کامیار بهرنگ- به دعوت اندیشکده «هنری جکسون» در لندن، دکتر متیو لویت، پژوهشگر ارشد امنیت و ضد تروریسم در موسسه واشنگتن پیرامون جایگاه جمهوری اسلامی پس از لغو تحریم‌های اتمی سخنرانی کرد.
دکتر لویت از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ در بخش معاونت امنیتی و تحلیل در خزانه‌داری ایالات متحده مشغول به کار بود. او در سال‌های گذشته به روی مساله تروریسم و اقتصاد تمرکز داشته و سال‌ها معاون سازمانی به نام «دفتر امنیت و بررسی» بوده است، دفتری که یکی از ۱۶ سازمان زیر مجموعه «اطلاعات ملی» National Intelligence در ایالات متحده آمریکا محسوب می‌شود. او در دوران خدمت خود در خزانه‌داری آمریکا برای حفاظت اقتصاد این کشور از سوء استفاده، حملات تروریستی (مالی) و همچنین دیگر عناصری که به این شکل می‌توانند اقتصاد آمریکا را تهدید کنند تلاش بسیاری کرده بود. در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ نیز او به عنوان مشاور ضد تروریسم ژنرال جیمز جونز، فرستاده ویژه آمریکا برای مسائل امنیتی خاورمیانه (SEMERS) فعالیت داشت. وی سال‌ها تجربه همکاری به عنوان مشاور و محقق ضد تروریسم در پلیس فدرال آمریکا (FBI) را داشته و بارها به دلیل خدمات خود در بخش‌های گوناگون جوایزی دریافت کرده است. او مقالات متعدد و چندین کتاب مانند «حماس: سیاست، امور خیریه و تروریسم در خدمت جهاد»، «مذاکره زیر آتش: حفظ صلح در برابر حملات تروریستی» و همچنین «حزب‌الله: ردپای جهانی از حزب لبنانی خدا» منتشر شده است.
سخنرانی دکتر لویت با موضوع «شریک صلح؟ ایران تامین مالی غیرقانونی ایران از تروریسم» به میزبانی بارونس نویل جونز، وزیر سابق امنیت و مبارزه با تروریسم در پارلمان بریتانیا برگزار شد.
او در این سخنرانی به پیامدهای برداشته شدن بدون نظارت تحریم‌های مالی علیه ایران پرداخت و تاکید کرد: «مذاکره با ایران بر سر یک موضوع مشخص به هیچ عنوان روند بدی محسوب نمی‌شود اما باید اضافه کرد که در مذاکرات اخیر سیاستمداران غربی با اشتباهاتی در محسابه روبرو شدند که می‌تواند وضعیت را در آینده بحرانی کند». او در ادامه پیام جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا مبنی بر نبود مانع برای رابطه تجاری و اقتصادی با جمهوری اسلامی را یک «پیام اشتباه» عنوان کرد که «می‌خواهد در سطح باقی بماند اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که بیان شده است».
دکتر لویت باقی ماندن بخش «بسیار بزرگی از تحریم‌های حقوق بشری، مقابله با توسعه موشک‌های قاره‌پیما و همچنین تحریم‌های مربوط به حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم را بزرگترین مانع سرمایه‌گذاری در ایران» دانست. او تاکید کرد که درست در زمانی که سپاه پاسداران بخش‌های بزرگی از اقتصاد ایران را در دست دارد سرمایه‌گذاری و رابطه تجاری با جمهوری اسلامی به معنی معامله با آنهایی خواهد بود که بخش بزرگی از تحریم‌ها شامل آنهاست. دکتر لویت گفت که تنها تحریم‌های مربوط به برنامه اتمی جمهوری اسلامی لغو شده است و باید به این موضوع توجه داشت اتفاقا این تحریم‌ها تنها بخش کوچکی را شامل می‌شود. او برخورد سپاه پاسداران در تصرف فرودگاه بین‌المللی تهران را نمونه‌ای از مواجهه این سازمان با رقبای خارجی عنوان کرد که در آینده نیز امکان تکرار آن وجود دارد. دکتر لویت همچنین به نقش قرارگاه خاتم الانبیاء در اقتصاد ایران اشاره و اضافه کرد: «نفوذ گسترده این بخش از سپاه پاسداران در سرمایه‌گذاری‌های نفت، گاز، ارتباطات و بسیاری از بخش‌های خدماتی و ساختاری اقتصاد ایران یک خطر است. این نفوذ برای هر شرکتی که می‌خواهد در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری کند یک ریسک بزرگ به همراه دارد چرا که می‌تواند آنها را به دلیل همراهی با برنامه‌هایی که سپاه انجام می‌دهد و شامل تحریم می‌شود مشمول جریمه‌های سنگینی کند. حالا وزیر امور خارجه ایالات متحده می‌گوید مانعی برای تجارت با ایران وجود ندارد، اما در چنین شرایطی من اگر نخواهم بگویم که تجارت با ایران ممکن نیست باید بگویم که بسیار بسیار مشکل است».
دکتر لویت در ادامه سخنرانی خود به فعالیت‌های سپاه پاسدارن و سپاه قدس در سوریه و همچنین در حمایت از حزب‌الله لبنان اشاره کرد این فعالیت‌ها به روشنی «در بخش فعالیت‌های حمایت از تروریسم جهانی» قرار دارد ولی «در این شرایط آنها فعالیت خود را با نام‌هایی غیر از تروریسم عنوان می‌کنند اما باید بدانیم که واقعیت با این حرف‌ها تغییر نمی‌کند».
در این مدت افرادی در اروپا و حتی آمریکا به جرم پولشویی برای حزب‌الله لبنان و جمهوری اسلامی دستگیر شده‌اند. به باور دکتر لویت نکته کلیدی در این مسیر «نه فقط مسیر پولشویی بلکه ایجاد یک سیستم حمل و نقل پول و وسائل مورد نیاز برای حزب‌الله و سپاه پاسداران به طور خاص و دولت ایران به طور عام است. داستان زمانی جالب می‌شود که مقامات ایران حتی پیش از توافق اتمی به بازسازی ناوگان هوایی خود تاکید داشتند و اولین اقدام بعد از توافق نیز قراردادهای خرید هواپیما بود. این ریسک بسیار قوی است که این هواپیماها بدون نظارتی در اختیار نیروهایی قرار گیرد که امکان نظارت بر آنها حتی از سوی خود دولت ایران وجود نداشته باشد».
لویت تاکید نمود: «حتی اگر تمام این هواپیماها در اختیار ایران ایر قرار گیرد اما باید همچنان نگرانی‌های جدی از خطوط پروازی مانند ماهان ایر داشته باشیم که روزانه پروازهای مستقیم به دمشق دارد. پروازهایی که می‌تواند در اختیار سپاه پاسداران باشد».
دکتر لویت در بخشی دیگر از سخنرانی خود تاکید کرد که «اقتصاد جهانی معیارهایی برای شفافیت اقتصادی دارد که ایران فاصله زیادی از آن دارد». او برای نمونه به دستگیری معاونان محمود احمدی نژاد و محاکمه «پسر طلایی جمهوری اسلامی» [منظور بابک زنجانی است] اشاره کرد و گفت: «با این همه باید اضافه کنم که ساختار در ایران هیچ تغییری نکرده است. ایران بدون تحریم و یا با وجود تحریم درگیر این سیستم خواهد بود».
دکتر لویت در بخشی از سخنان خود مجددا تاکید کرد که «اصل مذاکره با ایران موضوع بدی نیست، مساله این است که این توافق انجام شده نکات مبهم بسیاری دارد که در صورت عدم شفافیت می‌تواند مشکلات بیشتری را به وجود آورد. نمونه‌ی آن را می‌توانید در سفر جان کری به لندن و دیدار با سران بانک‌های بریتانیایی مشاهده کنید؛ دیداری که می‌خواهد به آنها بگوید که ما مانعی برای تجارت با ایران نیستیم. اما در پایان این دیدارها هم کمکی نمی‌کند و بسیاری از سرمایه‌گذاران تجارت با ایران را رد کردند».
او در پاسخ به پرسشی در مورد رابطه رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران تاکید داشت که «این رابطه تنها بر اساس ساختار درونی نظام نیست بلکه آنها یک رابطه اقتصادی و فرهنگی با یکدیگر دارند. در ایران شاید بتوان دو ساختار متفاوت را تعریف کرد بخشی که خود را از میان انتخابات تعریف می‌کند و دیگری بخش‌های غیرانتخابی و انتصابی رژیم است. جنبش سبز و بخش‌های دیگری اعتراضی خود را بارها در آن بخش اول تعریف کردند و بازداشت خانگی رهبران جنبش سبز نمونه‌ای از برخورد با آنهاست. بخش دیگر اما بخشی است که می‌توان اسم آن را بخش انقلابی رژیم گذاشت که بیشتر برنامه‌های موشکی، رسانه‌‌ای و نظامی کشور را در دست خود دارد».
دکتر لویت همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به سفرهای متعدد هیات‌های مالی و تجاری اروپایی و آسیایی به ایران، تمام این مذاکرات را «تعهد و تنها روی کاغذ» دانست که «راهی طولانی برای عملی شدن به صورت واقعی دارد».
