کامیار بهرنگ- مجله تایم به سنت همیشگی خود ۱۰۰ چهره برتر (موثر) سال گذشته را معرفی کرد. روی جلد این شماره مجله تایم عکس لئوناردو دیکاپریو برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول اسکار امسال نقش بسته است.
اما این تنها دلیل انتخاب او برای روی جلد رفتن نبود و مقاله‌ای که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مورد او نوشته بخش‌های دیگری از عملکرد این بازیگر و فعال حقوق محیط زیست را نمایان می‌کند.
نانسی گیبز مدیر مسئول مجله تایم در سرمقاله این ویژه‌نامه تاکید دارد که انتشار هرساله این فهرست ۱۰۰ نفره «به همه ما فرصت می‌دهد تا به عقب بازگردیم و آنچه ما را به جلو می‌برد را اندازه‌گیری کنیم. درس‌هایی که از گذشته گرفته‌ایم و آنچه ما را به آینده امیدوار می‌سازند را ببینیم. از رهبران سیاسی تا هنرمندان، ورزشکاران، دانشمندان و شخصیت‌های با نفوذ […] کسانی که از ساختارها عبور کرده‌اند، رکوردها را جابجا کرده‌اند، سکوت را شکسته‌اند و محدودیت‌ها را برای راحتی بیشتر ما تغییر داده‌اند».
انتشار نام‌ها در مجله تایم بر اساس تقسیم‌بندی موضوعی است و ترتیب انتشار به معنی اهمیت بیشتر آنها نیست. بر همین اساس اولین گروه از این لیست ۱۰۰ نفره به «پیشگامان» اختصاص دارد.
پشگامانی برای تغییر
لین‌مانوئل میراندا آهنگساز و ترانه‌سرای آمریکایی اولین نامی است که در این فهرست منتشر شده است. او از یک خانواده ساده مسیر ترقی را چنان طی کرده که حالا به یکی از مشهورترین آهنگسازان و رپر‌های آمریکا بدل شده است. مسیر پیشرفت او چنان بوده است که تایم را مجاب کرده تا او را در کنار کیپ ثورناخترشناس و فیزیک‌دان آمریکایی قرار دهد. نام این اخترشناس بیشتر پس از نمایش فیلم «میان ستارگان» اثر کریستوفر نولان و طرح موضوع «کرم چاله‌ها» (Black hole cosmology) که نظریه کیپ ثورن است بر سر زبان‌ها افتاد.
کتی نیاکان تنها شخصیت ایرانی تباری است که در این فهرست حضور دارد. این متخصص پژوهش سلول‌های بنیادین در موسسه فرانسیس کریک لندن، اولین محققی است که به صورت رسمی اجازه تحقیقات پزشکی روی بافت ژنتیک جنین انسان و دست‌کاری آن را پیدا کرده است. او در این رتبه بندی در مقام سی و هشتمین فرد تاثیرگذار سال گذشته قرار گرفته است.
جینا رودریگز (بازیگر)، راج پنجابی (فعال بهداشت عمومی)، آلن استرن (مختصص فیزیک نجومی)، کریستینا فیگرز (مسئول تغییرات و آب وهوایی سازمان ملل متحد)، مارک ادواردز و مونا حنا عتیشا (محقق) پدر روحانی ماسی زرای (کشیش و فعال حقوق پناهندگان)، لی برگر (باستان‌شناس) نادیا مورا (وکیل و فعال ضد جنگ)، دن کاردر (مهندس)، هپ جاهرن (زیست-جغرافی‌دان)، فلیکس کیلبرگ (کمدین)، روی چوی (سرآشپز)، سونیتا ناراین (فعال محیط زیست)، پالمر لوکی (مخترع) لورا اسرمن و شلی وانگ (جراح و تومور شناس)، کتلین جنر (برنده سابق مدال المپیک و فعال حقوق بشر) و عزیز انصاری (کمدین) دیگر شخصیت‌هایی است که در این لیست قرار دارند. اما یکی از شخصیت‌های قابل توجه در این گروه، ابتهاج محمد شمشیرباز زن آمریکایی است که برای اولین بار با حجاب اسلامی در مسابقات المپیک ریو (۲۰۱۶) شرکت خواهد کرد.
غول‌هایی که دنیا را یکپارچه می‌کنند
گروه دوم لیست صد نفره مجله تایم با عنوان «غول‌ها» معرفی شده‌اند که با معرفی پریسیلا چان و مارک زاکربرگ مدیرعامل فیس‌بوک آغاز می‌شود. در کنار آنها استفان کاری، بسکتبالیست مشهور لیگ آمریکا قرار دارد. پس از آنها ایلای بورد (کارآفرین و نیکوکار)، کتلین کندی (تهیه کننده سینما)، وانگ جیانلین (سرمایه‌دار)، پاپ فرانسیس (رهبر کاتولیک‌های جهان)، دوین جوهانسون (بازیگر)، کتی لدکی (قهرمان شنا)، محمد بن نایف (شاهزاده سعودی) و یوری میلنر (متخصص ریسک سرمایه)، بینی و ساچین بنسال (طراح و صاحبان سایت فیلپکارت) قرار دارند. جدا از زاکربرگ دو چهره دیگر که امروز «غول»های دنیای دیجتال هستند نیز حضور دارند؛ سوندار پیچای مدیرعامل جوان گوگل و همچنین تیم کوک مدیرعامل اپل هر دو در این فهرست قرار دارند. در معرفی پیچای آمده است: «کسی‌که در تابستان گذشته مدیرعامل گوگل شد و توانست کمک کند تا گوگل دنیا را تغییر دهد». نکته جالب آنجا است که در معرفی کوک نیز همین تعریف با جملاتی متفاوت تکرار شده است: «تغییر دنیا با تحول در دنیای ارتباطات و تولید». اگر زاکربرگ را هم به دلیل «ایجاد یک فضای فوق ارتباط جهانی» در نظر بگیریم متوجه خواهیم شد دنیای دیجیتال تا چه حد در زندگی و آینده ما تاثیرگذار خواهد بود.
هنرمندانی که فقط هنرمند نیستند
گروه سوم فهرست ۱۰۰ چهره تاثیرگذار مجله تایم به هنرمندان می‌پردازد. این لیست با پریانکا چوپرا بازیگر مشهور بالیوود آغاز می‌شود. در کنار او یایوی کوساما (نقاش)، شارلیز ترون (بازیگر و فعال مبارزه با ایدز)، مارک ریلانس (برنده جایزه بهترین نقش مکمل مرد اسکار)، جولیا لوئیس دریفوس (بازیگر)، گوو پی (طراح)، تا-نهیسی کوتس (نویسنده)، اسکار ایساک (بازیگر)، بیارک اینگلز (آرشیتکت)، ریکاردو تیسچی (طراح مد)، ملیسا مک‌کارتی (بازیگر)، النا فرانته (نویسنده)، ادریس آلبا (بازیگر)، آریانا گراند (خواننده)، رایان کوگلر (کارگردان)، تاراجی هندرسون (بازیگر)، گائل گارسیا برنال (بازیگر) و کندریک لمار (موزیسن و خواننده هیپ هاپ) قرار دارند. نکته مهم در این فهرست حضور نداشتن لئوناردو دیکاپریو به عنوان هنرمند است. به عبارتی دیگر این برنده جایزه اسکار که طلسم ۲۰ ساله دریافت نکردن این جایزه را شکسته است تنها بخاطر هنرش روی جلد مجله تایم نرفته است. او امروز یک «آیکون» است.
پریانکا چوپرا بازیگری که فقط در بالیوود فعال نیست و حالا در تلاش است که مردم را به هدف‌های خود نزدیک‌تر کند. شارلیز ترون نیز بازیگری است اهل آفریقای جنوبی که موفقیت‌های سینمایی خود را در راه مبارزه با بیماری ایدز به کار گرفته است. کتاب «بین من و جهان» نوشته تا-نهیسی کوتس روایتی تکان‌دهنده از نژادپرستی در آمریکا است که حالا علاوه بر جایزه‌های معتدد از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در سطح جهان محسوب می‌شود. گائل گارسیا برنال نیز که برای عده‌ای از ایرانیان به دلیل ایفای نقشش در فیلم «گلاب» (Rose Water) در نقش مازیار بهاری -روزنامه‌نگاری که بعد از اعتراضات به نتایج انتخابات سال ۸۸ مدتی را در زندان سپری کرده بود- بازیگری شناخته شده است. او نیز جدا از بازیگری در بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی حضور دارد؛ موضوعی که نشان می‌دهد دیگر فقط بازیگری نیست که این افراد را به روی جلد مجله‌ها می‌آورد بلکه هنری والاتر نیز در میان آنها وجود دارد.
رهبران دنیای پر هیاهو
فهرست چهارم که برای بسیاری شناخته شده‌تر است مربوط به «رهبران» است٬ فهرست رهبران اقتصادی و سیاسی جهان با نام کریستین لاگارد رئیس بانک جهانی آغاز می‌شود. لاگارد اولین زنی است که نهادی در این سطح را مدیریت می‌کند. او تا امروز نقشی مهم در مدیریت بحران اقتصادی یونان داشته است. جنت یلن از اعضای هیات مدیره بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا (فدرال رزرو)، لاگارد را به عنوان فردی که به تغییر چهره بانک جهانی کمک کرده است ٬ معرفی می‌کند. به گفته یلن٬ رئیس کنونی بانک جهانی توانسته است در زمینه‌هایی همچون «برابری جنسی، عدالت حقوقی و سرمایه‌گذاری‌های بهداشتی (همچون کمک به مبارزه با ابولا)» فعالیت‌های موفقی انجام دهد.
بعد از لاگارد، جان کری، آنگلا مرکل، دونالد ترامپ، جین لیکون (بانکدار)، نیکی هالی (فرماندار کالیفرنیا جنوبی)، برنی ساندرز، شان مک‌فارلند (فرمانده ارتش آمریکا)، تیسای اینگ ون (رئیس جمهوری تایوان)، رینس پریباس (رئیس کمیته ملی حزب جمهوری‌خواه آمریکا)، جاها دوکوره (وکیل)، مائوریسیو ماکری (رئیس‌جمهوری آرژانتین)، باراک اوباما، شی جین‌پینگ، جاستین ترودو، سرجیو مورو (قاضی)، آنگ سان سوچی، هیلاری کلینتون، راگورام راجان (اقتصاددان)، جیمز کومی (رئیس اف بی آی)، دارن واکر (فعال موسسات خیریه)، فرانسوا اولاند، تد کروز، ملکه ماکسیما (ملکه هلند)، لستر هولت (روزنامه‌نگار)، لاری رابینسون (ژنرال نیروی هوایی آمریکا)، دیانا ناتالیسیو (فعال آموزشی)، پل رایان (رئیس کنگره آمریکا)، ولادمیر پوتین، رجب تیب اردوغان و کیم جونگ اون قرار دارند. در معرفی جان کری ، بونو خواننده مشهور گروه U2 که فعالیت‌های بسیاری در زمینه حقوق بشر و برابری انجام داده است مطلبی نوشته است. او در این مطلب «دیپلماسی را هنر گفتگو و رساندن افرادی که در همه چیز با هم مخالف هستند به یک موضوع مورد توافق» عنوان می‌کند و جان کری را یکی از دیپلمات‌هایی معرفی می‌کند که به خوبی این مفهوم را می‌داند. بونو تاکید دارد که جان کری را از زمانی که سناتور بود و فعالیت‌هایی در مقابله با بیماری ایدز انجام می‌داد٬ می‌شناسد. به نوشته او کری حالا در مقام وزیر امورخارجه برای «مقابله با جنگ، آسیب‌های محیط زیستی و گسترش سلاح‌های اتمی» فعالیت‌های بسیاری داشته است. بونو در پایان برای جان کری به عنوان یک «مصلح» دعا می‌کند. معرفی آنگ سان سوچی را باراک اوباما نوشته است. اوباما از اولین دیدار خودش با سوچی در کاخ سفید نوشته و شخصیت او را «آرام اما با عزمی راسخ برای برگرداندن دموکراسی به برمه دوست داشتنی‌اش» توصیف کرده است. اوباما نوشته که برمه همچنان با چالش‌های مهمی همچون «حقوق اقلیت‌ها» روبرو است اما به گفته او «امروز آماده یک آینده بهتر و رفاه بیشتر» است.
سمبل‌هایی برای انسانیت و زندگی انسانی
بخش پایانی این لیست مربوط به «آیکون»ها است. فهرستی که با نام لئوناردو دیکاپریو آغاز می‌شود. در کنار او روندا روسی (بوکسور)، سانیا میرزا (قهرمان تنیس)، دنیس موکوگا (متخصص بیماری‌های زنان)، مارلینه رابینسون (نویسنده رمان)، تو یویو (شیمی‌دان)، آدل (خواننده)، الخاندرو گونسالس اینیاریتو (کارگردان)، جوردن اسپیت (قهرمان گلف)، کارلی کلوس (مدل)، لوئیس همیلتون (قهرمان فرمول ۱) و نیکی میناج (خواننده رپ) قرار دارند. لئوناردو دیکاپریو که توانست پس از سال‌ها بازیگری٬ طلسم دریافت جایزه اسکار را بشکند امروز تنها به دلیل فعالیت‌های هنری‌اش مشهور نیست. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در مطلبی که برای معرفی او نوشته است «استعدادهای او را پایان ناپذیر» توصیف می‌کند و رمز موفقیت او را «خیلی ساده» می‌داند٬ او رمز موفقیت دیکاپریو را چیزی جز «واقعی» بودن او نمی‌داند. جان کری جدا از تمام تلاش‌های دیکاپریو در ارائه یک چهره هنری موفق از خود، فعالیت‌های او برای «دفاع از زمین» را مورد توجه قرار می‌دهد. وزیر امورخارجه آمریکا تلاش‌های دیکاپریو در مقابل دوربین‌ها و در پشت صحنه در گفتگو با رهبران و سیاستمداران جهان از ولادمیر پوتین تا پاپ فرانسیس در مورد وضعیت زیست محیطی جهان را مورد ستایش قرار می‌دهد. جان کری با اشاره به یکی از دیالوگ‌های فیلم تایتانیک، معرفی لئوناردو دیکاپریو را این چنین پایان می‌دهد: «۲۰ سال پیش لئوناردو دیکاپریو قلب میلیون‌ها علاقه‌مند به سینما را با گفتن “من پادشاه جهان هستم” به دست آورد، حالا او با فعالیت‌های خود الهام بخش بسیاری دیگر است تا آن [جایگاه] را حفظ کند».
همه عنوان‌ها از آن انسان‌ها نیست
امسال مجله تایم در پایان معرفی ۱۰۰ شخصیت تاثیرگذار خود به سراغ حیوانات و شخصیت‌های غیرحقیقی هم رفته است.
سیسیل، شیر مشهور آفریقای جنوبی که توسط والتر پالمر داندانپزشک آمریکایی کشته شد اولین حیوانی است که در این لیست ضمیمه قرار گرفته است. تیلیکوم نهنگی که سال‌ها در یک پارک آبی انسان‌ها را سرگرم می‌کرد و پس از پخش مستندی از زندگی و عذاب‌هایی که برای تمرین کردن می‌کشید٬ آزاد شد و به اقیانوس بازگشت نیز در فهرست امسال مجله تایم قرار دارد.
بخش طنز این نام‌ها شاید «خرس فیلم بازگشته» است که توانست طلسم اسکار نگرفتن لئوناردو دیکاپریو را بشکند.
در این فهرست «پشه زیکا»، عقابی که موجب وحشت دونالد ترامپ شد، موش‌های نیویورک، میکی ماوس و «فرعون آمریکایی» نیز وجود دارد. «فرعون آمریکایی» اسبی در مسابقات وزرشکار برتر با لیونل مسی رقابت کرد.
اما شاید آخرین نام این لیست در نوع خودش جالب باشد؛ «پرنده‌های عصبانی» Angry Birds که یک بازی پرطرفدار است. حالا باید دید که در کنار تمام دیگر موجودات٬ این پرندگان در سال‌های آینده تا چه حد وارد زندگی واقعی ما خواهند شد.
