کال یا درّه جنّی٬ سرزمینی در شهرستان طبس است که زیبای‌های شگفت‌انگیز و اسرارآمیز آن پتانسیل بالایی جهت حذب توریست‌ها در خود نهفته دارد.
علت نامگذاری کال یا درّه جنّی به این منطقه زیبا٬ شاید به دلیل حفره‌ها و خانه‌هایی بوده است که در دل کوه کنده شده و به عقل جن هم نمی‌رسیده و یا شاید هم به دلیل خروشان بودن سیلاب‌های فصلی بوده که در این درّه وجود داشته و هنوز هم زیر پای گردشگران احساس می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، کال جنّی یا دره جن‌ها٬ درّه‌ای است که در شمال طبس و در اطراف روستای ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی که در نزدیکی آن قرار دارد واقع شده و ۳۵ کیلومتر با شهرستان طبس فاصله دارد.
درّه‌ای زیبا و حیرت‌انگیز که بومیان قدیمی آن را درّه جن‌ها نامیده‌اند و آن را خوف‌انگیز و محل زندگی ارواح و جن‌ها می‌دانستند.
وجود تونل‌ها و خانه‌هایی به نام خانه «گبر»ها در دل دیواره‌ها که برای سکونت زرتشتیان آن زمان ساخته شده از دیگر جدابیت‌های این درّه است.
در امتداد این درّه آبشا‌رهای کوچکی که به زبان محلی «شلن» نامیده می‌شود وجود دارد. در جاهایی آب به‌صورت حوضچه‌هایی جمع شده که در فصل تابستان مناسب آب تنی و فرار از گرمای طاقت فرسای هواست.
در مکان‌هایی که این آب به وسیله راه آب و تونل‌هایی٬ توسط اهالی روستاهای پایین این منطقه ایجاد شده به داخل قنات هدایت می‌شود.
در این محل٬ فرسایش آب به اوج خود رسیده و نقوش و برجستگی‌ها و خلل عجیبی را در کف رودخانه ایجاد کرده است و در فاصله‌ای نه چندان دورتر٬ به این دلیل که آب به داخل قنات هدایت شده٬ دره بی نصیب از آب و خشک می‌شود.
در این محدوده و در ارتفاع ۲ متری از سطح زمین چاه ورودی قرار دارد که با کمک یک همراه می‌توان به درون آن رفت.
همه اینها به وسیله بشر و در دل دیواره این درّه عجیب پدید آمده است. هنوز می‌توان رد تیشه معماران آن را بر در و دیوار اتاقک‌ها مشاهده کرد.
طبق نظر کارشناس سازمان میراث فرهنگی تاریخ بنای این مکان به دوره ساسانیان برمی‌گردد و به نظر می رسد محل چله‌نشینی یکتاپرستان بوده است.
به گفته یک کارشناس علمی زمین‌شناسی٬ با توجه به اینکه این رودخانه در مسیر خودش اشکال فرسایشی بسیار جالب و زیبایی را از جمله غارهای فرسایشی طبیعی، دودکش‌ها و تنورهای جن و انواع فرسایش‌های آبی و بادی را در دیوارهای رودخانه ایجاد کرده است٬ شرایط مناسبی را برای یک گردشگر ماجراجو فراهم می‌کند.
محمد ناظمی٬ رییس دانشگاه ازاد طبس اشاره کرد: مناظر دودکش‌ها و تنورهای جن به دلیل اشکال و مناظر فرسایشی به این نام معروف شده است.
گفتنی است؛ بکر و دست نخورده بودن این منطقه باعث شده است که توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کند.
