شمارش معکوس برای آزادسازی موصل

عملیات آزادسازی موصل از دست گروه حکومت اسلامی (داعش) ظرف چند روز آینده آغاز خواهد شد. موصل بزرگترین سنگر شهریِ داعش، دهم ژوئن سال ۲۰۱۴ (۲۰ خرداد ۹۳) سقوط کرد و از آن زمان تا کنون مرکز خلافت داعش در عراق بوده است.

یگان‌های پیاده و زرهی ارتش عراق تحت پشتیبانی جنگنده‌های آمریکایی از جنوب و شرق به سوی این شهر در حرکت هستند و همزمان هواپیماهای ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا هم در عملیات هوایی علیه داعش مشارکت خود را ییشتر کردند و هم بخشی از اطلاعات عملیات را به عهده گرفته‌اند.

در شمال نیز نیروهای کُرد که آموزش بخشی از آنها را نظامیان آمریکایی به عهده داشتند آماده مشارکت در این عملیات هستند. در این میان حضور ارتش ترکیه و «الحشد الشعبی» همین‌طور شبه نظامیان طرفدار ایران مشکلات زیادی را به همراه داشته است. ترکیه می‌گوید به درخواست دولت خودمختار کردستان در این عملیات شرکت می‌کند، آمریکا هم تایید کرده حضور ترکیه بنا به درخواست دولت محلی کردستان بوده است. در مقابل دولت بغداد و جریان‌های شیعه هوادار حکومت اسلامی ایران به شدت با دخالت ترکیه در معادلات عراق مخالفت می‌کنند.

از طرفی ترکیه و عربستان با حضور شبه‌نظامیان شیعه در عملیات موصل مخالف هستند. عادل جبیر، وزیر خارجه سعودی اخیراً در حاشیه نشست شورای همکاری خلیج‌فارس شبه‌نظامیان شیعه عراق را متهم کرد که تحت حمایت حکومت ایران مرتکب جنایت جنگی شده‌اند و اگر وارد موصل شوند، فاجعه رخ می‌دهد. چاوش‌اغلو همتای ترکیه‌ای او نیز گفته «حضور داعش و شبه‌نظامیان [شیعه] فاجعه‌بار است و عراق باید از هر دو خطر دور شود».

در روزهای گذشته خبرگزاری «نووستی» مدعی شد که آمریکا و عربستان برای خروج نیروهای داعش از موصل به سوریه توافق کرده‌اند و بر اساس این توافق، بیش از ۹ هزار نفر از داعشی‌ها به «دیرالزور» (مرکز استان دیرالزور) و «تدمر» (در ریف حمص) به مناطق شرقی سوریه منتقل خواهند شد. بر همین اساس در روزهای گذشته کانال‌های تلگرامی وابسته به نیروهای مدافع حرم تصاویری را منتشر کرده‌اند و عنوان می‌کنند که داعشی‌ها از موصل به سوریه منتقل شده‌اند. اما منابع دیگری گزارش دادند افراد منتقل شده از موصل خانواده اعضای داعش بودند.

پیش از این استیو وارن، سخنگوی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش در یک کنفرانس مطبوعاتی پیش‌بینی کرد بین پنج تا هشت هزار داعشی در موصل می‌جنگند و عملیات آزادسازی این شهر دشوار، خونین و طولانی خواهد بود. گفته می‌شود نیروهای عراقی و ائتلاف بین‌المللی گفته‌اند که بیش از ۳۰ هزار سرباز برای بازپس‌گیری موصل مورد نیاز است.

روزنامه گاردین در گزارشی عنوان کرده در مجموع موصل توسط ۶۰ هزار نظامی در محاصره قرارگرفته است و این مووضع می‌تواند بزرگترین ضربه به داعش در عراق باشد.

حدود دو میلیون شهروند در موصل بسر می‌برند که بیشتر آنها اوضاع فاجعه‌باری دارند. هر شهروندی که می‌خواهد از موصل خارج شود باید سند املاک خود یا سند اتومبیلی را که قیمت‌اش از ۲۰ هزار دلار کمتر نباشد، به داعشی‌ها تحویل دهد تا مجبور باشند به موصل برگردند. بیم آن می‌رود که در جریان این عملیات داعش از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی استفاده کند. زمان دقیق آغاز عملیات موصل مشخص نیست، اما ساعت صفر آن، یعنی آمادگی برای شروع عملیات در روزهای آینده آغاز شده است.