با هزاران ستارهای که خارج از خورشید کشف شده جای شگفتی نیست که ما باز هم ستارههایی کشف کنیم که در آن احتمال حیات وجود داشته باشد ولی این ستارهها چنان از زمین دورند که بعید است بشر به این زودیها به آنها دست یابد.
آنچه اما شگفتآور است این است که در نزدیکی زمین ستارهای کشف شده که کاملا شبیه زمین به عنوان نزدیکترین سیاره نسبت به آن است. در پژوهشهایی که به وسیله شماری از دانشمندان در دانشگاه کویین مری انجام شده چنین ستارهای کشف شده است که نام آن را «پروکسیما ب» (Proxima B) گذاشتهاند؛ یک ستارۀ کوچک قرمز رنگ که ۱۴درصد خورشید و تقریباً دارای نصف حرارت آن است. فاصلۀ این ستاره از زمین، ۲۴/۴ سال نوری است.
تا کنون گمان نمیرفت که ستارهای شبیه زمین در نزدیکی آن وجود داشته باشد ولی پژوهشهای دانشمندان دانشگاه کویین مری که به تازگی در نشریه «نیچر» منتشر شده به این نتیجه رسید که چنین ستارهای کشف شد. این ستاره احتمالا قابل زندگی است و ما موفق خواهیم شد که در دهههای آینده روبات (Robot) کوچکی به این ستاره بفرستیم.
گروهی که این اکتشاف را دنبال میکند «پیل رِد دات» (Pale Red-Dot) نام دارد و به وسیله تلسکوپی به نام لاسیللا تلسکوپ (La Silla Telescope) که در اروپا ساخته شده، در یک رصدخانۀ اروپایی واقع در صحرای آتاکامای شیلی به مدت سه ماه در سال ۲۰۱۶ پژوهشهای خود را انجام داده است. دانشمندان این گروه پس از کشف این ستاره مدت سه ماه تمام هر شب تغییرات ستارۀ نامبرده را رصد کردند و سرانجام آن را «پروکسیما بی» نامیدند.
امکان وجود زندگی در «پروکسیما بی»
گروه دانشمندان با استفاده از دادههای به دست آمده موفق شد ویژگیهای بسیاری از این کره را رصد کند. پروکسیما هر ۲٫۱۱ روز به دور مریخ، سیارۀ خود میچرخد و این چرخش در یک دهم فاصلۀ مریخ تا خورشید است. گرچه این کره ممکن است نامناسبترین و دل ناپسندترین نقطه برای زندگی باشد ولی احتمال زیاد دارد که در سطح آن آب وجود داشته باشد.
«پروکسیما بی» لااقل۳۰درصد سنگینتر از کره زمین است ولی چون سطح آن صخره و سنگلاخ است وزن مخصوص آن کمتر از ده درصد کرهای است که ما در آن زندگی میکنیم و با آن خو گرفتهایم.
با تمام این احوال برای این پرسش که امکان وجود زندگی در «پروکسیما بی» تا چه میزان است، هنوز پاسخی پیدا نشده. ما نمیدانیم که در این کره هوا (آتمسفر) وجود دارد یا نه. بنابراین در شرایطی نیستیم که بدانیم و بگوییم که پروکسیما بی از چه مادهای ساخته شده و یا به وجود آمده است. طی سالهای آینده با استفاده از تلسکوپی که به آن اشاره شد، ممکن است پاسخی برای این پرسش به دست آوریم.
به دست آوردن آگاهیهای بیشتر در این زمینه، به ما امکان خواهد داد که بدانیم دراین کره حیات وجود دارد یا نه. مسلم آن است که «پروکسیما بی» کمتر از کره زمین قابل زیست است. بعلاوه، ستارگان کوچک دیگر واقع در فضا میتوانند «پروکسیما بی» را هدف تشعشعات بسیار شدید خود قرار دهند. نزدیکی «پروکسیما بی» به ستارگان دیگر، ممکن است آن را به صورتی انعطاف ناپذیر درآورد که یک طرف آن همیشه شب باشد و در طرف دیگر روزی که تمامنشدنی است و در نتیجه چنین وضعی، ممکن است بخشی از این کره پوشیده از بیابانهای سوزان و بخش دیگرش دارای سطح منجمد باشد.
آزمایشهای واقعی این فرضیات باید با اعزام به محل و با استفاده از وسایل تکنولوژی فضا مانند موشکهای مسکون و یا خودکار صورت گیرد. برای رسیدن به این کره به ۱۵هزار سال وقت نیاز هست. ولی طرح Starshot که عبارت از ارسال موشکهای کاملا خودکار و کوچک به وسیلۀ اشعۀ لیزری بسیار قوی است میتواند ارتباط زمین را با این ستاره برقرار سازد. دانشمندان کویین مری چنین برآورد کردهاند که این موشکها که با سرعت تقریبا ۶۰هزار کیلومتر در ثانیه حرکت میکنند، در مدت بیست سال به «پروکسیما بی» میرسند. این موشکها میتوانند دادههایی دربارۀ سیستم این ستاره و احتمالا تصویری از آن به زمین ارسال دارند.
این طرح به نظر کاملا ممکن میآید و چه بسا ما در طول زندگی خود توفیق آن را خواهیم داشت چیزهایی خارج از آنچه تا کنون شناختهایم ببینیم.
*منبع: Possibly habitable planet found around our nearst neighbour star
*نویسنده: مارتین آرچر
*مترجم: علی نوری