کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش ماه اردیبهشت خود با اشاره به جلوگیری قوه قضاییه از اجرای کنسرت‌های دارای مجوز، اعلام کرده است که اگر در گذشته، دادگاه‌های انقلاب در محاکمات متهمان سیاسی و عقیدتی با عمل به دستورهای مأموران امنیتی، عدم پای‌بندی خود را به قوانین به نمایش می‌گذاشتند، اما این روزها این قوه با تلاش برای تحقق خواسته‌های یک اقلیت قدرتمند در نظام سیاسی ایران، عدم پای‌بندی خود را به قوانین به نمایش می‌گذارد.
این سازمان مردم‌نهاد در ادامه گزارش خود افزوده است: «این روزها اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که قوه قضاییه نه‌تنها به وظیفه‌اش که دفاع از حقوق شهروندی همه مردم ایران است، عمل نمی‌کند بلکه خود با اقدام‌های خارج از وظایف محول شده در قانون، فرهنگ و هنر را دست‌مایه تصفیه حساب‌های سیاسی قرار داده است.»
کانون مدافعان حقوق بشر در گزارش خود با اشاره به چگونگی برخورد قوه قضاییه با افکار متنوع و سلایق زیستی متکثر در جامعه ایران، آن اقدام‌ها را اقدام‌هایی خارج از محدوده وظایف دستگاه قضایی دانسته که ناقض حقوق بشر و تحدید کننده حق انتخاب و اختیار شهروندان است.
در گزارش کانون مدافعان حقوق بشر که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود، همچنین در سه بخش “حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی”، “حقوق اقتصادی و اجتماعی” و “میراث فرهنگی و محیط زیست” به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته شده است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه اردیبهشت ۱۳۹۵ کانون مدافعان حقوق بشر که در چهارم خرداد ماه ۱۳۹۵منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اردیبهشت ۱۳۹۵
مقدمه
عملکرد قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران نشان از آن دارد که گویی این قوه، استقلالی از خود ندارد. اگر در گذشته، دادگاه‌های انقلاب در محاکمات متهمان سیاسی و عقیدتی با عمل به دستورهای مأموران امنیتی، عدم پای‌بندی خود را به قوانین به نمایش می‌گذاشتند، اما این روزها این قوه با تلاش برای تحقق خواسته‌های یک اقلیت قدرتمند در نظام سیاسی ایران، عدم پای‌بندی خود را به قوانین به نمایش می‌گذارد. به‌عنوان مثال، قوه قضاییه از سال گذشته با نادیده انگاشتن قوانین، شیوه جدیدی را در برخورد با نویسندگان و هنرمندان اتخاذ کرده است که از آن جمله می‌توان به جلوگیری از اجرای کنسرت‌های دارای مجوز از مقام‌های ذی صلاح در شهرهای مختلف ایران اشاره کرد.
مانع‌تراشی و هجوم به برنامه‌های فرهنگی و هنری و برهم زدن این برنامه‌ها حتی در حضور نیروهای انتظامی و امنیتی، امری رایج بوده است اما این روزها اخبار منتشر شده حکایت از آن دارد که قوه قضاییه نه‌تنها به وظیفه‌اش که دفاع از حقوق شهروندی همه مردم ایران است، عمل نمی‌کند بلکه خود با اقدام‌های خارج از وظایف محول شده در قانون، فرهنگ و هنر را دست‌مایه تصفیه حساب‌های سیاسی قرار داده است. به‌گونه‌ای که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی لغو کنسرت مجوزدار کیهان کلهر در نیشابور، از دخالت‌های دادستانی سخن می‌گوید که با تشخیص خودش اقداماتی را انجام می‌دهد. همانگونه که مقام دولتی از دریافت فهرستی از کتاب‌هایی که دادستانی تهران، عرضه آنها را در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ممنوع اعلام کرده است، خبر داد.
این رفتار قوه قضاییه در حالی انجام می‌شود که بخشی قدرتمند در درون حکومت ایران، قصد دارد تا با دیدگاه‌های تندروانه‌اش، سبک خاصی از زندگی را بر مردم ایران تحمیل کند؛ اقلیت قدرتمندی که علاقه‌ای به موسیقی و کتاب نداشته و سعی می‌کند با هر آنچه که موجب بیداری و شادابی جامعه می‌شود، مبارزه کند. بنابراین به‌نظر می‌رسد که قوه قضاییه با اقدام‌هایی خارج از محدوده وظایفش، در صدد است تا فکر و سلیقه خاصی را بر جامعه‌ای با افکار متنوع و سلایق زیستی متکثر، تحمیل کند؛ تلاشی که نمونه بارز نقض حقوق بشر و دخالت در حق انتخاب و اختیار ایرانیان است.
در ادامه گزارش ماه اردیبهشت ۱۳۹۵ همچنین خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۵ در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه اردیبهشت ۱۳۹۵
بخش اول – حقوق مدنی، سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی
۱) در این ماه بیش از ۳۹ نفر بازداشت شدند که بازداشت شدگان عبارتند از: نازنین زاغری رتکلیف- شهروند بریتانیایی ایرانی-، رسول بداقی- فعال صنفی-، امید سلیمانی- روزنامه‌نگار-، سهیلا کارگر- فعال مدنی-، لطف الله احمدی، نادر رضا قلی، حسین حسن‌آبادی، یدالله صمدی، زاهد مرادی- ۵ فعال کارگری-، حشمت الله طبرزدی- فعال سیاسی-، منصوره حسینی- مجری شبکه ماهواره‌ای «من و تو»- و مهدی بوترابی- فعال رسانه‌ای-.
همچنین پلیس از بازداشت یک نفر بدون ذکر نام در شهرستان مهرستان به اتهام آنچه حمایت از گروه‌های معاند در فضای مجازی می‌نامید خبر داد.
از سوی دیگر برخی خبرها از بازداشت سعید احمدی و زرخاتون سعدینی- دو شهروند هرمزگانی-، کاوه سهراب زاده- شهروند اهل کرمانشاه-، یاسر مسیب زاده، صاحب فدائی و محمد وفادار- ۳ نوکیش مسیحی-، شبنم عزیزپور، فرهاد غلام پور، سعید شیر محمدی، علی درباری، پدرام پارسا، محمد تقی نسب، بهرام لطیفی، فاطمه لطیفی و سینا احسن- ۹ هوادارن گروه عرفان حلقه-، مجید آلبوعبادی- شهروند اهل ماهشهر-، منصور حسن زاده- شهروند اهل بوکان-، آرام محمدی، شاهو صادقی، مهرداد صبوری، و امید احمدی- ۴ شهروند کامیارانی-، قاسم قنبرزهی- فعال مذهبی اهل تسنن-، زکیه حر نیسی- شهروند اهل اهواز-، آرش حسین پناهی- شهروند اهل دهگلان-، افسانه بایزیدی و شاهو بایزیدی- دو شهروند بوکانی حکایت دارند.
لازم به تذکر است که چند نفر از افراد بازداشت شده پس از مدتی با تودیع وثیقه بصورت موقت تا روز محاکمه از زندان آزاد شدند.
۲) سید رسول طالب مقدم، ناصر محرم زاده، محمد عبدی پور، آزاد احمدی، احمد عبدی پور، صدیق محمدی و پدرام عبدی پور- ۷ فعال کارگری-، یوسف ندرخانی، فاطمه پسندیده- ۲ شهروند مسیحی- و سید ضیاء مرتضوی- مدرس حوزه‌های علوم دینی- برای چند ساعت بازداشت شدند.
۳) موسی سودی مغانلو- فعال مدنی- برای گذراندن ۷ ماه حبس بازداشت و به زندان منتقل شد. همچنین علی اکبر باغانی- فعال صنفی- برای گذراندن دوران ده سال تبعید، به زابل رفت.
۴) آفرین چیت‌ساز- روزنامه‌نگار که اینک در بازداشت به‌سر می‌برد- به ۱۰ سال حبس تعزیری، احسان مازندرانی- روزنامه‌نگار که اینک در بازداشت به‌سر می‌برد- به ۷ سال حبس، داود اسدی- شهروند که اینک در بازداشت به‌سر می‌برد- به ۵ سال حبس تعزیری و سامان صفرزایی- روزنامه‌نگار که اینک در بازداشت به‌سر می‌برد- به ۵ سال حبس، نرگس محمدی- نائب رییس کانون مدافعان حقوق بشر که در زندان به‌سر می‌برد- بار دیگر به ده سال حبس، افشین حسین پناهی و پویا حسین پناهی- دو فعال مدنی که اینک در بازداشت به‌سر می‌برند- هرکدام یک سال زندان، آرمان حسین پناهی و پویا مقدم- دو فعال مدنی که اینک در بازداشت به‌سر می‌برند- هر کدام به شش ماه و یک روز حبس، محمد اکرمی پور- زندانی سنی مذهب- به ۱۵ سال حبس تعزیری، علیرضا گلی‌پور- که در زندان به‌سر می‌برد- به ۱۵ سال حبس، محمدرضا حاج رستمبگلو- شاعر- به سه سال حبس و نازک افشار- فعال فرهنگی- به شش سال حبس تعزیری محکوم شدند.
همچنین دادگاه تجدید نظر، حکم شش سال و یک روز حبس علی حسین پناهی- فعال مدنی- را تأیید کرد و حکم شش سال حبس مجید عابدین زاده مقدم- فعال مدنی- را به سه سال حبس تعزیری کاهش داد.
۵) جلسه‌های رسیدگی به اتهام‌های محمد نجفی- وکیل دادگستری- در شعبه سوم دادگاه انتظامی کانون وکلا، محمد مظفری- فعال سیاسی- در دادگاه انقلاب برگزار شدند. همچنین سروش فرهادیان- روزنامه‌نگار- به دادسرا احضار و پس از تفهیم اتهام با قید کفیل آزاد شد.
۶)عبدالحکیم شه‌بخش، یعقوب شه‌بخش و سعادت عبیداللهی- سه فعال فرهنگی و رسانه‌ای اهل سنت-، رحمان کاردار، حسین مرادی، سید انور معطر و سید جلال حسینی – ۴ فعال کارگری- به وزارت اطلاعات و خالد حسینی، غالب حسینی و مجید حمیدی- سه فعال کارگری- به نیروی انتظامی احضار شدند.
۷) مقام‌های مسئول، مانع از شرکت محمد حسین گرگیج- فعال مذهبی اهل سنت- در یک همایش علمی و فرهنگی شدند.
ب- وضعیت حقوق فرهنگی
۱) قوه قضاییه مانع از برگزاری کنسرت‌های شهرام ناظری و کیهان کلهر در شهر نیشابور شد. همچنین مقام‌های مسئول، مانع از حضور زنان عضو ارکستر حافظ ناظری در کنسرت اصفهان شدند.
۲) مقام‌های مسئول مانع از انجام سخنرانی صادق زیباکلام- استاد دانشگاه- در میاندواب و شاهین‌دژ شدند. همچنین مقام‌های مسئول مانع از برگزاری مراسم مذهبی توسط مؤسسه فرهنگی آموزشی جواد الائمه در یزد، میزگرد صنفی، دانشجویی در دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران و همایش «رنج کودکان در ایران معاصر» در دانشگاه تهران شدند. از سوی دیگر مقام‌های مسئول مانع از اقامه نماز نمازگزاران در مسجد سیدالشهداء روستای کمب شدند.
۳) مقام‌های مسئول با فک پلمپ انبار کتاب‌های محمدرضا نکونام- فعال مذهبی-، اقدام به توقیف تمامی کتاب‌های او کردند. از سوی دیگر مقام دولتی از جمع‌آوری چندین عنوان کتاب در بخش عربی و لاتین در بخش بین‌الملل بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران به دلیل آنچه که مغایرت با معیارهای نمایشگاه به لحاظ محتوایی می‌نامید، خبر داد.
۴) مقام‌های مسئول، حساب بانکی مخصوص اداره امور نگهداری و مرمت قلعه احمد آباد- آرامگاه محمد مصدق- در بانک ملی ایران را بستند.
۵) حسب اطلاع مهراب قاسم‌خانی، او و پیمان قاسم‌خانی برای مدت ۳ سال است که اجازه فعالیت در تلویزیون ندارند.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
۱) در این ماه حداقل تعداد ۲۷ نفر اعدام شدند. اسامی اعدام شدگان که نام کامل آنان مشخص نشده است ولی مقام های قضایی یا رسانه‌های وابسته به دولت ایران یا سایت‌های خبری اعدام آنها را تأیید کرده‌اند، به شرح زیر است:
«ز.چ»، «س.ر» و «ح.ح» در ساری، «ه.م» در بندرعباس و «م.ر» در نهاوند اعدام شدند. مقام‌های قضایی اتهام این افراد را قتل عمد عنوان کردند. «ع» و «مرتضی» در مشهد و «عوض» در ملاء عام در شهر نور اعدام شدند. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران اتهام این فرد را قتل عمد عنوان کردند. همچنین رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از اعدام یک نفر در مشهد به اتهام قتل عمد خبر دادند. مقام قضایی از اعدام یک نفر در قزوین به اتهام قتل عمد خبر داد.
«ا.ا» و «ع.ش» در رشت اعدام شدند. مقام قضایی اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرد. مقام‌های قضایی از اعدام دو نفر در اردبیل و سه نفر در یزد به اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر خبر دادند.
«الف.ب» و «الف.ص» در یزد و «ح.پ» در رشت اعدام شدند. مقام‌های قضایی اتهام این افراد را تجاوز به عنف اعلام کردند. همچنین رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از اعدام یک نفر در مشهد و دو نفر در یاسوج به اتهام تجاوز به عنف خبر دادند.
«چ.ر» در یزد اعدام شد. مقام قضایی اتهام این فرد را سرقت مسلحانه اعلام کرد. همچنین مقام قضایی از اعدام یک نفر در ملاء عام در کرمانشاه به اتهام محاربه خبر داد.
از سوی دیگر برخی سایت‌های خبری غیر رسمی از اجرای احکام اعدام برای بهنام محمدی در مراغه به اتهام حمل و نگهداری مواد مخدر و رضا حسینی در لرستان به اتهام قتل عمد و چندین نفر دیگر در زندان‌های رجایی شهر کرج، مرکزی ارومیه، میناب، قزلحصار و مرکزی زاهدان خبر داده‌اند؛ اخباری که از سوی مقام‌های قضایی یا رسانه‌های وابسته به حکومت ایران تأیید یا رد نشده است.
۲) حکم قطع انگشتان دست «م.ط» در مشهد اجرا شد. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران اتهام این فرد را سرقت عنوان کردند.
۳) حکم شلاق یک زن بهنام «س.ت» در ملاء عام در گلپایگان اجرا شد. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران، اتهام این زن را داشتن رابطه نامشروع اعلام کردند.
۴) مقام‌های قضایی از صدور احکام اعدام برای یک متهم در اصفهان و چهار نفر در قزوین خبر دادند. رسانه‌های وابسته به حکومت ایران نیز از صدور حکم اعدام برای شش نفر به اتهام قتل عمد خبر دادند.
۵) رسانه‌های وابسته به حکومت ایران از صدور حکم‌های شلاق برای یک نفر به اتهام سرقت و یک نفر دیگر به اتهام حیوان آزادی خبر دادند.
۶) وضعیت برخی زندانیان همچنان ناگوار گزارش می‌شود، به‌گونه‌ای که تعدادی از آنان مانند مرتضی پروین، جابر سخراوی، هادی قائمی، افشین سهراب‌زاده، مریم (نسیم) نقاش زرگران و یعقوب ملکی بیمار هستند که نسبت به درمان و معالجه آنها اقدامی جدی صورت نگرفته است.
۷) مقام قضایی از بازداشت بیش از ۱۵ نفر وکیل دادگستری در شهرستان سرخرود در پی شرکت در یک مهمانی خبر داد. خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه نیز از بازداشت هفت بازیگر در تهران در پی شرکت در یک مهمانی خبر داد. همچنین مقام قضایی از بازداشت ۸ نفر به اتهام اداره صفحات مد خبر داد.
۸) احسان مازندرانی، سامان قادری آذر و محمود معصومی از بندهای عمومی به بند امنیتی دو الف زندان اوین منتقل شدند. لازم به توضیح است که این انتقال‌ها بدون ذکر علت مشخص و خلاف آیین نامه امور داخلی زندان‌ها صورت گرفته است.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
وضعیت اقتصادی و اجتماعی در ایران همچنان نامناسب گزارش می شود؛ به‌عنوان مثال، خبرها از نامناسب بودن وضعیت شغلی و حقوقی کارگران شهرداری امیدیه در استان خوزستان، کارخانه نساجی پارسیلون خرم آباد، پیمانکاری فولاد ارفع اردکان، صابون سازی یاس خرمشهر، کارخانه «لنت تلدا خاوران» درقزوین، فازهای ۱۴، ۲۰ و ۲۱ عسلویه، اخراجی و بازنشسته «شیشه آبگینه»، بیکار شده کارخانه «فولاد خرم آباد»، کارخانه «ریخته‌گری ماشین سازی تبریز»، نی بر مجتمع کشت‌و صنعت هفت تپه، فاز ۶ شهرپرند، خدماتی قطار شهری تهران، شرکت معدن سنگ آهن بافق، کارخانه صنایع مهندسی پزشکی «سها طب»، کارگران شهرداری‌ها در همه شهرهای استان خوزستان، مجتمع آلومینیوم المهدی، فضای سبز شهرداری مرکزی نیشابور، کارخانه «آلومینیوم المهدی هرمزآل»،کارخانه صندوق نسوز نوشهر و شرکت پلی اکریل اصفهان و آموزش‌دهندگان نهضت سواد آموزی حکایت دارند.
۱) پرداخت‌های حقوق و مزایای ۳۰۰ کارگر آبفای اهواز برای مدت دو ماه، هزار کارگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای مدت سه ماه، ۱۷۰ کارگر کارخانه کاشی جم برای مدت ۸ ماه، هزار و ۴۰۰ کارگر معدن زغال سنگ البرز شرقی برای مدت دو ماه، ۱۰۰ کارگر کارخانه کارگلاس فشاپویه برای مدت یک ماه، ۵۰ کارگر کارخانه «نساجی پاکان» برای مدت چهار ماه، ۲۵ کارگر کارخانه سموم علف کش برای مدت پنج ماه، ۷۴ کارگر پیمانکاری شهرداری لوشان برای مدت سه ماه و ۱۷۰ کارگر کارخانه نساجی «الگانت» برای مدت سه ماه تا زمان تهیه این گزارش به‌تعویق افتاده است.
۲) ۱۵ کارگر کارخانه تولید مواد اولیه کاشی و سرامیک «ستبران»، ۲۵۰ کارگر کارخانه «پارس سرام» از محل کار خود اخراج شدند. همچنین ۳۵ کارگر دو کارخانه «تولی پرس» و«بسته بندی البرز» و ۲۰۰ کارگر شاغل در چاه‌های نفت تنگه بیجار و کمان‌کوه با اتمام قرار دادهای کار، بیکار شدند. از سوی دیگر ۲۸۵ کارگر کارخانه قند ورامین و ۵۲ کارگر کارخانه فرآورده‌های ساختمانی «عمران البرز» با تعطیلی این واحدهای صنعتی بیکار شدند.
۳) واحدهای صنفی فرشید حکمت شعار، مقصود لقایی، شاهین سنایی، برزو متعارفی، بهمن سهند مهرآباد، احمد نیکو نژاد، فیض الله نیکو نژاد، ساسان وداعی، بدیع الله وداعی، بابک ودایی، افشین آزادی، عرفان معصومیان، مهریار قنبری، آرمین سبحانی، شاهین اکبری، سراج الله کیان، بهناز فرهانی، فرید کثیری، صهبا زنجانی، نعیم زنجانی، سهیل حق دوست، بیژن نوع‌خواه، نیما میری، کوروش رضایی، رضوان میرزا گلپور، زهرا گلابیان، شاهین سنایی، فریبرز سنایی، بهنام میرزایی، بهاء الدین صمیمی، داریوش احمدزادگان، عادل عطائیان، فرزاد ثابتی، شاهین اکبری، چنگیز درخشانیان، جلال عطائیان، اکبری و آرمین سبحانی- ۳۸ شهروند بهایی- برای چند روز پلمپ شدند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
۱) اخبار منتشر شده از محیط زیست در اردیبهشت ماه، همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد، به‌گونه‌ای که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که شهر زابل به دلیل طوفان‌های شنی در ماه‌های تابستان، آلوده‌ترین شهر جهان لقب گرفته است.
۲) بر اثر انفجار یک قبضه مین در بستان، یک دختر ده سال کشته شد. همچنین بر اثر انفجار یک قبضه مین در اشنویه، پای یک شهروند و بر اثر انفجار یک قبضه مین دیگر در منطقه کوهستان پیرومران، پای هاجر واحدی قطع شدند. از سوی دیگر بر اثر انفجار یک قبضه مین در قصر شیرین، دو نفر دچار موج‌گرفتگی شدند.
خاتمه
کانون مدافعان حقوق بشر در پایان گزارش ماه اردیبهشت ۱۳۹۵ با تأکید بر اینکه صلاحیت ذاتی قوه قضاییه تعقیب و مجازات افرادی است که با نادیده گرفتن قوانین، مرتکب جرم شده‌اند، اعلام می‌کند که شایسته نیست دستگاه قضایی مرتکب اعمالی شود که باید دیگران را برای انجام آن مجازات کند.
احترام به قوانین و اطاعت از قوانین، وظیفه و تکلیف کلیه نهادهای حکومتی است.
