سیاوش آذری – شهلا نیکفال نوازنده شیرینپنجهی قانون و استاد این ساز گوشنواز در شرق آمریکا، برای مردم نیویورک و واشنگتن هنرمندی شناخته شده است.
وی زمانی در برابر پادشاه فقید ایران و روسای جمهور فرانسه و مصر قانون نواخته و مورد تحسین آنان قرار گرفته است. شهلا نیکفال اینک در دانشگاههای معتبر آمریکا مانند هاروارد و کلمبیا و همچنین کندی سنتر نیویورک که جایگاه هنرمندان نامدار جهان است، حاضران را به احترام هنر و سازش از جا میکند تا با کف زدنهای ممتد، تشویق و تحسینش کنند.
شهلا نیکفال با ساز قانون و آواز به اتفاق همسرش مهندس بهرام صادقیان و پیانوی پسرشان، کاوه، یک ارکستر پرتوان و ماهر خانوادگی در شرق آمریکا تشکیل داده که کنسرتهای شنیدنی اجرا میکند.
کیهان لندن در گفتگویی با شهلا نیکفال میخواهد این هنرمند برجسته و خانواده هنرمندش را بیشتر به هنردوستان و خوانندگان خود بشناساند.
-از کی و کجا پرداختن به موسیقی و نوازندگی را شروع کردید؟
-وقتی دبستان را تمام کردم ۱۲ سال داشتم که رفتم به هنرستان موسیقی و تا امروز ساز میزنم. سازی که نغماتش با روح و روانم عجین شده است.
آن زمان آقای دهلوی مدیر هنرستان بود که توانایی و تشخیص گوش داوطلبان موسیقی را امتحان میکرد یعنی با دست روی میز ضرب میزد و یک دو سه چها ر را تکرار میکرد و ما نیز تکرار میکردیم تا بداند گوش شاگردان تا چه اندازه ضربهها و نوا را میگیرد. بعد به هر یک میگفت تو باید این ساز را بزنی و دیگری فلان ساز را… به من گفت تو باید ویولن یاد بگیری.
در این میان همه میبایست یک ساز دوم هم انتخاب میکردند. سازهای اصلی اما ویولن، تار، سنتور و پیانو بودند. من قانون را به عنوان ساز دوم انتخاب کردم.
-چه مدت این آموزش را دنبال کردید؟
-سه سال همه پیانو کار کردند. خانم کازاریان معلم پیانوی ما بود. معلمان ویلن آقایان علی تجویدی و سپس رحمتالله بدیعی بودند که دستگاههای موسیقی را یاد میدادند. چون رشته انتخابی من موسیقی ایرانی بود، درهمین زمینه کار کردم. مدتی هم پیش خانم منصوره قصری آواز کار کردم که بهترین سولیست اپرای ایران بود و تکنیک ایرانی داشت…
-… و پس از این دوره؟
-در دانشگاه تهران در رشته موسیقی قبول شدم، البته در هنرستان هم پیانو وهم قانون مینواختم. در دانشگاه اما ساز اصلی پیانو بود.
ردیفهای موسیقی را نزد دکتر داریوش صفوت و استاد دکتر نورعلیخان برومند آموختم. پیانو را با استفاده از مکتب خانم پری برکشلی دنبال کردم و دوره آواز را نزد خانم اِولین باغچهبان گذراندم.
پس از گرفتن لیسانس، بورس موزیکولوژی به من تعلق گرفت و به بیروت رفتم و روی ساز قانون کار کردم. در بازگشت به کشور، خانم پروین سرلک از من دعوت کرد در برابر شاه فقید و پرزیدنت انورالسادات رئیس جمهوری مصر قانون بنوازم. من هم قطعهی زیبای «زورونی» را که خوشامدگوئی به عربی بود نواختم. پادشاه سئوال کردند رشته کارتان چیست، آقای ژاوه پاسخ دادند موسیقی… شاه به آقای پهلبد دستور دادند به من بورس تکمیلی تحصیلی بدهند. با استفاده از آن بورس به مصر رفتم و دو سال دیگر روی قانون کار کردم.
-دوباره به ایران بازگشتید؟
-بله، در بازگشت به دعوت مجتمع دانشگاهی هنر شروع کردم به تدریس. قبل ازآن چون لیسانسم را از دانشگاه گرفته بودم فرهنگ وهنر استخدامم کرده بود و به دانشجویان موسیقی، ساز قانون، تئوری و هارمونی درس میدادم.
بعد هم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استخدامم کرد. آن زمان خانم قرهچه داغی در آنجا کار میکرد. پس از آن به گروه کُر ملی پیوستم و زیر نظر آقای آلفرد ماردویان برنامه اجرا کردیم. اما همزمان در دانشگاه به تدریس موسیقی نیز پرداختم…
-کی به آمریکا آمدید؟
-همان دوران پس از چندی به آمریکا امدم، ابتدا در واشنگتن بودم ولی بعد به نیویورک رفتم و در «ورلد میوزیک» کنسرت دادم و در همین جا ماندگار شدم.
طی گذشت سالها در دانشگاههای مختلف مانند هاروارد و کلمبیا کنسرت دادم، همین طور در موزه متروپولیتن موسیقی ایرانی را بیشتر به مخاطبان آمریکایی شناساندم…
-و بعد…؟
-روزی در منزل یکی از دوستانم میهمان بودم، در آنجا با آقایی که آواز میخواند آشنا شدم و همان آشنائی به ازدواج انجامید و زندگی مشترکمان هنوز هم ادامه دارد. پسرمان کاوه هم بسیار خوب پیانو مینوازد و به اتفاق یک کنسرت کوچک خانوادگی تشکیل دادیم.
-الان فقط در همین کنسرت فعالیت هنری دارید؟
-علاوه بر این، گروهی تشکیل دادهام شامل ۱۱ کودک، دو مادربزرگ، یک مادر و یک پدر که به اتفاق کنسرت میدهیم و درآمد آن را به افراد نیازمند اختصاص میدهیم یا در اختیار یونیسف قرار میدهیم تا هر طور و هر جا صلاح میداند به مصرف نیازمندان برساند، مثلا برای کودکان مبتلا به سرطان در ایران یا کودکان آفریقائی. یک بار سه هزار دلار برای کمک به سیلزدگان فیلیپین دادیم که برایشان سه هزار قایق خریدند.
شهلا نیکفال، این هنرمند انساندوست، در پایان گفتگویمان یادآوری میکند: این نوع کمکها به من و هنرمندان گروهم انرژی میدهد تا در ادامه شناساندن موسیقی کشورمان و نیز برنامههای خیریه بیش از پیش بکوشیم.