شایعه تعطیلی کارخانه لوازم خانگی ارج٬ و دیگر واحدهای تولیدی قدیمی مانند پارس الکتریک و آزمایش که بسیار خوشنام بودند و سالها با زندگی مردم ایران عجین شده بودند٬ مدتها بر سر زبانها بوده است. این شایعه سرانجام با پلمپ قضایی انبار کارخانه ارج، رسما به واقعیت تبدیل و تعطیلی ارج اعلام شد در حالی که مسوولان واحدهای دیگر همچنان تعطیلی آنها را تکذیب میکنند.این در حالیست که مدیران این کارخانجات در مورد ورشکستگی آنها دلایل ضد و نقیضی را ارایه دادهاند به طوری که حمیدرضا غزنوی٬ سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی عامل تعطیلی کارخانهای با قدمتی نزدیک به یک قرن را مافیای خارجی لوازم خانگی و عدم استقبال مردم از کالاهای ایرانی ذکر کرده و محمد طحانپور٬ رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز مقصر اصلی را اعضای هیات مدیره دانسته است.
در حالی که در شب های گذشته، صدا وسیما با پخش گزارشی از کارخانه ارج مدعی شده است که تولید در این کارخانه ادامه دارد. کارگران با اجتماع پشت در این کارخانه می گویند که این کارخانه مدتهاست که خطوط تولیدش را متوقف کرده و آخرین کارگران خود را نیز اسفند ماه سال گذشته «تعدیل» یعنی اخراج کرده است. به گزارش ایلنا٬ کارگران این کارخانه پیش از این نامهنگاریهایی نیز خطاب به مسوولان انجام داده بودند که تا کنون پاسخی دریافت نکردهاند.
نوبخت٬ سخنگوی دولت نیز درباره آخرین وضعیت کارخانه ارج اعلام کرد: «کارخانه ارج برای بانک ملی است و میتواند به سهم خود از تسهیلات ۱۶هزار میلیارد تومانی برای فعالسازی واحدهای صنعتی استفاده کند. وی اعلام کرده است ۶ خریدار داخلی و یک خریدار خارجی از ترکیه برای خرید ارج اعلام آمادگی کردهاند».
محمد طحانپور، در این زمینه گفت: «در این قضیه تنها مدیر عامل مقصر نیست، بلکه اعضای هیات مدیره در کنار مدیر عامل قرار دارند. آنها به محض اینکه فهمیدند به شرکتی زیانده تبدیل شدهاند باید این مساله را به دولت اطلاع میدادند».
کارخانه ارج با قدمتی ۷۹ ساله برندی بود که اغلب ایرانیان در خانههایشان همه محصولات این برند را استفاده میکردند. این شرکت از سال ۱۳۱۶ مشغول به تولید شد و در ابتدا صندلیهای تاشو تولید میکرد. در دهه ۱۳۵۰ فعالیتش گسترش یافت و به تولید لوازم خانگی، از جمله یخچال٬ بخاری٬ ماشین لباسشویی و کولر روی آورد.
ارج در ابتدا کارهای آهنگری، ریختهگری و جوشکاری انجام میداد و نام ارج از سه حرف اول این سه رشته تشکیل شده اگرچه توسط خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی دانشگاه تهران تاسیس شده و نام کارخانه «ارج» به نام «ارجمند» نیز پیوند خورده است. پس از انقلاب کارخانهٔ ارج دولتی شد و پس از دولتی شدن مانند بسیاری از واحدهای تولیدی دیگر به سرعت به سوی ورشکستگی قدم برداشت. این شرکت در دههٔ ۷۰ با یک اختلاس ۲۰ میلیارد تومانی هم مواجه شد و میان سهامداران متعدد دست به دست گشت. ارج در پی مشکلات مالی و تولیدی که از پیش گریبانگیر آن شده بود، دچار بحران شد تا بالاخره ۲۱ خرداد امسال شایعه تعطیلی این واحد تولیدی در میان رسانههای ایرانی منتشر و ۲۴ خرداد رسما تعطیلی آن از سوی مدیرانش اعلام شد.
به گزارش ایسنا٬ حمیدرضا غزنوی، با اشاره به اینکه نقش دولتها در وضعیت فعلی تولید ناچیز است و وضع دولت فعلی ناچیزتر از همه، گفت: فاکتورهای بسیاری کار تولید را به اینجا رسانده است.
وی ضمن توجیه اینکه هرگونه قضاوت یک جانبه درباره اتفاقاتی که برای تولیدکنندگانی مثل ارج و پارس الکتریک می افتد قابل قبول نیست، اظهار کرد: «عواملی مانند سهامداری، بازار، واردات، فرهنگ مصرف و تکنولوژی تولید مجموعهای را تشکیل میدهد که در نهایت باعث ایجاد وضعیت کنونی میشود و انحراف اذهان مردم از این عوامل واقعی و تولید داخلی به سمت مقابله با دولت کار شبکه مافیای بزرگ لوازم خانگی در ایران است».
به گزارش ایرنا٬ محمد حسین برخوردار عضو اتاق بازرگانی تهران نیز در این مورد مقصر اصلی تعطیلی واحدهای تولیدی را بدهی این شرکتها به بانکها ذکر کرد و گفت: «برندهای معروفی مانند ارج، پارسالکتریک و آزمایش به دلیل بدهی به بانکها و یا ارگانهایی، واگذار شد که در آنجا مدیران غیر متخصص بر آنها احاطه پیدا کردند و وضع این کارخانهها به اینجا رسید. پول تزریق کردن دوباره در این کارخانهها کار اشتباهی است».
به گفته وی تعطیلی این شرکتها امری طبیعی بود و باید زودتر از اینها اتفاق میافتد. وی در این زمینه تاکید میکند: «در همه جای دنیا شرکتهایی ایجاد میشوند و بعد از مدتی شرکتهای دیگر جای آنها را می گیرد. اما هنوز به حدی نرسیده بودیم که شرکتی با ۸۰ سال سابقه و خوشنامی را تعطیل کنیم. تولید این شرکتها در سالهای اخیر به مرور آن قدر پایین آمده که در رشته تخصصی خود هم سهم چندانی ندارند و تعطیلی آنها آسیبی به اقتصاد وارد نمیکند. اما خبر تعطیلی این شرکتها از نظر روانی، جامعه، کارگران و مدیران را به این دلیل که چرا صنایع ایران به این روز افتاده است٬ افسرده می کند ».
همچنین رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی٬ با اشاره به آخرین وضعیت این کارخانه قدیمی در ایران میگوید: ۱۵ سال قبل کارخانه ارج توان تولید ۵۰ تا ۷۰ هزار کولر و یخچال را در طول سال داشت اما اکنون حتی سالانه نمیتواند ۵هزار کولر یا یخچال تولید کند. این در حالیست که کارخانههای غولپیکر دنیا روزانه ۱۰ هزار کالای تولید شده دارند. بنابراین کارخانهای با این میزان تولید نمیتواند با کارخانهای که روزانه ۱۰ هزار کالای تولیدی دارد رقابت کند.
طحان پور درباره تعطیلی کارخانه پارس الکتریک گفته است: مدیران این کارخانه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکردند و حتی نمیتوانستند حقوق کارگرانشان را پرداخت کنند. اما محمد حسن آقایی مدیر کارخانه پارس الکتریک در گفتوگو با ایرنا٬ تعطیلی این شرکت را تکذیب کرده و گفته است: «در ادامه سریال جریانسازی و سیاهنمایی علیه دولت، برخی سایتها با انتشار خبری مدعی تعطیلی کارخانه پارس الکتریک شدند. موضوعی که مدیران این شرکت آن را قویا رد کردند و از احیای دوباره این مجموعه با اقدامات انجام شده در دولت خبر دادند».
به گفته آقایی٬ تولید تلویزیون که مدتی متوقف شده بود، دوباره از مرداد ۹۴ شروع شده. وی برنامه روزانه تولید تلویزیون در شرکت پارس الکتریک را ۱۵۰ دستگاه در روز بیان کرد و افزود: ظرفیت تولید بیش از این میزان است؛ ظرفیت کارخانه قزوین ۵۰ هزار دستگاه در سال است که تا ۱۰۰ هزار دستگاه نیز قابل افزایش است اما برنامه ما برای تولید امسال ۳۰ هزار دستگاه است؛ در سیرجان نیز چنین ظرفیتی وجود دارد اما قرار شده است امسال ۱۰ هزار دستگاه در کارخانه سیرجان تولید شود.
گفتنی است٬ این شرکت که کارخانه تولیدکننده لوازم صوتی و تصویری ایرانی است٬ در سال ۱۳۴۱به دست محمد تقی برخوردار در خیابان آزادی تهران بنیانگذاری شد. پارس الکتریک در ابتدا به مونتاژ تلویزیون و رادیوهای گروندیگ میپرداخت. پس از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی٬ مصادره شد و تحت نظر سازمان صنایع ملی ایران قرار گرفت. این شرکت در سال ۱۳۷۱ زیر مجموعه سازمان تامین اجتماعی قرار گرفت.