کامیار بهرنگ- فوتبال ایران سال‌هاست که عنوان «لیگ حرفه‌ای» را یدک می‌کشد. در هفته‌های گذشته و پس از اینکه در داربی استقلال و پرسپولیس بخشی از جایگاه هواداران تیم استقلال خالی ماند ماجرای فروش آنلاین بلیت‌ها مطرح شد.
پس از این بود که در برنامه ۹۰ موضوع فروش بلیت‌ها مطرح شد. شرکتی به نام «برهان مبین» مسئولیت فروش آنلاین بلیت‌ها را بر عهده دارد. این شرکت که می‌بایست از طریق مناقصه در روند واگذاری فروش بلیت‌ها شرکت می‌کرد، بدون انجام تشریفات اداری و در زمان ریاست علی کفاشیان بر فدراسیون فوتبال برنده این مناقصه بدون رقیب می‌شود.
با نگاهی به سهام‌داران این شرکت شاید علت این بی‌رقیب ماندن مشخص شود. این شرکت بخشی از کنسرسیومی به نام «کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین» است که از «شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران» و «شرکت شهریار مهستان»، متعلق به بنیاد تعاون سپاه و «شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد» متعلق به «ستاد اجرایی فرمان امام» تشکیل شده است.
این همان کنسرسیومی است که در سال ۱۳۸۸ در یک مناقصه پر حاشیه ۵۱ درصد از سهام شرکت مخابرات ایران را به ارزش ۷۸۰۰ میلیارد تومان خریداری کرد.
بر اساس آنچه در برنامه نود به آن اشاره شد «با توجه به قرارداد ۱۱ ساله شرکت برهان مبین با فدراسیون فوتبال و افزایش سالانه ۱۵ درصد رقم پورسانت، این شرکت در سال ۱۴۰۴ حدود ۷۵ میلیارد تومان سود خواهد کرد».
این ادعا از سوی شرکت «برهان مبین» رد شده و بر اساس تکذیبه‌ای که آن را به صورت سرگشاده منتشر کرده است میزان سود سال گذشته خود را تنها ۳۰۰ میلیون تومان عنوان کرده است.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که بر اساس قرارداد موجود با فدراسیون فوتبال «این شرکت ۳۵ درصد از سهم بلیت‌فروشی را در اختیار دارد». از سوی دیگر «فدراسیون فوتبال ۱۰ درصد، سازمان لیگ ۵ درصد، هیأت فوتبال استان تهران ۵ درصد و نیروی انتظامی هم ۵ درصد از سهم بلیت‌فروشی را در اختیار دارند».
در عین حال، با اینکه «برهان مبین» مدعی می‌شود تنها ۳۰۰ میلیون تومان سود داشته است در توضیحاتی که پیش از این ارائه داده از هزینه‌کرد «۴/۵ میلیارد تومانی برای بلیت‌فروشی در سامانه» و هزینه‌های جاری خود خبر داده است.
در بخشی از برنامه ۹۰ به صورت تلویحی نامی از سردار درخشان رییس سابق کمیته بازاریابی فدراسیون فوتبال برده می‌شود. محمد درخشان سال‌ها عضو سپاه پاسداران بود و در زمان عضویت خود نیز به فعالیت‌های ورزشی اشتغال داشت. او بعد از جنگ مسئولیت ورزشی سپاه را برعهده داشت و مدتی مدیرعامل باشگاه فتح، رئیس شورای بسیج ورزش کشور، رئیس ستاد برگزاری مسابقات کشتی قهرمانی نظامیان جهان (منصوب فرمانده کل سپاه پاسداران) و مسئول طرح فتح سپاه پاسداران بود. مهدی تاج رئیس کنونی فدراسیون فوتبال و عضو هیات رییسه فدراسیون در زمان عقد این قرارداد نیز بازنشسته سپاه پاسداران است.
اینکه این بلیت‌فروشی تا چه حد به نفع باشگاه‌ها و حتی فدراسیون فوتبال است را با یکی از کارشناسان فوتبال که نخواست نامش در این گزارش آورده شده مطرح کردیم. او با تاکید بر اینکه «سهم باشگاه‌های ایران از بلیت‌فروشی بسیار پایین است» گفت: «باشگاه‌های ایران معمولا استادیوم اختصاصی ندارند و سهم‌شان از فروش بلیت باید با مالکین ورزشگاه‌ها که یا تربیت بدنی استان، یا شهرداری یا سایر نهادهای دولتی و گاهی خصوصی هستند تقسیم شود. برای مثال استادیوم آزادی نزدیک به چهل درصد فروش بلیت را به دست می‌آورد».
این کارشناس فوتبال همچنین تاکید می‌کند که «همین پول فروش بلیت یعنی چند درصد باقی‌مانده هم به حساب باشگاه‌ها نمی‌رود و به حساب سازمان لیگ واریز می‌شود. بعد از آن دوباره سهمی از آن پول به باشگاه‌ها داده می‌شود و باید توجه داشت که این سهم بسیار ناچیز است».
او با مقایسه بهای بلیت در ایران و دیگر نقاط جهان به قیمت پایین بلیت اشاره می‌کند که به هیچ عنوان با لیگ‌های اروپایی قابل مقایسه نیست. به گفته وی، بایستی توجه داشت که «به جز پرسپولیس و استقلال و شاید تراکتورسازی، بقیه تیم‌ها میانگین کمتر از هزار تماشاگر دارند» و با این حساب باز هم می‌توان سهم ناچیز باشگاه‌ها از بلیت‌فروشی را متوجه شد.
این کارشناس فوتبال برای نشان داد این سهم گفت: «شما حتی اگر فرض محال بگیرید که هر تیم ۵ هزار نفر میانگین تماشاگر دارد، با توجه به قیمت ده هزار تومانی بلیت و گاهی بیست هزار تومانی جایگاه، حدود شصت میلیون تومان از هر بازی فروش بلیت داشته باشند، که عملا غیر ممکن است، حتی اگر ۵۰ درصد این فروش به تیم برسد، که باز هم امکانش خیلی کم است، از هر بازی حدود سی میلیون تومان به طور میانگین سهم باشگاه می‌شود. سی بازی در فصل انجام می‌شود که در کل باشگاه ۹۰۰ میلیون تومان از بلیت‌فروشی درآمد خواهد داشت. من با اطمینان می‌گویم چنین درآمدی شاید فقط برای پرسپولیس و استقلال ممکن باشد».
او در ادامه‌ی گفتگوی خود با کیهان لندن همچنین به هزینه‌های تیم‌داری در ایران اشاره کرده و با این سهم ناچیز از فروش بلیت می‌افزاید: «هزینه اداره تیمی مثل استقلال یا پرسپولیس در حال حاضر حدود فصلی ۵۰ تا ۶۰ میلیارد تومان است. بنابراین با شرایط فعلی فوتبال ایران که استادیوم هم ندارند، بلیت‌فروشی تیم‌ها بخش کوچک و ناچیزی از کل ماجراست و در واقع این درآمد بیشتر برای سازمان لیگ و فدراسیون است».
این کارشناس فوتبال بلیت‌فروشی ایران را با کشورهای دیگر مقایسه کرد و گفت: «بیشتر تیم‌ها استادیوم اختصاصی دارند و آنهایی هم که ندارند درآمد خوبی کسب می‌کنند چرا که قیمت بلیت‌ها بالاست و بسیاری از هواداران بلیت‌های خود را به صورت فصلی خریداری می‌کنند».
این کارشناس ورزشی در این‌باره توضیح داد: «برای مثال، میانگین قیمت بلیت منچستریونایتد ۳۰ پوند است و میانگین تماشاگر برای هر بازی در حدود ۲۵ هزار تماشاگر؛ یعنی ۷۵۰ هزار پوند از هر بازی درآمد کسب می‌کند. نکته بسیار بسیار مهم‌تر این است که آنها از فسیلیتی متعلق به خودشان برای مثال از فروش آبجو، آب، مواد غذایی و… درآمدی حتی بیشتر از خود بلیت‌فروشی کسب می‌کنند».
برای فهم عمق فاجعه‌ی آنچه به عنوان «فساد در فوتبال» ایران شناخته می‌شود می‌بایست به پاسخ غلامرضا بهروان رئیس سازمان لیگ توجه کرد که در مقابل پرسشی در مورد قرارداد بلیت‌فروشی می‌گوید: «من در جریان نبودم!»
هفته گذشته در انگلستان روزنامه تلگراف با افشای بخشی از فساد در فوتبال انگلیس موجب شد سرمربی تیم ملی این کشور تنها بعد از یک بازی مجبور به استعفا شود، حال باید دید فساد فوتبال ایران موجب خواهد شد تا سرانجام بخشی از آن به صورت علنی مطرح و با آن برخورد شود یا مانند بسیاری موارد دیگر در عرصه‌های مختلف، با سکوت و لاپوشانی همچنان ادامه خواهد یافت.
