احمد رافت – مرکز عزری برای پژوهش در مورد ایران و خلیج فارس، وابسته به دانشگاه حیفا در اسرائیل، هشتمین کنفرانس سالانه خود را با عنوان «ایران و اسرائیل، گذشته و حال» در روز ۱۱ آوریل در محل این دانشگاه برگزار میکند. مرکز عزری برای پژوهش در مورد ایران و خلیج فارس، ۸ سال پیش با حمایت مئیر عزری، اسرائیلی ایرانیتبار و نخستین سفیر اسرائیل در ایران آغار به کار کرد.
مدیریت این مرکز در حال حاضر بر عهده یک ایرانیتبار دیگر، سلیمان شاهور، استاد دانشگاه حیفا است. در این کنفرانس یک روزه در چهار میز گرد که در آنها کارشناسان ایرانی، ایرانیتبار و اسرائیلی رشته سخن را به دست گرفته و ابعاد مختلف روابط ایران و اسرائیل در دوران قبل از انقلاب و در سالها بعد از آن مورد گفتگو و بررسی قرار خواهد گرفت. در میزگرد با عنوان «منافع مشترک و منافع متضاد در دوران پهلوی» به روابط بین دو کشور از اعلام موجودیت کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸ تا انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ مورد بررسی کارشناسان اسرائیلی پرداخته میشود.
عنوان میزگرد دوم «منافع مشتنرک و متضاد در سالهای بعد از انقلاب» است که به مسائلی چون روابط جمهوری اسلامی با گروههای فلسطینی نیز میپردازد.
دو میز گرد آخر نگاهی به آینده روابط بین دو کشور دارند. «درک مشترک و متقابل» عنوان میزگردی است که در آن رسول نفیسی استاد دانشگاه استریر، مهدی خلجی پژوهشگر اندیشکده واشنگتن برای مطالعات سیاستهای خاورمیانه و محسن سازگارا تحلیلگر سیاسی ساکن واشنگتن، نیز در آن، از طریق ویدیوئی، حضور دارند. این سه سخنران، اگرچه با عناوین مختلف، ولی در مورد دید روحانیون و مردم ایران به اسرائیل صحبت میکنند.
سخنران مقدماتی آخرین میزگرد رامین پرهام است که دو سال پیش کتاب «ایران – اسرائیل، بازی جنگ» را به زبان فرانسوی منتشر ساخت. در این میزگرد دو سخنران اسرائیلی ایرانیتبار، سلیمان شاهور و مئیر جاودانفر نیز در رابطه با آینده روابط دو کشور و منافع مشترک ایران و اسرائیل در منطقه صحبت خواهند کرد.
در همین زمینه، سلیمان شاهور در گفتگو با کیهان لندن میگوید: «البته بررسی کلیه ابعاد مناسبات و روابط دو کشور در یک روز امکانپذیر نیست و ما امیدواریم که این کنفرانس اولین در نوع خود از یک سری کنفرانسهای دیگر در این رابطه باشد. این کنفرانس بیشتر بر روابط اسرائیل با ایران در دوران پهلوی متمرکز خواهد بود و گفتگوی مفصلتری در رابطه با دوران بعد از انقلاب را به همایش دیگری واگذار می کنیم».
شاهور معتقد است که «بعد از انقلاب نیز دو کشور دارای روابط گستردهای بوذند البته این روابط نه دیپلماتیک بلکه خصمانه بودند. در رابطه با بسیاری مسایل منطقهای و بینالمللی سیاستهای این دو کشور به نوعی به هم گره خورده است، از پرونده اتمی تا حزبالله در لبنان و یا حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه».
یادآوری میشود که ایران در سال ۱۹۵۰ میلادی در عمل موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت. سلیمان شاهور در همین رابطه خاطرنشان میکند که «ایران در اسرائیل نماینده رسمی داشت و دیپلماتهای اسرائیلی هم در تهران حضور داشتند. اولین سفیر اسرائیل در تهران مرحوم مئیر عزری بود که ۸ سال پیش با حمایت مالیاش این مرکز در دانشگاه حیفا آغاز به کار کرد». سلیمان شاهور صحبت از همکاریهای گسترده بین دو کشور در «زمینههای کشاورزی، دفاعی و صنعتی» میکند و میافزاید «شاید بسیاری از جوانان ایرانی در این رابطه اطلاعات دقیقی نداشته باشند ولی اگر از پدران یا پدر بزرگانشان بپرسند بدون شک برای آنها از گستردگی این روابط خواهند گفت».
سلیمان شاهور در ادامه گفتگو با کیهان لندن میگوید: «متاسفانه با پیروزی انقلاب اسلامی، مصلحت کشور فدای مصلحت نظام شد و جمهوری اسلامی راه خصومت با اسرائیل را برگزید که خلاف مصالح ملی ایران است. البته حمهوری اسلامی سیاستهایش را فراملی کرد و پان اسلامیسم را در سرلوحهی کار خود قرار داد به این امید که بتواند محبوبیتی میان شهروندان کشورهای اسلامی برای خود کسب کند». سلیمان شاهور میافزاید: «این سیاست در ۳۷ سال گذشته هیج تغییری نکرده است و دولتهائی که خود را در ایران اصلاحطلب میخوانند نیز این سیاستها را بدون هیچ تغییری ادامه دادند».
سلیمان شاهور معتقد است که باید مردم ایران را با واقعیتهای اسرائیل، و اسرائیلیها را نیز با افکار مردم ایران آشنا ساخت: «ما به همین منظور سعی کردیم با پایگاه اینترنتی تهران- حیفا- تل آویو که ۵ سال پیش آغاز به کار کرد ایرانیها را با واقعیتهای اسرائیل آشنا کنیم و تا حدی هم موفق بودیم. حالا عمر این طرح بسر رسیده و ما سرگرم طراحی پایگاه اینترنتی دیگری، این بار دو زبانه یعنی فارسی و عبری هستیم تا اسرائیلیها را نیز با ایران، مردم و فرهنگش آشنا سازیم، تا شناخت آنها از ایران و ایرانی تنها به اخباری که در رسانهها منتشر میشود محدود نباشد. اخباری که رسانههای اسرائیل در مورد ایران منتشر میکنند، در اکثر موارد به تهدیدهای مقامات جمهوری اسلامی علیه اسرائیل و خطرات جمهوری اسلامی برای امنیت اسرائیل خلاصه میشود، مثل تهدید سپاه پاسداران با موشک پراکنی به خاک اسرائیل یا محو این کشور از نقشه جهان».
البته باید افزود که در سالهای اخیر همین اخبار خواست آشنائی بیشتر و واقعیتر با ایران و ایرانیان را در مردم اسرائیل افزایش داده است. در اکثر جشنواره های اسرائیلی فیلمهای کارگردانان ایرانی اکران میشوند و در برخی موارد کارگردانان این فیلمها مثل محسن مخملباف یا سپیده فارسی هم برای حضور در اکران فیلمشان به اسرائیل سفر کردهاند. آثار برخی از نویسندگان معاصر مثل محمود دولت آیادی یا ایرج پزشکزاد هم به عبری ترجمه و مورد استقبال قرار گرفتهاند. سلیمان شاهور در این زمینه در پایان گفتگوی خود با کیهان لندن اشاره به یک ابتکار جدید در دانشگاه حیفا میکند و خبر میدهد که «ما برنامهای داریم برای شناساندن فرهنگ غنی ایران که به صورت سریالی خواهد بود و در آن به ترجمه آثار ادبیات کلاسیک ایران مثل مثنوی رومی خواهیم پرداخت».