شکوه میرزادگی – بار دیگر خبر فاجعهای در محدودهی میراثهای طبیعی سرزمینمان به گوش میرسد؛ فاجعهای که ممکن است به زودی یکی از مهمترین بخشهای زیست محیطی کهن مردمان سرزمینمان را برای همیشه از ما بگیرد؛ مثل بسیاری از رودها، دریاچهها، جنگلها، غارها، دشتها، تپهها و منابع طبیعی دیگری که در این دو سه دههی گذشته به سرعت ویران و یا نابود شدهاند؛ میراثهایی طبیعی که قرنها با ما بودهاند، قرنها از حضور هستیبخش خود مردمان سرزمینمان را بهرهمند کردهاند و امروز، به ناگهان، در مقابل چشمان مردمان نسل ما، به دست بی کفایت مسئولین جمهوری اسلامی به شکلی عمدی از دست ما رفتهاند.

اکنون خبر فاجعهی تازهی ویرانی جنگل باستانی هیرکانی*، که از جنگلهای اسثنایی جهان محسوب میشود، به راستی تکان دهنده است. این ویرانی نیز، همچون بسیاری از منابع طبیعی ما، به وسیلهی سازمانهای مختلف دولتی با اقداماتی نظیر احداث راههای غیرضروری در دل بخشهای بکر، قطعه قطعه کردن جنگل، برهم زدن اکوسیستم، تخریب آبخیزهای حیاتی، ساختن سدهای حساب نشده، آلوده کردن جنگل با مخازن دفع زباله و… بالاخره قلع و قمع درختان، صورت میگیرد.
بنا بر شهادت مردمان محلی و گفتههای دلسوزان محیط زیست و محیط طبیعی، و برخی از خبرنگارانی که شجاعانه خطر میکنند، سازمان جنگلداری از این جنگلها به عنوان کارخانه تولید چوب استفاده میکند. سیاست بهرهبرداری به ظاهر به عنوان «طرحهای جنگلداری» عمل میکند و اعمال فاجعهبار آنها هرگز از سوی کارشناسان مستقل و معتبر تایید نشده است. این عملیات دولتی با چنان سرعتی در حال نابودی جنگلهای کهن ما هستند که قابل مقایسه با مشکلات ناشی از قرنها باد و باران و توفان و سیل نیست؛ کما اینکه قرنها، با همهی این اتفاقات طبیعی، این جنگلها تا دو دهه سه گذشته زیبا و سالم باقی مانده بودند.

امیدوارم این جمله تکراری را باز هم به کار نبریم که «از این حکومت توقعی بیش از اینها نیست». روشن است که این حکومت نشان داده که نمیتواند یا نمیخواهد کاری در جهت منافع مردمان ایران انجام دهد؛ اما ما چه؟ ما در مقابل این حکومت چه کردهایم؟ اگر تک تک مردمان دلسوز و خردمند، مردمانی که درکی از ضرورت حفظ میراثهای طبیعی و محیط زیست و اثرات بدون انکار آن در سلامت و زندگی مردمان دارند، در قبال عملیات این حکومت سکوت کنند به نوعی در ویرانگریها سهیماند. ما وظیفه داریم که درمقابل این ویرانگریهای انسانکُش بایستم. یعنی به طور مرتب و خستگیناپذیر اعتراض خود را به گوش حکومتیها، سازمانهای بینالمللی و مردمان بی خبر برسانیم. یا حداقل با هر وسیلهی رسانهای که در اختیار داریم اطلاعرسانی کنیم. این نوع اطلاعرسانیها یک مبارزهی شریف مدنی است برای آگاه کردن مردمان. وقتی آگاهی گسترش پیدا کرد دیگر ویرانگران نمیتوانند به راحتی هر کاری که میخواهند با بود و نبود و دار و ندار ما بکنند.
*جنگلهای هیرکانی از جنگلهای استثنایی در دنیاست که شیبهای شمالی جبال البرز را سبز کرده و سواحل جنوبی دریای خزر را پوشانده است. این ناحیه از حوالی آستارا در شمال غرب تا حوالی گرگان در شمال شرق ایران ادامه مییابد. این جنگلها قدمتی حدود ۴۰ میلیون سال دارند.