احمد رأفت (+عکس) هر برنامه هنری در جمهوری اسلامی بلافاصله حاشیه‌های بسیاری پیدا می‌کند، به ویژه اگر در جلب حمایت مردم موفق باشد.
یازدهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان نیز نمی‌توانست از این قاعده مستثنی باشد. آیت‌الله محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که در نشستی خبری در سالن اجتماعات این نهاد برگزار شد، در انتقادی سخت به عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خطاب به علی جنتی گفت: «من از یک آیت‌الله‌زاده خجالت می‌کشم که بگوید تئاتر خیابانی موجب صلح ادیان می‌شود».
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد و اسلامی که در مراسم اختتامیه یازدهمین جشنواره تئاتر خیابانی مریوان شرکت کرده بود در تجلیل از این جشنواره که از محبوبیت بسیاری در کردستان برخوردار است از جمله گفته بود: «باید از کلیه ظرفیت‌های جشنواره برای ابلاغ پیام صلح و دوستی بین فرهنگ‌ها، اقوام و ادیان آسمانی بهره گرفته شود». اشاره علی جنتی به حضور گروه‌های تئاتر هواداران اهل سنت از نقاط مختلف ایران و همچنین حضور گروه‌های تئاتر خیابانی از کشور‌های ایتالیا، اسپانیا، یونان، ارمنستان، لهستان، عراق و جمهوری آذربایجان بود.
جشنواره‌ای که به گفته حسن ممدوحی، یکی دیگر از روحانیون تندروی قم، از جمله «فعالیت‌های برنامه‌ریزی شده جهت سوق مردم به سمت بی‌دینی و بی‌ایمانی است» و هدف از برگزاری آنها «ترویج فحشا و ابتذال فرهنگی»است. جشنواره مریوان امسال میزبان ۳۱ نمایش بود که در نقاط مختلف شهر، هر کدام چندین بار برگزار شدند.
تئاتر خیابانی در جنگ ایران و عراق
تئاتر خیابانی در مریوان سابقه‌ای طولانی دارد و به دوران جنگ با عراق باز می‌گردد. هنرمندان این شهر در آن سال‌ها که مریوان و حومه آن مرتب بمباران می‌شدند و اکثر مردم به روستاها پناه برده بودند، با برگزاری تئاتر در خیابان‌ها تلاش می‌کردند برای چند لحظه هم که باشد، خنده را بر لبان مردم جنگ‌زده بازگردانند. سال‌ها بعد این سنت که در این منطقه ریشه دوانده بود، به همت برخی از هنرمندان مریوانی که در راس آنها فاتح بادپروا قرار داشت، تبدیل به جشنواره‌ای شد که ابتدا در سطح استانی، سپس کشوری و در حال حاضر بین‌المللی برگزار می‌شود.
این جشنواره به گفته بنیانگذار آن بر اساس اهداف مشخصی شکل گرفته است که از جمله می‌توان به معرفی فرهنگ، آئین‌ها و اسطوره‌ها، ترویج همکاری هنری در سطح کشوری و منطقه‌ای و بین‌المللی، تحکیم روابط میان کشورها از طریق تئاتر به عنوان ابزار صلح و دوستی و ترویج همکاری میان هنرمندان، اشاره کرد.
تئاتری برای دغدغه‌های مردم
تئاتر خیابانی، برخلاف تئاتر صحنه‌ای یا سالنی، قادر است با مخاطب راحت‌تر ارتباط برقرار کند زیرا این تئاتر از دغدغه‌های مردم الهام می‌گیرد و این دغدغه‌ها را در قالب تئاتر به صاحبان آنها منتقل می‌سازد. در حقیقت در تئاتر خیابانی مرز بین هنرمند و بیننده از میان برداشته می‌شود. یکی دیگر از دستاوردهای تئاتر خیابانی، نه تنها در ایران بلکه در جهان ،رواج هنر نمایش و آشتی دادن مردم با سالن‌های تئاتر است.
جشنواره تئاتر مریوان با امکانات بسیار محدودی که در اختیار دارد و بودجه ناچیزش، چند سالی است که به یکی از جشنواره‌های مطرح این رشته در جهان تبدیل شده است. حضور گروه‌های غیر ایرانی در یازدهمین جشنواره مریوان حکایت از این موفقیت دارد. تئاتر خیابانی در بسیاری از کشورها چون فرانسه، بریتانیا و ایتالیا هم دارای قدمت تاریخی و هم برخوردار از هواداران بسیار است و جشنواره‌هایی چون جشنواره آوینیون در فرانسه و یا ادینبورگ در اسکاتلند از شهرت جهانی برخوردارند و همه ساله هزاران نفر را در زمان برگزاری این جشنواره‌ها به این شهر‌ها می‌کشانند.
در ایران نیز جشنواره تئاتر خیابانی مریوان یکی از جشنواره‌های نمایشی مهم کشور به حساب می‌آید در حدی که برخی از گروه‌هایی که در این جشنواره کارهای‌شان را ارائه می‌دهند، در سال بعد به «جشنواره تئاتر فجر» نیز راه می‌یابند.
*عکس‌های بیشتر از جشنواره مریوان و اختتامیه آن در وبسایت خبرگزاری ایرنا
