حضور ۱۸نماینده زن در مجلس دهم اگرچه رکوردی برای جمهوری اسلامی به شمار می‌رود اما با توجه به ساختار قدرت در رژیم، باید منتظر ماند و دید که آیا این حضور می‌تواند به تغییر قوانین به سود زنان نیز یاری رساند یا نه.
تا اینجا، همین حضور حداقلی سبب شد چهره‌ی عمامه‌دار مجلس شورای اسلامی تلطیف شود. در حال حاضر شمار زنان نماینده از روحانیون مجلس که در دوره قبل ۲۷ نفر بودند پیشی گرفته است. اگر چه باید تأکید کرد افکار و مواضع زیر عمامه و چادر بیشتر اهمیت دارد تا تغییر شکل ظاهری مجلس.
موج داوطلبان نامزدی
شمار داوطلبان زن برای حضور در مجلس دهم نزدیک به دو برابر زنان داوطلب نامزدی در مجلس نهم بود و تقریباً با مجلس پنجم برابری می‌کرد، به طوری که هزار و ۲۳۴ زن برای مجلس دهم کاندیدا شدند که از این تعداد، ۵۸۶ نفر از سوی شورای نگهبان صلاحیت نماینده شدن در مجلس دهم را کسب کردند. مجلس دهم دردوراول انتخابات ۱۴ زن را راهی عمارت بهارستان کرد و با برگزاری دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی آمار زنان نماینده در مجلس دهم به ۱+۱۷ نفر افزایش یافت که رکورد حضور زنان در مجلس شورای اسلامی را شکست.
از دیگر ویژگی‌های این دوره از انتخابات، حذف هر ۹ نماینده زن مجلس نهم است. نمایندگانی که همه به عنوان اصولگرا بر کرسی‌های مجلس نشسته بودند. گرچه برخی از آنها چون حلیمه عالی، مهناز بهمنی یا سکینه عمرانی برای اولین بار بود که وارد عرصه سیاست جمهوری اسلامی شده بودند اما چهره‌های باسابقه‌ای چون فاطمه آلیا، فاطمه رهبر، نیره اخوان بیطرف یا لاله افتخاری سابقه چندین دوره نمایندگی را در کارنامه خود ثبت کرده بودند. در نهایت اما هیچ کدام از آنها رای لازم برای ورود به مجلس دهم را کسب نکردند.
با وجود این هنوز تا به دست آوردن سهم ۳۰ درصدی در مجلس شورای اسلامی که از سوی برخی از فعالان حقوق زنان در داخل کشور مطرح شده است، فاصله زیادی وجود دارد.
تغییر چهره، تغییر قوانین؟
شاید به عنوان نخستین بازتاب بتوان به گفته‌ی شهیندخت مولاوردی٬ معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اشاره کرد که هفته گذشته به خبرگزاری تسنیم درباره لایحه‌ی تغییر قوانین مدنی در حوزه زنان و خانواده گفت: این لایحه آماده است و به زودی به دولت ارایه خواهد شد. وی افزود: بررسی‌های لازم با حوزه علمیه انجام شده است و باید منتظر باشیم تا نتیجه این موضوع را درقوانین حوزه زنان مشاهده کنیم.
بخش عمده‌ای از این اصلاحات مربوط به قوانین مدنی درباره تابعیت، ارث، حقوق خانواده، خواستگاری، امکان فسخ نکاح و تربیت اطفال و همچنین طلاق است. در این لایحه به قانون کار و شرایط کار زنان نیز اشاره شده است. بخش دیگری از این اصلاحات درباره قانون مجازات اسلامی است که در آن حدود مسوولیت جزایی مشخص شده و قصاص، جرایم علیه اشخاص و اطفال، جرایم علیه حقوق و تکالیف خانوادگی آمده است.
ریشه بسیاری از مشکلات در حوزه حقوقی زنان مربوط به نگرش‌های فقه شیعه است این در حالیست که سرنوشت حتی لوایحی چون لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت که حدود پنج سال پیش در دولت دهم تدوین شد هنوز نامعلوم است در حالی که تصویب چنین لوایحی می‌تواند خلاءهای قانونیِ موجود را تا اندازه‌ای برطرف سازد.
این است که اگرچه حضور بیشتر زنان در مجلس شورای اسلامی امیدهایی را می‌آفریند ولی الزاما به این معنی نیست که طرح‌ها و لوایحی به سود حقوق زنان نیز به تصویب رسیده و اجرا شوند چرا که هر قانون خارج از نگرش فقه شیعه، به فرض که در مجلس هم تصویب شود، تازه با سد شورای نگهبان روبرو می‌شود.
با این همه حذف زنانی مانند فاطمه آلیا از مجلس خود یک امر مثبت است. آلیا با اینکه خودش بر کرسی مجلس شورای اسلامی تکیه زده بود ولی معتقد بود زنان باید به امور خانه‌داری و همسر‌داری بپردازند از همین رو وقتی وی به مجلس راه نیافت، کاربران شبکه‌های اجتماعی به تمسخر نوشتند، فاطمه آلیا حالا می‌تواند در خانه بماند و به امور خانه‌داری بپردازد.
زنان مجلس دهم
۱-مینو خالقی، نماینده اصفهان، فعال محیط زیست و حقوق زنان، نفر سوم لیست انتخاباتی پیروز این شهر و منتسب به اصلاح‌طلبان، تنها فردی است که ابطال آرای انتخابات دامان او را گرفته است. اما بر اساس آخرین خبر‌ها، مجید انصاری معاون پارلمانی روحانی اعلام کرده است: «از نظر دولت و شخص رییس جمهوری، نمایندگان زن مجلس ۱۸نفر هستند و منتخب ملت را تنها نمایندگان مردم در مجلس می‌توانند تعیین تکلیف کنند.» این در حالیست که اندکی پس از اعلام نتایج دور اول انتخابات، شورای نگهبان آرای وی را باطل اعلام کرده است.
۲-زهرا سعیدی نماینده مبارکه، دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته مهندسی صنایع گرایش مدیریت سیستم و بهره‌وری، استاد دانشگاه و نایب رییس هیات ورزش‌های همگانی اصفهان.
۳-حمیده زرآبادی نماینده قزوین و آبیک، دارای کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق– مکاترونیک است. استاد دانشگاه، کارمند سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، مجری طرح‌های پژوهشی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران.
۴-هاجر چنارانی نماینده نیشابور، کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، استاد دانشگاه و مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همان شهر.
۵-سکینه الماسی نماینده کنگان، کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی و دانشجوی دکترای رشته جامعه‌شناسی، نایب رییس انجمن تخصصی مددکاری اجتماعی ایران از سال ۱۳۹۳.
۶-فریده اولاد قباد نماینده تهران، کارشناس ارشد علوم اجتماعی از دانشگاه تهران، استاد دوره‌های ضمن خدمت فرهنگیان.
۷-سهیلا جلودارزاده نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های پنجم، ششم و میان دوره‌ای هفتم، مدیر کل مدارس خارج از کشور. مسوول تدوین سیاست‌های کلان نظام در مورد خانواده در کمیته بانوان مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور امور بانوان وزارت صنعت، معدن و تجارت و رییس اتحادیه زنان کارگر.
۸-سیده فاطمه حسینی نماینده تهران، دانشجوی دکترای مدیریت مالی دانشگاه تهران، عضو سازمان نظام مهندسی، عضو انجمن دوستی ایران اسپانیا مشاور مالی شرکت صنایع سیمان، مشاور مالی نمایندگی بیمه ملت، مشاور مالی شرکت پترو دژ پارس.
۹-فاطمه ذوالقدر نماینده تهران، دکترای زبان و ادبیات عرب، استاد دانشگاه.
۱۰-فاطمه سعیدی نماینده تهران، کارشناس ارشد مدیریت آموزشی با ۱۵سال سابقه مدیریت در مدارس و کارشناس مرکز مشارکت امور زنان در دولت اصلاحات.
۱۱-پروانه سلحشوری نماینده تهران، دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه آزاد اسلامی. عضو کارگروه زنان روستایی، عشایر و مناطق محروم معاونت زنان ریاست جمهوری.
۱۲-پروانه مافی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، فرماندار پیشین شمیرانات در دولت اصلاحات وعضو گروه علمی و دبیر کمیته مدیریت دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام.
۱۳-طیبه سیاوشی فوق لیسانس روابط بین‌الملل، کارمند دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه، معلم و کارشناس طرح ملیکا (پروژه توانمندسازی زنان برای ورود به مجامع بین‌المللی) در وزارت امور خارجه و فعالیت در کمیته بین‌الملل موسسه تحقیقات زنان.
۱۴-ناهید تاج الدین نماینده اصفهان، دانشجوی دکترای ژنتیک، عضو علی‌البدل شورای شهر اصفهان٬ عضو شورای نخبگان شاهد و ایثارگران استان اصفهان.
۱۵-خدیجه ربیعی نماینده بروجن، کارشناس رشته شیمی و خواهر صدیقه ربیعی بخشدار البرز مرکزی.
۱۶-معصومه آقاپور علیشاهی نماینده شبستر، دکتراقتصاد و استا دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه آزاد، مشاور برنامه‌ریزی اقتصادی در وزارت ارتباطات.
۱۷-سمیه محمودی نماینده شهرضا و دهاقان، کارشناس مدیریت آموزش و پرورش، کارشناس تشکیل، توسعه و نظارت بر تعاونی‌ها، معاون اداره تعاون و کارشناس امور اجتماعی فرمانداری شهرضا.
۱۸-زهرا ساعی نماینده تبریز، پیشینه تدریس در دانشگاه، سرپرست دفتر امور بانوان و خانواده استانداری تهران از سال ۱۳۹۲ و مشاور استاندار و مدیر کل زنان و خانوادهٔ استانداری تهران، پژوهشگر معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشگر مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران، همکاری با مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و همکاری با سازمان ملی جوانان، همکاری با معاونت فرهنگی، اجتماعی شهرداری تهران.
