حنیف حیدرنژاد – متقاضیان پناهندگی در آلمان که از سوی اداره امور پناهندگی حکم قبولی (نمونه حکم) دریافت می‌کنند، نامه‌ای دریافت می‌کنند که در آن نوع قبولی آنها و نیز حقوقی که از آن برخوردار هستند توضیح داده میشود.
این توضیحات به زبان مادری نیز در چند برگ جداگانه ضمیمه میشود. در پایان حکم، مهلتی تعیین شده تا اگر به حکم صادر شده در مورد خود اعتراض دارند، از طریق وکیل به دادگاه شکایت کنند.
بسیاری از پناهجویان مفهوم این حکم یا ابلاغیه اداره امور پناهندگی را دقیق متوجه نشده یا نمی‌دانند حالت‌های مختلفی که به خاطر آن رد یا قبول شده‌اند چه معنی دارد. یا نمی‌دانند در چه حالتی می‌توانند علیه آن شکایت کنند. تغییرات پشت سر هم در فاصله‌های کوتاه در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ نیز به پیچیدگی این موضوع اضافه کرده است. نوشته حاضر تلاشی است برای توضیح ساده‌تر این حالت‌ها و پیامدهای حقوقی هر کدام از آنها که بر اساس آخرین تغییرات و تازه‌ترین اطلاعات منتشر شده از سوی اداره امور پناهندگی در آلمان تا اکتبر ۲۰۱۶ تنظیم شده است.
بررسی درخواست پناهندگی
مسئولیت بررسی درخواست پناهندگی در آلمان با اداره امور مهاجرت و پناهندگی Bundesamt für Migration und Flüchtlinge است. به این اداره اختصارا “بامف BAMF” گفته میشود. در بررسی درخواست، این اداره با فرد متقاضی پناهندگی مصاحبه حضوری persönliche Anhörung/ Interview انجام می‌دهد. آن فردی شانس گرفتن قبولی پناهندگی دارد که اثبات کند و یا به باور برساند که قبل از ترک خاک کشورش، جان‌اش در خطر بوده یا تحت تعقیب بوده و نیز جای امن دیگری در کشورش نداشته که بتواند در آنجا در امنیت زندگی اش را ادامه دهد. اگر کسی نتواند مدارک و اسناد لازم در اثبات ادعای خود ارائه کند، باید بتواند در مصاحبه با کارمند اداره امور پناهندگی (تصمیم‌گیرنده منفرد Einzelentscheider)، او را به باور برساند Glaubhaftmachung دلایلی که مطرح می‌کند حقیقت زندگی اوست، ساختگی نیست، عاری از بزرگ‌نمائی و غلّو است، عاری از تناقض است و نیز باید بتواند جزئیات آنچه اتفاق افتاده را به خوبی و با دقت منعکس کند. همچنین کلام و احساسِ بیان باید همدیگر را تائید و تکمیل کنند. در پایان، صورت‌جلسه‌ی مصاحبه انجام شده (پروتکل Protokoll) به صورت نوشتار تهیه شده و بعد از قرائت نهایی برای تصحیح و تکمیل احتمالی، امضا شده و یک نسخه از آن به متقاضی پناهندگی داده میشود. ابلاغ جواب نهایی اما از چند هفته تا چندین ماه و در مواردی حتی تا بالای یک سال ممکن است به درازا بکشد.
حالت‌های مختلف تصمیم‌گیری
اداره امور پناهندگی (بامف) در بررسی و در دادن جواب به درخواست پناهندگی چهار حالت مختلف را باید بررسی کند. این موارد، چهار نوع حمایت متفاوت که هر کدام بر اساس مواد قانونی مختلف می‌باشند را تعریف و مشخص کرده که عبارتند از:
- پناهنده پذیرفته شده Asylberechtigte: اصطلاحا پناهنده سیاسی. بر اساس بند ۱ ماده ۱۶آ قانون اساسی آلمان. این ماده تصریح می‌کند: “افرادی که به دلیل باور سیاسی‌شان تحت تعقیب هستند، از پناهندگی سیاسی برخوردار می‌شوند.”
این نوع پناهندگی به فردی تعلق می‌گیرد که علاوه بر قبولی دلایل پناهندگی، می‌تواند اثبات کند که مستقیم و هوائی وارد خاک آلمان شده، از یک کشور اتحادیه اروپا و عضو قرارداد شنگن ویزای سفر دریافت نکرده و یا از یک کشور امن دیگر عبور نکرده یا در آنجا قبلا درخواست پناهندگی نداده بوده است. در صورت قبولی پناهندگی بر این اساس، پناهنده، روادید سفر برای پناهنده Reiseausweis für Flüchtling، پاس آبی دریافت کرده، اقامت سه ساله گرفته و در سه ماه اول دریافت قبولی پناهندگی می‌تواند برای همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال درخواست به هم پیوستن خانوادگی Familienzusammenführung بدهد. اگر این مهلت سه ماهه بگذرد و هنوز چنین درخواستی داده نشده باشد، بعد از آن، باید شاغل بوده و میزان درآمدش در حدی باشد که بتواند افراد خانواده‌اش را بدون کمک دولتی، شخصا تحت پوشش بگیرد. این اقامت می‌تواند بعد از سه یا پنج سال و تحت شرایطی تبدیل به اقامت دائم شود. این اقامت همراه با اجازه کار و اجازه کسب و اشتغال آزاد است.
- پناهنده تحت حمایت Anerkannte Flüchtlinge: اصطلاحا پناهنده. منطبق بر کنوانسیون ژنو و بر اساس بند ۱ ماده ۳ قانون پناهندگی آلمان. ماده ۲ کنوانسیون ژنو مصوب ۲۸ ژوییه ۱۹۵۱ در تعریف پناهنده تصریح می‌کند، پناهنده کسی است که: “به علت ترس موجه از اینکه به علل مربوط به نژاد یا مذهب یا ملیت یا عضویت در بعضی گروه‌های اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرار گیردـ در خارج از کشور محل سکونت عادی خود به سر می‌برد و نمی‌تواند و یا به علت ترس مذکور نمی‌‌خواهد خود را تحت حمایت آن کشور قرار دهد.” از نظر قانون اقامت آلمان، منشاء خطر هم ارگان‌های حکومتی و هم نیروهای غیر حکومتی را شامل میشود.
این نوع پناهندگی به فردی تعلق می‌گیرد که علاوه بر قبولی دلایل پناهندگی، نمی‌تواند اثبات کند که مستقیم و هوایی وارد خاک آلمان شده است. در صورت قبولی پناهندگی بر این اساس، پناهنده پاس آبی دریافت کرده، اقامت سه ساله گرفته و در سه ماه اول دریافت قبولی پناهندگی می‌تواند برای همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال درخواست به هم پیوستن خانوادگی بدهد. اگر این مهلت سه ماهه بگذرد و هنوز چنین درخواستی داده نشده باشد، بعد از آن، باید شاغل بوده و میزان درآمدش در حدی باشد که بتواند افراد خانواده‌اش را بدون کمک دولتی، شخصا تحت پوشش بگیرد. این اقامت می‌تواند بعد از سه یا پنج سال و تحت شرایطی تبدیل به اقامت دائم شود. این اقامت همراه با اجازه کار و اجازه کسب و اشتغال آزاد است.
- حمایت انسان‌دوستانه Subsidiärer Schutz: براساس بند ۱ ماده ۴ قانون پناهندگی آلمان. اصطلاحا اقامت انسانی. در مواردی که مشخص شود در صورت بازگشت فردی به کشورش، به خاطر تهدیدهای موجود و وضعیتی که در آن کشور حاکم است به طور جدی از سوی نیروهای حکومتی یا غیر حکومتی در معرض آسیب و خسارت قرار دارد، یا حکومت توان حمایت و حفاظت از شهروندانش در مقابل این تهدید‌ها را ندارد.
در این حالت یک اقامت یک ساله داده میشود که در پایان برای مدت دو سال دیگر قابل تمدید است. بعد از پنج سال و در صورت احراز شرایط لازم، به ویژه داشتن کار با درآمد کافی، داشتن مدرک زبان آلمانی و نداشتن سوء پیشینه، امکان دریافت اقامت دائمی وجود دارد. فردی که چنین قبولی دریافت می‌کند باید پاس ملی کشور خود را ارائه دهد. اگر پاس معتبر نداشته یا نتواند از سفارت کشورش پاس دریافت کند، می‌تواند به اداره خارجیان شهر محل سکونت‌اش روادید سفر برای خارجیان Reiseausweis für Ausländerدرخواست دهد که به آن اصطلاحا پاس خاکستری گفته میشود. این اقامت همراه با اجازه کار است. برای این دسته از پناهجویان امکان به هم پیوستن همسر و فرزندان تا ۱۶ ماه مارس ۲۰۱۸ معلق شده است.
- ممنوعیت اخراج به کشور مبدأ Nationales Abschiebungsverbot: در انطباق با کنوانسیون اروپا برای حفاظت از حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین، بند ۵ و بند ۷ از ماده ۶۰ قانون اقامت آلمان تصریح می‌کند: اصطلاحا اقامت انسانی. پناه جویی که نیازمند حمایت است، در صورتی که از یک بیماری جدی رنج می‌برد به نحوی که اخراج به کشور مبدأ به طور تعیین کننده و مشخص موجب وخامت حال و به خطر افتادن جان او گردد، در چنین حالتی اخراج این فرد ممنوع است.
در صورتی که امکان اخراج این فرد به کشور دیگری وجود نداشته باشد و در صورتی که این فرد در مراحل اداری، به ویژه در تعیین تشخیص هویت و تهیه مدارک هویت، همکاری لازم را داشته باشد، اداره خارجیان می‌تواند به این فرد اجازه اقامت بدهد. این اقامت برای یک سال است. در صورتی که در وضعیت شخص یا کشور مبدأ تغییری ایجاد نشود، این اقامت می‌تواند تمدید شود.
بعد از پنج سال و در صورت احراز شرایط لازم، به ویژه داشتن کار با درآمد کافی، داشتن مدرک زبان آلمانی و نداشتن سوء پیشینه، امکان دریافت اقامت دائمی وجود دارد. فردی که چنین قبولی دریافت می‌کند باید پاس ملی کشور خود را ارائه دهد. اگر پاس معتبر نداشته یا نتواند از سفارت کشورش پاس دریافت کند، می‌تواند به اداره خارجیان شهر محل سکونت‌اش روادید سفر برای خارجیان درخواست دهد که به آن اصطلاحا پاس خاکستری گفته میشود. این اقامت همراه با اجازه کار است. برای این دسته از پناهجویان امکان درخواست به هم پیوستن همسر و فرزندان، فقط تحت شرایط خاص وجود دارد که البته شرایط در نظر گرفته شده بسیار سخت است.
پناهندگی خانوادگی Familienasyl: خانواده قبول شدگان دسته اول و دوم که در این نوشتار آمده‌اند (پناهنده پذیرفته شده و پناهنده تحت حمایت) می‌توانند در صورت قبولی یک عضو خانواده (به عنوان نفر اصلی پرونده)، بر اساس قبولی نفر اصلی درخواست کرده تا به آنها نیز قبولی هم‌سطح او اعطا شود. منظور از خانواده در اینجا همسر یا شریک زندگی و فرزندان زیر ۱۸ سال است.
فرزندی که در آلمان به دنیا می‌آید In Deutschland geborene Kind: در صورتی که تا قبل از اعلام قبولی پناهندگی، پناهجوصاحب فرزند شود می‌توان برای کودک تازه به دنیا آمده درخواست پناهندگی داد. اگر چنین درخواستی به «بامف»، اداره امور پناهندگی، داده نشود، از طرف این اداره کودک مشمول همان درخواست پدر و مادر میشود.
http://www.hanifhidarnejad
منبع: بامف
سلام من هم قبولیت ممنوعیت اخراج گرفتم مدت پاس طوسی من دو سال است ایا بعد از این دو سال دوباره به من پاس می دهند تشکر
من هم ممنوعیت اخراج دارم. ایا هر بار برای یک سال تمدید میشود ویا بیشتر؟
سلام، من هم ممنوعیت اخراج به کشور مبدا گرفتم یعنی هر یک سال که تمدید میشود هر سال باید اول اوضاع کشور را بسنجم من همچین اقامتی را نمی‌خواهم می‌توانم شکایت بکنم به خاطر همین.