«از طهران تا عکّا: با بیان و بهائیان در اسناد دوران قاجار» نام کتابی است که به قلم عباس امانت و فریدون وهمن تالیف و به تازگی وارد بازار شده است. این کتاب شامل بخشی از تاریخ دوران اولیّهی نهضت بابی و بهائی بر اساس هفتاد و یک سند دولتی دوران قاجاریه تدوین شده که بخش زیادی از این سندها برای نخستین بار منتشر میشوند.
کتاب با سندهای مربوط به دهههای ۱۲۷۰ تا ۱۲۹۰ هجری قمری (۱۸۵۲ تا ۱۸۷۳ میلادی) تلاش دارد زوایایی از تاریخ کمتر شناخته شده بابی و بهائی در دوران تبعید در ولایات عثمانی و در ایران عصر قاجار را روشن کند.
اسناد این کتاب نیم قرن تاریخ پر فراز و نشیب این نهضت را از زمان مهاجرت ناخواستهی گروهی از بابیان به بغداد در سال ۱۸۵۳ تا تبعید نهایی آنان به عکا در فلسطین در سال ۱۸۶۸ در بر میگیرد.
این اسناد در عین حال گویای شواهدی از هراس و سوءظن ناصرالدین شاه و مقامهای دولتی وقت ایران نسبت به این گروه است و برای نخستین بار چگونگی مبارزه دولت ایران را با این نهضت در این دوره آشکار میکند.
دولت وقت ایران میکوشید ارتباط رهبران برجستهی این نهضت را با پیروان بابی آنها در کشور قطع کند و سرانجام با کمک دولت عثمانی موفق شد تا بابیان را از بغداد به ادرنه و سپس به قلعهی نظامی عکّا در سرزمین فلسطین تبعید کند.
اسناد این کتاب همچنین گویای پویایی درونی این آیین هست و نشان میدهد که چگونه اختلافنظر در رهبری بین بهاءالله و برادر ناتنی او، صبح ازل، موجب شکافی ژرف در این نهضت شد و سرانجام منجر به جدایی بین دو جریان بهائی و ازلی گردید. پس از این جدایی بود که بسیاری از بابیان به افکار نوین بهاءالله که در دیانت امروزین بهائی بازتاب یافته گرایش پیدا کردند.
این اسناد همچنین گوشههایی از مشکلات بابیان و بهائیان را در مصر و عشقآباد نمایان میکند.
بخش آخر کتاب شامل نامهها و فرمانهای شخصی ناصرالدین شاه در مورد بابیان و بهائیان و دغدغههای او نسبت به گسترش این آیین در داخل و خارج مرزهای ایران است.
این کتاب در ۵۵۰ صفحه با جلد محکم منتش شده و همچنین شامل عکسهای رنگی از ۷۱ سند دوره قاجار است.
فروش این کتاب در اروپا توسط نشر باران www.baran.se در سوید و در آمریکا و کانادا از طریق وبسایت شرکت کتاب [email protected] صورت میگیرد.