. آنها از شما می‌خواهند که وارد صفحه شخصی فیس‌بوک خودتان شوید و تمام پیام‌ها و عکس‌های شما را بازرسی می‌کنند. گاهی داشتن چند دوست مخالف در فیس‌بوک برای شما می‌تواند هزینه داشته باشد. اینجا هم تفاوت نظامیان اسد و اسلحه به دستان داعش تنها در تجهیزات است و در نوع برخورد، در بسیاری موارد مانند هم رفتار می‌کنند. نظامیان اسد امکانات لازم برای کپی گرفتن از تمام اطلاعات شما را دارند و به این شکل می‌توانند در آینده آنها را مورد بازبینی قرار دهند. این به معنی آن است که شما با گذر از یک ایست بازرسی همیشه در معرض بازداشت قرار خواهید داشت».
این فعال سوری می‌گوید که به تمام دوستان و آشنایان خود توصیه می‌کند تا در حین عبور از ایست‌های بازرسی هیچ تجهیزاتی که به روی آن اطلاعاتی ذخیره شده باشد همراه نداشته باشند.
او در پایان مصاحبه خود با کیهان لندن به نقش جامعه جهانی و فعالان امنیت سایبری در رسانیدن صدای معترضان سوری به هر دو سوی بحران سوریه (اسد و داعش) اشاره کرد و گفت: «امروز ما از هر دو سو زیر فشار هستیم، تنها راه ما برای اینکه صدایمان به جایی برسد همین فضای آنلاین است که هر روز هم محدودتر می‌شود. ما خواهان آزادی بیان، آزادی گردش اطلاعات، حقوق بشر و صلح هستیم. مردم سوریه می‌خواهند امروز فریاد بزنند و در حال حاضر نه تنها از سوی دولت اسد و یا از سوی یک گروه اسلام‌گرا (داعش) بلکه از سوی دیگر نیروهای تندرو نیز تحت فشار هستند. اما به نظرم با توجه به نفوذ اینترنت در زندگی ما، جنگ سایبری داخلی نیز در سوریه آغاز خواهد شد. دولت اسد و داعش می‌خواهند ما را محدود کنند اما ما نیز ساکت نخواهیم ماند و هم برای ادامه‌ی اعتراض های خودمان و هم برای غلبه بر راهکارهای ضد انسانی آنها تلاش می‌کنیم».
